اخلاق فضیلت مدار به عنوان یکی از سه نظریه اصلی در فلسفه اخلاق، در فلسفه سیاسی ورود می کند و در باب اجتماع و دولت نظریه پردازی می کند. سوال اصلی این پژوهش بررسی این مسئله بوده که آیا اساسا این نحله اخلاقی می تواند نظریه دولتی دارای سازواری درونی با مبانی خود ارائه کند ؟ بررسی مفاهیم بنیادین اخلاق فضیلت نشان می دهد که محوری ترین عنصر آن، حکمت یا عقل عملی است که سایر عناصر یعنی فضیلت و سعادت را تح...

مصلحت را می توان از جمله قواعد کاربردی در حوزه اداره جامعه قلمداد نمود که به واسطه مباحث نظری و کاربردهای عملی آن مورد توجه بسیاری از اندیشه گران مسلمان بوده است. در این میان برخی از نویسندگان، مستند به ظهور و توسعه قاعده مصلحت در نظام سیاسی شیعی، معتقد شده اند که الگوی دینی حکومت شیعی به واسطه عنصر مصلحت، عرفی شده است. در این مقاله ضمن تحلیل گونه های مختلف مصلحت (فلسفی، کلامی و فقهی)، بنیادهای...

طی سه دهه گذشته برخی از فیلسوفان اخلاقی جدید موسوم به جماعت گرایان با احیا اخلاق فضیلت مدار ارسطویی دیدگاه های اخلاقی وسیاسی لیبرالیسم فایده گرا و نوکانتی را مورد شدیدترین انتقادات قرار داده اند این آموزه با تاکید بر اهمیت روان شناختی اخلاقی و سیاست وابستگی به جوامع بر این باور است که داوری ها و استدلال های اخلاقی باید از متن سنت ها و برداشتهای فرهنگ نشات گیرد دراین نوشتار نشان خواهیم داد که ای...

چکیده نسخه های خطی آثار بالقوه ارزشمندی هستند که ارزش آنها، اکثراً تا زمان تصحیح و چاپ آشکار نمی شود و در حکم دفینه هایی هستند که باید استخراج شوند. از جمله این آثار خطی می توان به نسخه ای تحت عنوان «سکینه الصالحین» اشاره کرد. این رساله اثری اخلاقی است که به شیوه و رسم صوفیان پیشین نگاشته شده است. مولف در آن، اصول اخلاقی را بیان کرده و آن را اصل سعادت و خوبیها و حامل اسرار و امانت الهی می داند...

در صورت مشتمل بودن فعل اخلاقی بر ابعاد مثبت و منفی، از پیوند اخلاق و سیاست، گریزی نیست. توصیه های مثبت و منفی اخلاقی، برای سیاست، در عمل، از اجتناب ناپذیری پیوند مزبور حکایت می کند. اما به نظر می رسد منظور مدافعان جدایی اخلاق و سیاست، پیوند وجه مثبت و مطلق ارزش های اخلاقی با افعال اقتضایی سیاست باشد. شاید این پاسخ، حالتی از موجه نمایی را در صورت، حفظ کند، اما در برابر سؤال اساسی علل و عوامل شکا...

این رساله پژوهشی ، پیرامون رویکرد اخلاقی مسکویه است . او از اندیشمندان قرن چهارم و اوائل قرن پنجم است و جایگاه او در حکمت عملی به آن پایه است که او را معلم ثالث لقب داده اند، خواجه نصیر الدین طوسی کتاب اخلاق ناصری خویش را ترجمه کتاب تهذیب الاخلاق او می داند. مسکویه بارویکردی فلسفی به اخلاق پرداخته است و در بسط و سامان بخشی به آن بسیار کوشیده است. او با توجه به قوای نفس و قانون حد وسط ارسطویی ب...

از صدر اسلام تاکنون، برخی اندیشمندان بر این بوده اند که امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه ای فردی است و مانند بسیاری تکالیف و احکام الهی، بر فرد مسلمان واجدالشرایط واجب است. در این دیدگاه، شرایط و مقتضیات زمان و مکان، کمتر مؤثّر است و حکومت دینی و اسلامی وظیفة خاصی ندارد. دیدگاه دیگر، امر به معروف و نهی از منکر را افزون بر وظیفه فردی، موضوعی اجتماعی و حکومتی می داند. بر مبنای نگرش دوم، توسعة فره...

در صورت مشتمل بودن فعل اخلاقی بر ابعاد مثبت و منفی، از پیوند اخلاق و سیاست، گریزی نیست. توصیه‌های مثبت و منفی اخلاقی، برای سیاست، در عمل، از اجتناب‌ناپذیری پیوند مزبور حکایت می‌کند. اما به نظر می‌رسد منظور مدافعان جدایی اخلاق و سیاست، پیوند وجه مثبت و مطلق ارزش‌های اخلاقی با افعال اقتضایی سیاست باشد. شاید این پاسخ، حالتی از موجه‌نمایی را در صورت، حفظ کند، اما در برابر سؤال اساسی علل و عوامل شکا...

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه دو رویکرد در حکمت عملی در تاریخ فرهنگ تمدّن اسلامی، رویکرد نظامیه ای امام محمّدغزّالی در کیمیای سعادت و رویکرد یونانی گری خواجه نصیرالدین طوسی در اخلاق ناصری انجام شده است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کیفی است و همچنین روشی که برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش مورد استفاده قرار گرفت رویکردی توصیفی _ تفسیری می باشد. که روش داده یابی آن مبتنی بر مطالعه ی اسناد...

این مقاله بر مبنای بررسی تطبیقی نظرات اخلاقی ارسطو و خواجه نصیرالدین طوسی و بررسی شباهت دیدگاه‌های اخلاقی آنان نگاشته شده است. چنانکه نشان داده خواهد شد، فضایل اخلاقی نقش مهمی را در رسیدن به سعادت ایفا می‌کنند. سعادت برترین خیری است که هر کس فقط به‌خاطر خود سعادت، به‌دنبال آن است. خواجه نصیر همچون ارسطو می‌اندیشید که اخلاقیات، مبانی و پایه‌های عینی و واقعی دارند؛ اما برخلاف ارسطو، باور داشت که ...