روایت‌های داستانی از واقعة عاشورا، به ویژه از سدة دهم هجری به بعد، در قالب نظم و نثر در آثار مقتل‌نویسان به زبان‌های مختلف (عربی، فارسی، ترکی و هورامی) وارد شد. در این نوع مقتل‌ها، دیگر نمی‌توان واقعة عاشورا را از منظر تاریخی بررسی کرد، بلکه تاریخ و داستان در این مقتل‌ها در هم آمیخته و جدا کردن آن‌ها به نظر امکان‌پذیر نیست. نسخة مقتل امام حسین† به زبان هورامی ـ از زبان‌های ایرانی ـ تنها متنی اس...

پژوهش حاضر با هدف استخراج و مقایسۀ مدل‌های ذهنی گویشوران فارسی و هورامی انجام شده است. برای نیل به این هدف، مدل‌هایی که، به باور نگارندگان، گویشوران فارسی از فعل «خوردن» و گویشوران هورامی از فعل waɾdæj ’خوردن‘ در ذهن خود دارند، استخراج شده و مبنای مقایسه قرار گرفته­اند. مدل‌های به دست آمده، هر دو، تا حدی پیچیده و گسترده و در عین حال عمیقاً شبیه هستند تا آنجا که تفاوت آنها قابل چشم‌ پوشی است. هر ...

به رغم مطالعات بسیاری که با هدف توصیف مسائل زبان شناختی زبان های ایرانی انجام گرفته­اند، مسائل معنی شناختی و مردم­شناختی این زبان ها تا حدی مورد غفلت بوده­است. این مسأله به ویژه در مورد زبان ها و گویش­های غرب کشور مصداق پیدا می­کند. مطالعۀ حاضر در پی آن است تا با بهره­گیری از مفاهیم نظری موجود در معنی شناسی و انسان شناسی، به ویژه آرای مورداک، واژگان خویشاوندی و مفاهیم مرتبط با آن را در زبان هور...

چکیده یکی از نظریه های مطرح در زبان شناسی امروز که به زعم واضعانش جهانی بوده و اصول آن برای توصیف داده-های کلی? زبان ها قابلیت استفاده را دارد، نظری? حاکمّیت و مرجع گزینی است. این نظریه از تعدادی زیر نظریه تشکیل شده است که یکی از آن ها ، زیر نظری? حالت است که به بررسی تظاهر ساخت واژی گروه های اسمی در حالت های مختلف فاعلی، مفعولی، اضافی و غیره می پردازد. پایان نام? حاضر به بررسی و توصیف نظام حال...

غلامرضا ارکوازی یکی از شاعران کردی استان ایلام است که در نیمه اول قرن سیزدهم هجری می زیسته است و آثاری گران به گویش کردی "فیلی" و به پیروی از زبان معیار ادبی آن عصر به نام "هورامی" سروده است . عمده اشعار او در زمینه مناجات و راز و نیاز با خداوند و توسل به مولی الموحدین حضرت علی برای رهایی زندان حاکمان زمان خود است . علاوه بر مناجات نامه که اصلی ترین اثر او محسوب می شود، سوگنامه ای در مرگ فرزندش...

مقالۀ حاضر به بررسی سه تکواژ پربسامد «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در زبان هورامی (گونۀ پاوه) می‌پردازد. ماهیت این تکواژها که به صورت پسوند به اسم می‌پیوندند و معنایی مشابه حروف اضافه دارند، چندان مشخص نیست. سؤال این پژوهش این است که ماهیت این سه تکواژ چیست. در این راستا، نخست تعداد 52 حرف اضافۀ هورامی استخراج و طبقه‌بندی شدند، ساخت گروه حرف اضافه‌دار هورامی مشخص شد، حالت غیرصریح و نشانه‌های آن معرفی...

در این رساله بر اساس دو انگاره ی غیرخطیِ زایشی/ پسازایشی، ساختِ هجا و محدودیت های واج آرایی در هورامیِ گونه ی پاوه و فارسیِ معیار مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. پس از ارائه ی تبیین هایِ زایشی/ پسازایشی، همان موضوعات مجدداً در زیرفصلی مجزا در چارچوب نظریه ی بهینگی مطرح می گردند. این پژوهش به منظورِ آزمودنِ عملیِ توانِ انگاره های غیرخطیِ زایشی/ پسازایشی و مقایسه ی آن ها با یکدیگر از یک سو و مقایسه ی آن ه...

پژوهشگران به مطالعة ساختار موضوعی افعال دومفعولی در زبان­های ایرانی با رویکردهای نوین زبان­شناسی کمتر پرداخته­­اند. در کُردی هورامی دو دسته از افعال دومفعولی اصلی و ساخت­های دومفعولی فرعی وجود ­دارد. در این پژوهش ساختار موضوعی افعال دومفعولی اصلی از نظر مقوله‌بندی، آرایش نحوی و بازنمایی معنایی بررسی می­شوند. این افعال براساس شواهد نحوی، ساخت­واژی و معنایی به دو گروه افعال انتقال مالکیت و افعال ا...

در این پژوهش، ویژگی­ های صوت­ شناختی- آواشناختی ر- آواهای گویش مینابی بررسی شده­ است. گویش مینابی زیرشاخۀ گویش بَشکَردی است و گویش بشکردی نیز در گروه گویش­ های جنوب شرقی از دسته گویش های ایرانی نو غربی است. ر- آوا در زبان­ های مختلف در بافت های آواییِ متفاوت بسیار تغییرپذیر است و تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. داده­ های جمع­ آوری شده از گویش مینابی حاکی از آن است که در این گویش دو واج ر- آوای ل...

مقالۀ حاضر به بررسی سه تکواژ پربسامد «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در زبان هورامی (گونۀ پاوه) می پردازد. ماهیت این تکواژها که به صورت پسوند به اسم می پیوندند و معنایی مشابه حروف اضافه دارند، چندان مشخص نیست. سؤال این پژوهش این است که ماهیت این سه تکواژ چیست. در این راستا، نخست تعداد 52 حرف اضافۀ هورامی استخراج و طبقه بندی شدند، ساخت گروه حرف اضافه دار هورامی مشخص شد، حالت غیرصریح و نشانه های آن معرفی...