این مقاله با هدف پیشبرد ادبیات بحث علم دینی، به ویژه در زمینۀ روش شناسی علم دینی و با بهره گیری از روش تحلیل عقلی به معرفی روشی تلفیقی می پردازد که بر استفاده از ظرفیت های اجتهاد (روش تخصصی فهم و تفسیر متون دینی) و روش های علوم اجتماعی در جهت افزایش تعامل میان آنها در مقام نظریه پردازی استوار است. نتیجۀ این تحقیق، ارائه روشی شش مرحله ای برای نظریه سازی دینی در علوم اجتماعی است که دو راهبرد استق...

یکی از مبانی سنت¬گرایانی چون سید حسین نصر، فریتیوف شوئون و رنه گنون، نظریه علم قدسی است. با استفاده از این مبنا می¬توان نظریه¬ای را در خصوص علم با وصف دینی به طور عامّ یا وصف اسلامی به طور خاصّ بازسازی و تبیین نمود. این بازسازی نشان می¬دهد که سنت¬گرایان را می¬توان در عداد طرفداران علم دینی تلقّی کرد. در این مقاله، با توضیح مفاهیم همچون علم مقدّس، سنّت و سنّت¬گرایی، به ملاک¬های طبقه بندی نظریات علم دی...

هدف: طبقه‌بندی‌هایی که دربارة رویکردهای علم دینی ارائه شده، با چندین مشکل روبه‌روست. این مقاله می‌کوشد طبقه‌بندی جامعی از رویکردهای علم دینی ارائه دهد که فارغ از اشکالات موجود باشد. روش: در ارائة طبقه‌بندی جدید، از روش تحلیلی و ایدة «نمونة ایدئال» ماکس وبر استفاده شده است. یافته‌ها: در این طبقه‌بندی در کنار کسانی که به صراحت از ایدة علم دینی حمایت می‌کنند، جایی هم برای آن دسته از اندیشمندانی که...

-

امکان دینی ساختن علوم انسانی و از جمله دانش تربیت، از مباحث مهم فراروی اندیشمندان مسلمان است. در این مقاله پس از ارائة تعاریفی از علم دینی دو تعریف اختیار شده است: 1. دانش تجربه ای که از مبانی، اهداف، اصول و آموزه های دینی متأثر شده و رنگ و عطر جدیدی یافته است. 2. مجموعه ای از معارف دینی که در یک موضوع خاص (مثل تربیت) استخراج، تدوین و تنظیم شده اند. به نظر می رسد امکان دینی ساختن دانش تربیت،...

چکیده ندارد.

هدف: مخالفان علم دینی از منظرهای گوناگونی تولید علم دینی را انکار کرده‌اند. از مشهورترین مخالفان علم دینی در جامعة ما، عبدالکریم سروش است. هدف از نگارش این مقاله، تبیین و ارزیابی دیدگاه وی در انکار علم دینی بود. روش: روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و در استنتاج، توصیف و تحلیل و نقد است. یافته‌ها: سروش برای انکار علم دینی از ادلّة مختلفی استفاده کرده که عمدة آنها عبارتند از: نفی علم دینی از طریق...

امروزه ایده تولید علم دینی در جهان اسلام ایده‌ای کاملاً شناخته شده است. این ایده پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به‌خصوص در سال‌های اخیر در ایران مورد بحث و گفتگو‌های بسیار قرار گرفته است. با وجود گرایش بسیاری که نسبت به تولید علم دینی در جامعه به‌وجود آمده است، این ایده با مخالفت تنی چند از اساتید ایرانی از جمله عبدالکریم سروش، علی پایا، مصطفی ملکیان روبروست. مخالفین علم دینی بر این باورند ک...

در این مقاله ابتدا با بیان مثال­هایی از علوم جدید نشان داده شده است که برخی نظریه­ها متأثر از پیش­فرض­های طبیعت­گرایی بوده­اند و می­توان داده­هایی تجربی که این نظریه­ها در پی تبیین آنها هستند را به نحوی دیگر با رویکرد دینی تبیین کرد. مدافعان علم دینی، با توسل به این مثال­ها، می­خواهند نشان دهند که پیش­فرض­های علم، همان­گونه که ممکن است از طبیعت­گرایی متأثر شود، ممکن است از دین اثر بپذیرد و بناب...