هدف این مقاله آن است که با اتکا به نظریات گفتمانی فوکو و استفاده از ظرفیت‌های دیرینه‏شناسانه و برخی از امکانات تبارشناسانۀ وی و نیز با اتخاذ سطح تحلیل گفتمانی در فهم سنت و تجدد و نسبت میان آن‌ها، به مفهوم‌سازی و دوره‏بندی گفتمانی دفتر تحکیم وحدت از آغاز شکل‏گیری تاکنون بپردازد و افزون‌بر مشخص نمودن ویژگی‌های گفتمانی هر دوره از حیث نسبت با گفتمان سنتی و تجددی، نشان دهد که در هر دوره چه نوع صورت‌...

نقطه عظیمت الین مقاله تمایزگذاری میان گفتمان و گفتگو است.گفتگو جنبه بین الاثنینی و گفتمان ویژگی پارادایمی دارد و بیانگر الگو و منطق گفتگو ایت.گفتمان صرفا با عناصر نحوی و لغوی تشکیل دهنده جمله سروکار ندارد.بلکه فراتر از آن به عنوان بیرون از متن یعنب بافت موقعیتی،فرهنگی و اجتماعی سروکار دارد و به یک موضوع جامعه شناختی بدل می شود.در این مقاله به بیان (شانزده شاخص)دوازده شاخص مستقیم و چهار شاخص نام...

در نوشتار پیش رو تلاش شد، تا با محوریت این پرسش که «رابطه یا نسبت دانشگاه الازهر با اسلام سیاسی چگونه بوده است؟»، به بررسی تحولات سده های اخیر این نهاد ریشه دار در مصر و کنش و واکنش آن در برابر اسلام سیاسی پرداخته شود. پاسخ ابتدایی پژوهش بر این فرضیه استوار گردید که «الازهر به عنوان نهادی دانشگاهی موضعی نسبتا هماهنگ با حکومت مصر در پیش گرفته و گاه به عنوان پشتوانه نظریه پردازی اسلام عرضه شده از...

بیداری اسلامی به عنوان جنبش بی­سابقه­یِ مردمی که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به وقوع پیوسته است علاوه بر تاثیرات شگرفی که بر محیط داخلی کشورهای انقلابی گذارده و در برخی موارد حتی به تغییر نظام سیاسی این کشورها منجر شده بر مناسبات منطقه­ای نیز تاثیرگذار بوده است. جمهوری اسلامی ایران و کشور پادشاهی عربستان سعودی به عنوان دو قدرت منطقه­ای به نحو کاملا متفاوتی از این تحولات تاثیر پذیرفته­اند. ج...

از آن جا که دین در جامعه ی ایران به عنوان بخشی مهم از فرهنگ ایرانی به شمار می رود و تعداد زیادی از فارسی آموزانِ غیرایرانی نیز زبان فارسی را جهت ادامه ی تحصیل در رشته هایِ دینی می آموزند، پژوهش حاضر به بررسی نحوه ی بازنمایی و ارائه ی عناصر دین به فارسی آموزان در چهار کتاب آموزش فارسی به غیرفارسی زبانان در سطح پیشرفته می پردازد. این کتاب ها عبارتند از جلد هفتم کتاب آموزش فارسیِ جامعه المصطفی، جلد ش...

مقابلة مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب گرایی، ملی گرایی، و اسلام گرایی چاره جویی شد، اما تجربة تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیایی فرهنگی جهان اسلام تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام گرایی می تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام گرایی نیز گفتمانی همگن و یک دست نبوده و بر اساس مقتضیات زما...

ایران در دو دهه پایانی حاکمیت پهلوی، شاهد جدال دو گفتمان پهلویسم و اسلام انقلابی بود. تقابل این دو گفتمان از عللی چند سرچشمه می گرفت. از جمله عواملی که به نزاع گفتمان‌ های مزبور می افزود، مطبوعات به ویژه دو موسسه اطلاعات و کیهان بود. این دو مؤسسه بزرگترین شبکه رسانه ای ایران را تشکیل و حجم وسیعی از مخاطبان را پوشش می‌ دادند. مسئله اصلی تحقیق این است که چرا با وجود تبلیغ ایده های گفتمان حاکم از ...

این پژوهش با موضوع مقایسه گفتمان های مشروطه مشروعه شیخ فضل الله نوری و ولایت فقیه امام خمینی (ره)، در پی مقایسه میان ماهیت، دال ها و شکل مفصل بندی هر یک از دو گفتمان سیاسی فوق است. بنابراین با بررسی نظری، تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه، روش پژوهش را بر مبنای تحلیل و تفسیر و بررسی دال های گفتمانی قرار داده است. در این روش به بررسی دال های اسلام شیعی پرداخته است و در مقایسه میان گفتمان سیاسی دو فقیه ...

چکیده اصلی این مقاله تحلیل و تبیین روند چرخش گفتمان هویتی حاکم در ترکیه از کمالیسم به اسلام‏گرایی است. در این تحول گفتمانی، اسلام سیاسی با توجه به متغیرهای اجتماعی، تاریخی، ایدئولوژیکی و هویتی در جمهوری ترکیه، نقشی بسیار مهم را برعهده‏دارد. در این پژوهش، ضمن مرور مختصر عناصر هویتی ترکیه در دوره کمالیسم، به واکاوی تقابل گفتمان­های اسلام‏گرایی و کمالیسم و سرانجام علل هژمونیک‏شدن گفتمان اسلام‏گرای...

موضوع مقاله حاضر تحلیل و تبیین تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز، به عنوان یکی از گفتمان های سیاسی موثر پس از انقلاب اسلامی است. در این چارچوب پس از مروری بر تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز در دولت های جنگ، سازندگی، اصلاحات و دولت اصولگرا عوامل ساختاری تحول این گفتمان بررسی گردیده است. برای تحلیل و تبیین از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه به عنوان چارچوب مفهومی و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به ...