قرائتی از سوره عصر که مغایر با قرائت های معتبر قرآن کریم می باشد به امیر مؤمنان (ع) نسبت داده شده است، از آن جهت که این قرائت در بردارنده اضافه هائی بر سوره عصر است، پذیرش آن به معنای حذف بخش هائی از قرآن کریم است، بررسی اسناد دو روایتی که این قرائت را به امام (ع) نسبت می دهد، بیانگر این است که این روایات از جمله اخبار آحاد است و جز توسط یک راوی مجهول الحال نقل نشده است، ابو اسحاق سبیعی تنها کس...

مقایسه اندیشه های ابو سهل و ابو محمد نوبختی با سید مرتضی از آن جهت که متهم به گرایشات اعتزالی هستند، می تواند در شناخت بهتر از مدرسه کلامی بغداد و تحولات اندیشه ای درون آن یاری رسان باشد و برخی ابهامات تاریخ کلام امامیه را بر طرف کند. از این رو، در این مقاله با مقایسۀ روش و محتوای کلام این متکلمان امامی علاوه بر بیان نقاط اختلاف آنان، اشاره ای به میزان هم گرایی آنان با اندیشه های معتزله گردیده ...

دیوان ابو نواس به روایت حمزه اصفهانی یکی از یازده روایت معتبر شعر ابو نواس است، که در کنار روایت ابو بکر صولی از اهمیت و شهرت بیشتری برخوردار است. حمزه اصفهانی بر خلاف دیگر همتایان خود تمام اشعاری را که به نحوی با نام ابونواس، شاعر پرآوازه و ایرانی تبار دوره عباسی، گره خورده بود؛ جمع آوری و تدوین کرده است، و در این راه به نقد، بررسی، و شرح اشعار نیز پرداخته، و میزان اعتبار هر روایت را روشن ساخت...

چکیده قرآن مجید از آغاز نزولش به وسیله ی پیامبر و اوصیای معصوم او تبیین و تفسیر شده است و یاران او، پس از قرائت ده آیه و حفظ آن، به آموختن تفسیر آن، نزد پیامبر می پرداختند و پس از فراغت از تفسیر ده آیه، آموزش آیات دیگر را آغاز می کردند. پیامبر گرامی نخستین معلم و مفسر قرآن است. و پس از وی شاگرد برجسته اش امیرالمومنین علیه السلام دارای آن مسئولیت است. و به اعتراف تاریخ نگاران علم تفسیر، امیر مو...

رئالیسم یکی از مباحث بسیار مهم در حوزه ی هنر، فلسفه و ادبیات است. رئالیسم یا واقعگرایی که معادل عربی آن «الواقعیه» است به معنای نسبت دادن به واقع یا واقعیت می باشد. این اصطلاح از فلسفه به حوزه ی نقد و ادبیات راه یافته است. ادبیات به مفهوم عام و شعر به مفهوم خاصش مولود شرایط و عوامل متعدّدی است که از میان آن ها می توان به شرایط تاریخی و جریان های اجتماعی اشاره کرد. ادیب موفق کسی است که با فضای اط...

یکی از نام آورترین و برجسته ترین شاعران ادبیات عربی ابو نواس (متوفی 195 ه.ق) است. این شاعر که اصالتی ایرانی دارد، و به دربار خلفای عباسی بویژه امین عباسی راه یافته بود، نوآوری های بسیاری در شعر عربی بنیان نهاد، و با بیان ساده، روان و دلنشین خود، به الگوی بسیاری از شاعران دیگر تبدیل شد. علی رغم اینکه او شاعری توانا و پرآوازه بود، لکن عوامل مختلفی دست به دست هم داده و از او فردی فاسق ساختند که م...

قرائتی از سوره عصر که مغایر با قرائت های معتبر قرآن کریم می‌باشد به امیر مؤمنان (ع) نسبت داده شده است، از آن جهت که این قرائت در بردارنده اضافه‌هائی بر سوره عصر است، پذیرش آن به معنای حذف بخش‌هائی از قرآن کریم است، بررسی اسناد دو روایتی که این قرائت را به امام (ع) نسبت می‌دهد، بیانگر این است که این روایات از جمله اخبار آحاد است و جز توسط یک راوی مجهول الحال نقل نشده است، ابو اسحاق سبیعی تنها کس...

ظهور حکومت اسلامی_شیعی آل بویه در قرن چهارم و تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در ایران و سرزمین های تحت حاکمیت خلافت عباسی به ویژه بغداد سبب ظهور دانشمندان بسیاری در عرصه های مختلف علم و دانش گردید، به طوری که این عصر، عصر رنسانس اسلامی بود. قاضی ابوسعید سیرافی پس از ترک زادگاهش سیراف، به مرکز علمی آن زمان یعنی بغداد رفت. او علاوه بر انجام بحث های علمی با دانشمندان عصر خود، آثار بسیاری را ب...