پژوهش فروید با عنوان «شگرف» زیر عنوان ادبیات روان کاوانه مطرح می شود. این مقاله، دو اثر از ادبیات کهن فارسی را از دیدگاه گونة ادبی وهمناک بررسی می کند: گنبد سیاه از نظامی گنجوی که متنی شگفت است و حکایتی از فرج بعد از شدت (از تنوخی) که متنی شگرف است. این آثار زیر مجموعة نوع ادبی دیگری اند که وهمناک/ فانتاستیک نام دارد و در آن ترس و تردید خواننده شرط اول محسوب می شود: بسته به این که خواننده حوادث...

به عقیدة بسیاری از صاحب‌نظران، پیدایی نوع ادبی رمان مستلزم شیوة خاصی از انسان‌شناسی و نگاه به عالم است که جز در تمدن مدرن امکان ظهور نداشته است. رمان، به‌ویژه رمان رئالیستی، نوعی ادبی است که با انسان منفرد و امکانات فراروی او برای مواجهة با مسائل و معضلات دنیای مدرن سروکار دارد. در میان داستان‌های قرآنی، قصة یوسف پیامبر (ع) بسیاری از شاخصه‌های رمان را دارد و برخی پژوهش‌ها به تحلیل این شباهت و ح...

تحقیق و پژوهش دربارة خاطره نویسی و خاطره نگاشته ها، از نظر ویژگی های ادبی در این آثار، به معیارهای ادب شناختی در ادبیات تاریخی مربوط می شود.زبان و آرایه های ادبی در خاطره نگاشته ها، آنها را به سمت یک اثر ادبی سوق می دهد. ازسوی دیگر، خاطرات یکی از منابع کشف حقایق تاریخی است؛ یعنی ویژگی های ادبی و تاریخی را با هم دارد. از این رو، خاطره نویسی، گونة مستقلی از ادبیات تاریخی به شمار می آید که باعث تق...

آثار پدیدآمده دربارة ادبیات اندلس دو گونه‌‌‌اند: گونة نخست اطلاعات کلی دارد و از بدو ورود اموی‌‌‌ها به سرزمین اندلس تا انقراض حکومت اسلامی در آن دیار را شامل می‌‌‌شود که به اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و ادبی اعم از شعر، نثر، و فنون جدید مانند موشح و زجل می‌‌‌پردازد. گونة دوم به‌صورت تخصصی به موضوع نگاه می‌کند؛ مثلاً به شعر یا نثر اندلسی در یک دورة خاص می‌‌‌پردازد. کتاب الشعر الأندلسی فی ع...

شعر آیینی، بخش گسترده‌ای از شعر پارسی را تشکیل می‌دهد گرچه توجه به شعر مذهبی و آیینی، بخش عمده‌ای از تاریخچة شعر پارسی از سبک خراسانی تا شعر نو را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ با این حال شکل‌گیری گفتمان مخصوص آیینی به عهد صفویه و تمرکز بر گونة ادبی مذهبی سرایی برمی­گردد. در منطقة سیستان و بلوچستان که تعداد بی‌شماری از شیعیان را در خود جای داده است، شعر آیینی به شدت مورد استقبال قرار گرفته است....

حوزة پژوهش‌های زبانی سنتی یا بلاغت، با حوزة مطالعات زبان­شناختی معاصر دارای چنان ارتباط استواری است که از آن می‌توان به بوطیقای ارتباط یاد کرد. این بوطیقای ارتباط در هر گونة ادبی، مقتضای حال متفاوتی با گونه‌های دیگر دارد. بلاغت زبان در مثنوی نیز بر پایة بوطیقای «ارتباط- ترغیب»ی شکل گرفته است که در یک سوی آن، «بافت متن» به چشم می‌خورد و در سوی دیگر، عواملی را می‌توان یافت که توانش ارتباطی مثنوی ...

با توجه و بررسی ادبیات ایران و آلمان مشاهده می شود که چارچوب داستان در داستان که روشی شرقی است و از راه ایران به ادبیات اروپایی راه یافته، در ایران و اروپا با هدف­های مختلفی به کار برده شده است. در اروپا و به­خصوص در آلمان، شیوه به­کارگیری داستان در داستان گونة جدیدی در ادبیات داستانی را پدید آورد که در آغاز به عنوان یکی از ویژگی‌های گونة ادبی نوول (رمان یا داستان) شناخته شد. نظریة شهباز (سمبل ...

تحقیق و پژوهش دربارة خاطره‌نویسی ‌و خاطره‌نگاشته‌ها، از نظر ویژگی‌های ادبی در این آثار، به معیارهای ادب شناختی در ادبیات تاریخی مربوط می‌شود.زبان و آرایه‌های ادبی در خاطره‌نگاشته‌ها، آنها را به سمت یک اثر ادبی سوق می‌دهد. ازسوی دیگر، خاطرات یکی از منابع کشف حقایق تاریخی است؛ یعنی ویژگی‌های ادبی و تاریخی را با هم دارد. از این رو، خاطره‌نویسی، گونة مستقلی از ادبیات تاریخی به‌شمار می‌آید که باعث ت...

این جستار، دعای سال نو را به منزلة اثری ادبی در نظر می گیرد. ابتدا به چند الگوی ارتباطی از جمله الگوی یاکوبسن، اشاره می شود. در این الگوها جایی برای موقعیت ارتباطی دین شناختی متصور نیست. این مقاله سرآغاز ورود به حیطة گفتمان دینی از جمله ادعیه است. ابتدا از پیشینة ادعیه به منزلة آثار ادبی سخن به میان می آید. بعد، به ویژگی های زبان ادعیه اشاره می شود. سپس نقش شعری دعا در پرتو ساختار و کارکرد زبان...