مشروطه مهم ترین آوردگاه سنت های فکری- سیاسی متفاوت ایرانی، اسلامی و غربی و سنت های تلفیقی برآمده از آنها است. در این میان، اصحاب سنت اسلام فقاهتی در تباین، سازگاری یا ناسازگاری سنت اسلامی با سنت لیبرال غربی راه هایی متفاوت را پیمودند. در این پژوهش از آن دسته از فقها و مراجعی که در خوانش مجدد از اسلام؛ معتقد به سازگاری سنت ایرانی/اسلامی با سنت غربی بودند به عنوان سنت اسلام نواندیش یاد می شود. ای...

هدف از این پژوهش، معرفی، بررسی و شناخت جریان «شعر زبان محور» است که با نام های گوناگونی چون شعر پسانیمایی، شعر ضد مفهوم گرا، شعر زبان، شعر متفاوط، شعر در وضعیت دیگر، شعر فرا ارتباطی و... مطرح شده است و از اواخر دهه شصت تا کنون محل چالش ها و بحث های فراوانی در صحنه مطبوعات،محافل ادبی و کارگاه های شعری بوده است. بنابراین پژوهنده نه در پیِ تأیید و نه در تلاش ردّ این جریان است. بلکه تلاش شده تا این ج...

قصیده از سنتی­ترین قالب­های ادبی است که بنابه کلیت منسجمش ظرفیت ویژه­ای در مدح و تعلیم دارد. موضوع واحد و پردازش این موضوع در یک قالب و ساختار بسته باعث می­شود تا القای معنی و تأثیرگذاری قصیده بر مخاطب بیشتر شود. قصاید ناصرخسرو، برعکس قصاید رایج سبک خراسانی، بنابه تأویلی بودن زبان، فرمی فرارونده، صیروری و چندلایه به خود گرفته­اند که می­توان اصطلاح پساقصیده را برای آنها به کار برد. پساقصیده، ناظ...

استدلال زبان خصوصی از مهم ترین مباحث دورة دوم فلسفی ویتگنشتاین به شمار می رود. آنچه در این باب اهمیّت دارد، این مسئله است که آیا انسان می تواند در خلوتگاه خود، زبانی اختصاصی ایجاد نماید که الفاظ آن تنها برای خود او معنادار باشد؟ ویتگنشتاین با ارجاع به فقدان شرط معناداری هویّات درونی و احساسات و نیز با ردّ خصوصی بودن الفاظ و عبارات و بیان توهّمی بودن آن، مدّعی است که چنین زبانی قابل تصوّر نیست، چراکه ...

مقاله ی حاضر در پی کاوش نسبت زبان و زندگی در جامعه ی معاصر ایران است. تلقی متبوع این مکتوب از زبان و زندگی بر فلسفه ی «ویتگنشتاین متأخر» و «هایدگر متقدم» متکی است. پس از معرفی ریشه های فلسفی، معادل جامعه شناختی آن ها نزد متفکران جامعه شناسی معاصر برای تمهید کارپایه ی مفهومی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس گفتمان مدنظر «فوکوی» دیرینه شناس و وجه جامعه شناختی آن نزد «لاکلاو» و «موفه» به مثا...

مقدمه و هدف پژوهش: استنباط ویتگنشتاین از فلسفه و نیز پژوهش هایی که خود او در بستر این استنباط در زمینه ی تبیین های مربوط به رفتار انسانی انجام داده، پیامدهای گسترده ای برای روش های علوم انسانی و مطالعه ی انسان، در حکم موجودی اجتماعی و فرهنگی از جمله مطالعات مربوط به ادبیات، هنر و فرهنگ دارد. از آنجا که مطالعه ی این پدیده ها مطالعه ی رفتار ارادی انسان است ـ مطالعه ی اعمالی که تحت حاکمیت هنجارها،...

بحث از ویژگی های روش شناختی پژوهش علوم اجتماعی، به میزان قابل ملاحظه ای، در گرو تبیین چیستی این نوع پژوهش است. در این نوشتار دو رویکرد رقیب در این زمینه مطرح شده اند، طبیعت گرایان و در زمره آنها پوزیتویست ها که بر همانندی علوم طبیعی و علوم اجتماعی از لحاظ روش شناسی تاکید دارند و پدیده‏های اجتماعی را همچون پدیده‏های طبیعی قانونمند تلقی می‏کند. در این طیف به دیدگاه امیل دورکیم می توان اشاره کرد. ...

مدّعای اصلی مقالة حاضر آن است که ویتگنشتاین، بازی زبانی دین را نه ردّ کرده و نه تأیید؛ بلکه تنها گفته است چنین بازی زبانی­ای وجود دارد، که پیش­فرض­ها و حدّ و مرزهایی دارد. در دیدگاه متأخر ویتگنشتاین، طرح پرسش­هایی از این دست که آیا خدا واقعاً وجود دارد، بر پایة دستور زبان دینی غلطی استوار شده­اند؛ زیرا بیرون از شاکلة مفهومی­ای که پذیرفته­ایم، نمی­توانیم بپرسیم که آیا خدا واقعاً وجود دارد یا نه. مؤمن...

ساختار زبانی و زیبایی شناختی، از طریق رمز ها و قراردادهای تولید متن رسانه ای، قراردادهای استفاده از متن رسانه ای را خلق می کنند. مقاله حاضر با استفاده از روش «فرا هم نهاد کیفی» و مرور ادبیات نظری مربوط به روایت شناسی و نشانه شناسی در مطالعات فیلم و بازی های رایانه ای، اثرات مداخله یادگیری قراردادهای استفاده از بازی های رایانه ای را بر پذیرش قراردادهای استفاده از فیلم (برنامه نمایشی تلویزیونی)، ...