نظریه فمینیسم به عنوان یکی از نظریه های مطرح عصر حاضر، تلاش دارد مطالعات جهان پیرامون خود را در معرض پرسشی اساسی قرار دهد: «درباره زنان چه می دانیم؟» از درون این پرسش سوال های مهم دیگری مطرح می شود: موقعیت زنان چگونه است؟ و زنان در این موقعیت ها، چه تأثیری دارند و چه می کنند؟ در این مقاله به نقد و بررسی ادبیات نمایشی دفاع مقدس با تأکید بر جایگاه زن در شش نمایشنامه ی شاخص از این جریان هنری معاصر...

داستان «امیرارسلان نامدار» یک نقالی شبانه در خواب گاه ناصرالدین شاه قاجار بود که توسط نقال باشی دربارش‏، نقیب الممالک، پرداخته و به قلم دختر شاه به رشته تحریر درآمد و علیرغم فضای اشرافی شکل گیری خود، به سرعت تبدیل به محبوب ترین و مشهورترین قصه عامیانه فارسی گردید. متاسفانه آثاری این چنین به دلیل ویژگی عامیانه بودن خود، هرگز آن­چنان­که باید و شاید مورد مطالعات ادب پژوهانه و خصوصاَ نمایش پژوهانه ق...

سینمای دینی مبحثی است که بحثهای زیادی را برانگیخته است و به نوعی به دلیل سازگاربودن با جو رسمی کشور که در آن فضای دینی حاکم است همایشها و سمینارها و نشستهایی نیز در تکوین و تبیین این بحث صورت گرفته است . اما از آنجا که مبحث سینمای دینی و کلا مباحثی که با دین در ارتباط هستند قابلیت چندوجهی در خود نهفته دارند و می توان از منظرهای گوناگون به آنها نگریست فضا هنوز برای تحقیق و بحث و نظر باز است و بس...

می توان حضور شیطان در ادبیات نمایشی را به این صورت توضیح داد: یونگ، با مطرح کردن ضمیر ناخودآگاه جمعی، انقلابی در زمینه ی ادبیات به وجود آورد. او ناخودآگاه جمعی را محل تجمع رویاهای بزرگ می دانست و ادبیات، که خاستگاهش همین امیال و رویاهای نهفته است وسیله ای می شود برای بیانِ مضامین مشترک. از آن جا که اساطیر و ادبیات ساخته و پرداخته ی ذهن آدمی ست و کارکرد ذهنِ آدمیان یکی ست، بنابراین مضامین مشترک ...

منطق الطیر عطار نیشابوری، جزء معدود آثاری است که در دهه های اخیر با اقبال غربیان مواجه شده و بارها با تعریف خاص آن ها از عرفان، بر روی صحنه های نمایش کشورهای جهان، به اجرا درآمده است. در این مقاله، سعی بر آن است تا ضمن بررسی پیشینه ی منظومه ی منطق الطیر، به روش توصیفی- تحلیلی، به مقایسه ی اقتباس نویسندگان خارجی که در رأس آن ها ژان-کلود کریر است و نویسندگان ایرانی از این اثر عرفانی بپردازیم و نق...

این مقاله قصد دارد به میزان تأثیرگذاری جلوه های ادبی و نمایشی تئاتر پوچی (اَبزورد) بر سبک نمایشنامه نویسی ایران بپردازد. غلامحسین ساعدی یکی از نمایشنامه نویسان شناخته شدة ایرانی است که برخی از مهم ترین تمهیدات تئاتر نو را در سبک نویسندگی خود به کار گرفته است. نگارنده در این پژوهش درپی آن است که چگونگی بازتاب مفهوم پوچی را در نمایشنامه های نوگرای غلامحسین ساعدی نشان دهد؛ نویسنده¬ای که مستقیم و غی...

میان ادبیات نمایشی نوجوانان وبزرگسالان، ازنظرساختارنمایشی، تفاوت چندانی وجود ندارد. اما، ماهیت ویژه ی مخاطبان نوجوان ازحیثِ اندیشه واحساس حاکم بردنیای ذهنی آنان، گونه ی نمایشی متفاوتی را باعث شده و با آن که دراروپا وآمریکا قدمتی چند قرنی دارد، درایران هنوزجریانی نوپا است. ادبیات نمایشی نوجوانانِ پس ازانقلاب اسلامی، از رشد کَمی خوبی برخوردار است، اما از نظرکیفی پیشرفت چندانی ندارد. آثارچاپ شده درحو...

شاهنامۀ فردوسی اثری با شخصیت‏های بسیار و متنوع است و توانایی تبدیل شدن به متون نمایشی را از هر حیث دارد؛ ولی پیش از ورود به نگارش چنین متونی نیاز است هر یک از شخصیت‏ها از منظر نظریه های شخصیت‏پردازی دراماتیک بررسی و تحلیل شود. شخصیت‏پردازی قهرمان نمایش به منزلۀ یکی از ارکان اصلی دنیای نمایش، مؤلفه‏های ویژه‏ای چون کنش‏مندی و انگیزش برای دست زدن به عمل دراماتیک، ویژگی‏های فیزیکی و روانی دارد که آ...

شاهنامۀ فردوسی اثری با شخصیت‏های بسیار و متنوع است و توانایی تبدیل‌شدن به متون نمایشی را از هر حیث دارد؛ ولی پیش از ورود به نگارش چنین متونی نیاز است هر‌یک از شخصیت‏ها از منظر نظریه‌های شخصیت‏پردازی دراماتیک بررسی و تحلیل شود. شخصیت‏پردازی قهرمان نمایش به‌منزلۀ یکی از ارکان اصلی دنیای نمایش، مؤلفه‏های ویژه‏ای چون کنش‏مندی و انگیزش برای دست‌زدن به عمل دراماتیک، ویژگی‏های فیزیکی و روانی دارد که آ...

ژاک لکان (????-????) پس از فروید، تاثیرگذارترین چهره در روانکاوی محسوب می شود؛ متفکری که در دهه های پایانی قرن بیستم تاثیر بسیار زیادی بر نظریه ی انتقادی و نظریه ی ادبی به جا گذاشته است. در این جستار تلاش شده است تا ضمن تبیین مفاهیم بنیادی لکان، سیزده نمایشنامه ی شاخص ایرانی دهه ی ????، در چارچوب اندیشه های این روانکاو فرانسوی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند. دلیل انتخاب چنین موضوعی این است که در...