هدف مقاله حاضر، بررسی زاویه ای از جنگ تحمیلی هشت ساله بین دو کشور ایران و عراق است که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است. در اینجا از زاویه تجارب زنانی جنگ را می بینیم که با جنگ مواجه شده، در اثر جنگ خانه و کاشانه خود را از دست داده اند، به کارهایی نظیر پرستاری و امدادگری، خبرنگاری، کمک های پشت جبهه و ... پرداخته؛ یا حتی در مواردی سلاح به دست گرفته و با دشمن جنگیده اند. تجربیات این زنان ذیل شش مف...

متون ادبی بسیاری وجود دارند که خواننده پس از مطالعه ی آنها قادر به تشخیص جنسیت نویسنده نیست. با این حال در تمامی فرهنگ ها زندگی و تجارب زنان و مردان از جهات بسیاری از یکدیگر متفاوتند و این تفاوتها در نوشته های آنان به چشم می خورند. معمولاً طبقه بندی آثار ادبی به دسته های مختلفی که جنبه مهمی از اثر را مورد تاکید قرار می دهد سودمند است. در سالهای اخیر، بسیاری بر این باورند که امعان نظر در آثار زنا...

جنبش زنان (feminism) در آغاز قرن بیستم برای احقاق حقوق زنان در مسائلی مانند استقلال مالی، تحصیلات و حق رأی مطرح شده و در ادامه ی راه از جنبشی تماماً سیاسی به جنبشی فرهنگی و ادبی مبدل گشته است. در شاخه رادیکال و پست مدرن این جنبش ادعا می شود: «زبان و نوشتار زنانه»   (ecriture feminine) به عنوان گونه آی تازه از زبان، توسط نویسندگان و شاعران این جنبش پا به عرصه حیات گذاشته است. طرح این نظریه در بست...

نقش ارتباطی زبان همواره به عنوان نقش اصلی آن مورد تأکید است و از زبان به عنوان وسیله ای که ما را در جهت شناخت جهان یاری می رساند، یاد می شود. تظاهر بیرونی از زبان را می توان به دو شکل گفتار و نوشتار مشاهده کرد. صدمه به هر جنبه از گفتار انسان که بخش حرکتی زبان است، باعث ایجاد اختلالاتی در گفتار می شود. از جمله این اختلالات می توان به تأخیر در گفتار اشاره نمود. کودکان مبتلا به تأخیر در گفتار از ج...

زبان همواره محملی برای ظهور باورهای ذهنی، تفکرات و احساسات درونی شاعران بوده است. در این‌میان زنان شاعر با احساسات، عواطف و زبان زنانه موفق به خلق ادبیات زنانه شده‌اند. «سعیده بنت‌خاطر» شاعره برجسته عُمانی است که توانسته با کاربرد زبان، جهانی زنانه را در شعر خویش خلق کند و به تحولات عمیقی در حوزه زبان شعری زنانه دست یابد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی یکی از پیشگامان شعر زنانه‌ عُمان، با تحلیل سیر تح...

تجارب زیستۀ زنان در مهمانی‌ها از آنجا می‌تواند موضوع تأمل جامعه‌شناختی باشد که زنان معمولاً زندگی شخصی، دغدغه‌ها، مسائل و درگیری‌های بین‌الاذهانی‌شان را در این مکان‌ها تمرین می‌کنند. واکاوی کیفی این‌ محافلِ مهمانی به‌مثابه متنی در دل کلیت زندگی روزمرۀ زنانه می‌تواند ما را به فهم لایه‌های معناساز و هویت‌بخش کنش‌ها، عادات و مناسک روزمرۀ زنانه رهنمون سازد. میدان مطالعۀ پژوهش، زنان مشارکت‌کننده در مه...

«زنانگیِ نوشتار» برساخته­ای است که این قلم در گفت­وگو با مفهوم «نوشتارِ زنانه» الن سیزو، منتقد فرانسوی پیشنهاد کرده­است. این اصطلاح برخلاف نوشتارِ زنانه، از یک شیوۀ قوام­یافتۀ نوشتار سخن نمی­گوید، بلکه زمینه­ها و کلیت نوعی شیوۀ نگارش را پیشنهاد می­کند که می­کوشد خود را به استناد هویت زنانه تعریف کند. براساس اصطلاح «نوشتارِ زنانه» به­عنوانِ امرِ مفروضِ نوعی شیوۀ نگارشِ خاصِ زنان، مقالات متعددی نوشته شده ...

مراسم رایج در هر سرزمین بخش عمده ای از فرهنگ آن سرزمین را تشکیل داده و نشانگر اعتقادات، نیازها، رنج ها و... مردمان آن منطقه می باشند. در هر دوره تاریخی برخی مراسم رواج بسیاری می یافتند و برخی از رواج می افتادند. دوره قاجار یکی از دوره هایی است که در آن مراسم مختلفی برپا می شدند. این مراسم به علت جدایی جامعه مردان از زنان به صورت جداگانه برپا می شدند. مراسم زنانه بیش تر در اندرونی خانه ها برپا م...

انقلاب مشروطه و آزادی های سیاسی و اجتماعی برخاسته از آن، سبب شد تا گروهی از زنان بتوانند خواست ها و هدف های خود را از محافل دربسته به پهنه ی جامعه بکشانند؛ اما ز طرف دیگر، در سپهر عمومی نیز، زنان فضای عمومی اندکی برای گفت وگو های گروهی در اختیار داشتند. در چنین شرایطی، شکل گیری نشریات زنان و گفت وگو در فضای تک جنسی این نشریات، به زنان امتیاز استفاده از راه برد گفتار جمعی را داد. مطبوعات زنان در...

در رمان عامه­پسند ایرانی،  زنان نقش مؤثری به عنوان نویسنده برعهده­دارند و با خلق شخصیّت­های زنانه و شرح زندگی آنان، جلوه­های زندگی زن ایرانی را منعکس­می­کنند. نقد زنانه با دو گرایش عمده به تحلیل نقش زن با توجه به جلوه­های حضور زنان در اثر و نویسنده­ی خلّاق آن می­پردازد. در گرایش نخست با تأکید بر متن، جایگاه و نقش زنان بررسی ­می­شود و خوانش زنانه­ی متن مهم است. در گرایش دوم خلاقیّت نویسنده­ی زن و ز...