در مکتب فلسفی صدرا، از سویی می­توان شواهدی یافت که بر برتری وجود ذهنی یک ماهیّت نسبت به وجود خارجی آن دلالت دارند؛ و از سوی دیگر نیز شواهدی یافت می­شود که برتری وجود خارجی یک ماهیت نسبت به وجود ذهنی آن را تأیید می­کنند. در این میان، شواهدی که بر برتری وجود ذهنی دلالت دارند، این مزیّت را دارند که می­توان بر اساس آن، مطابقت ذهن و خارج را از منظر وجودی تبیین کرد؛ اما بر اساس آن نمی­توان شواهد برتری ...

این مقاله در تلاش است به این مسائل پاسخ گوید که: ملاصدرا و ویلیامسون چه راهکاری را برای پاسخ به مسئلة اخبار از معدوم ارائه می دهند و نقاط اشتراک و افتراق این راهکارها چیست و به علاوه هریک از این راهکارها با چه چالش هایی روبروست. ویلیامسون برای حل این مسئله، ضمن تأکید بر مساوقت شیء و موجود، به وجود ضروری اشیا قائل می شود. به این نحو که «جهت امکان» را مربوط به صفات اشیا، از جمله وجود انضمامی آن ه...

به رغم آن که در فلسفه کلاسیک اسلامی، تا کنون بحث از اصالت و اعتباریت وجود و ماهیت با بحث معرفت شناسی دو بحث جدا و دور از یکدیگر انگاشته شده اند، در این مقاله سعی شده است با تبیین ربط بنیادی و وثیق این دو عرصه به نقش کاملاً تعیین کننده دیدگاه معرفت شناختی در اتخاذ هر یک از دو منظر اصالت وجود یا ماهیت تأکید شود. در بخش نخست مقاله پس از آشکار شدن تلازم انگاره اصالت ماهوی با تلقی متعارف از علم ـ یعن...

در تحقیق حاضر نظرات ریچارد داوکینز در باره ی نفی وجود خدا مورد بررسی قرار گرفته است. و دراین میان رویکرد های مختلف به مساله ی وجود خدا برای تقسیم بندی و ارزیابی نظرات داوکینز مطرح شده است.و دیدگاه های خداباورانه، شک گرایانه و خداناباورانه مطرح و مواضع داوکینز درقالب دیدگاه خداناباورانه دسته بندی شده است. داوکینز براهین اثبات وجود خدا همچون برهان وجودی ، برهان نظم، برهان علیت و ... را مورد نقد ق...

چکیده: این پژوهش که با موضوع وجود ذهنی بر مدار سنجش نظرگاه های سه فیلسوف (ابن سینا، فخررازی و ملاصدرا) جهت یافته است، بر آن است تا از رهگذر این مقایسه، زوایای مسأله وجود ذهنی را در حد امکان پوشش و عیاری مطمئن جهت راستی آزمایی مشکل شناخت برای مخاطب خود به ارمغان آورد. از این روی و با همین دغدغه، رویکرد هر یک از این سه فیلسوف را در چهار مقام ماهیت، ادله، اشکال ها و ارزش شناخت واکاوی و سعی بلیغ د...

این مقاله به مقایسه آراء فیلسوف غربی فرانتس برنتانو و فیلسوف، متکلم شرق، امام فخر رازی درباب ادراک می پردازد. هر یک از این دو فیلسوف نظرات عمیقی در باب ماهیت ادراک عرضه کرده اند که بررسی تطبیقی آنها می تواند در فهم عمیق تر دیدگاه­های هر یک از دو منشا اثر قرار گیرد. هدف این مقاله، روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آنان درباره این پرسش هاست که ادراک بشر به طور کلی تا چه اندازه با...

ملاصدرا، از تأثیرپذیران «نظریة خیال» ابن عربی، معتقد است همان گونه که جامعیت ضدین در حضرت خیال موجب ارتباط تجرد روحانی و تکثر جسمانی، در قوس نزول می شود، همچنین، اجتماع ضدین در قوّة متخیله نقشی اساسی در معرفت شناسی انسان و سیر او از تکثر جسمانی به تجرد روحانی دارد و لذا مقالة حاضر به نقش خیال در معرفت شناسی و دین شناسی می پردازد و علاوه بر استدلال های فلسفی ملاصدرا، حکمت های عرشیة او را نیز بررس...

بر اساس یک تفسیر حداکثری از نظریة وجود ذهنی می توان این نظریه را مشتمل بر سه رکن دانست: 1. در موارد علم حصولی امری (یا صورتی) در ذهنِ (نفس) عالِم وجود می یابد؛ 2. حقیقت علم حصولی چیزی جز همان صورت موجود به وجود ذهنی نیست؛ 3. صورت موجود در ذهن به گونه ای مطابق با معلوم خارجی است (واقع نمایی علم). در این مقاله تفسیری از دیدگاه ملاصدرا که ضمن پذیرش رکن نخست با رکن دوم مخالفت می ورزد تشریح و سپس بررس...