مولانا حیوانات و حکایت‌های آن‌ها را برای بیان و تعلیم آموزه‌های اخلاقی، فلسفی و عرفانی هنرمندانه از دل شعر، تمثیل و رمز تصاویر زیبا و نغز می‌آفریند و کلام خود را در کمال زیبایی به نمایش می‌گذارد، و از کنایات، ضرب المثل‌ها و باورهای عامیانه مربوط به هر حیوان در بیان این آموزه‌ها استفاده می‌کند. بر همین اساس مقاله حاضر با عنوان بررسی تطبیقی دو حیوان عنکبوت و زنبور عسل در قرآن و «مثنوی» ر...

چکیده من این سخن که بگفتم تو را نکو مثلی است مثل بسنده بود هشیار مردان را (ناصر خسرو) ادبیات عامیانه شامل ترانه ها، مثل ها، باورها، افسانه ها، چیستان ها و تصانیف و غیره می باشد که از قرن ها پیش از فرهنگ و ادبیات زبان فارسی به یادگار مانده است. این گنجینه عظیم ادبی و فرهنگی کشور کهن مان سال هاست که سینه به سینه انتقال یافته و در واقع معیارها و انرژی های اجتماعی و فرهنگی ما می رساند و بی...

ضرب المثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه ها و سنگ نوشته ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، کارکرد ضرب المثل بسان آینه است که ویزگی های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه و سازمان را به ببینده می نمایاند. بسا ضرب المثلی کار ساعت ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. ضرب ال...

مولانا جلال الدین محمد بلخی در کتاب مثنوی شریف با استفاده­ی مطلوب از عناصر عامیانه در زبان فارسی تلاش کرده است تا مفاهیم تعلیمی و عرفانی مورد نظر خویش را برای عامه­ی مردم تبیین و تشریح نماید. بنابراین برای تأثیر بیشتر کلام بر مخاطب، در اثر سترگ خود از زبان و ادبیات عامیانه بهره جسته است.  در این تحقیق به استخراج و طبقه بندی اصطلاحات عامیانه در دفتر پنجم مثنوی از کوچک ترین تا بزرگ ترین واحد زبان...

دو ویژگی خاص و منحصر بفردزبان، یعنی عبارت پردازی و چینش واژگان در کنار یکدیگر باعث بوجود آمدن بار معنایی می شود که درک معنا نه فقط برای آنهایی که یک زبان دوم را یاد می گیرند، بلکه برای آنهایی که به این زبان صحبت می کنند، مشکل و یا حتی غیرممکن شود. ضرب المثل ها علیرغم تمایزات فرهنگی، جغرافیایی و زبانیتشابهاتی در زبان های مختلف دارند. نویسنده در این مقاله، سعی دارد تا به بررسی و مقایسه صوری و مع...

یکی از عرصه های تجلی روابط خویشاوندی زبان، ادبیات عامه و به ویژه ضرب المثل ها هستند. پژوهش حاضر به بررسی انعکاس روابط خویشاوندی در ضرب المثل های فارسی می پردازد. به این منظور، ضرب المثل هایی انتخاب شدند که در آن ها واژه هایی برای ارجاع به خویشاوندان به کار رفته است. ضرب المثل های منتخب از فرهنگ بزرگ ضرب المثل های فارسی استخراج شدند و ضرب المثل های مربوط به زبان ها و گویش های غیرفارسی از آن حذف ...

ادبیات عامیانه هر قوم و ملّتی بخش عظیمی از فرهنگ معنوی آن ملت است که سینه به سینه از نسل های قدیم تا به امروز نقل شده و در گذر زمان حافظ هویت فرهنگی ملّت ها بوده است؛ این نوع ادبی شامل عادات، سنن، افسانه ها، قصه ها، باورها، آیین ها، ترانه ها، آداب و رسوم و ... می شود. بخش قابل توجهی از اصطلاحات عامیانه ایران، ضرب المثل هایی است که بر زبان عوام جاری است؛ این کاربردها در نثر فارسی و به خصوص در نوع ...

: درک ضرب المثل می­تواند به منظور ارزیابی کارکرد پراگماتیک مورد استفاده قرار گیرد. از آنجا که آزمون­های درک ضرب المثل از زبان و فرهنگ اثر می­پذیرند، طراحی آزمون درک ضرب المثل به زبان فارسی برای سنجش کارکردهای پراگماتیک و اجرایی ضرورت می­یابد. هدف از این مطالعه طراحی یک آزمون درک ضرب المثل و بررسی روایی و پایایی آن بود. بررسی: زمون درک ضرب المثل در پژوهش حاضر، شامل دو خرده آزمون داخل بافت و خارج...

ضرب المثلها در کنار کنایات،اصطلاحات، زبانزدها و واژگان از جمله مواد و مصالح زبانی هستند که غنای هر زبان به کمیت و کیفیت همین مواد بستگی دارد. در این پژوهش مولف میکوشد پس از طرح موضوع و تعریف ضرب المثل و مطالعه لغات و اصطلاحاتی که در مثلها ضبط شده اند، به تحلیل امتیازات این گونه ی زبانی بپردازد. و در آخر علاوه بر تأثیر ضرب المثلها در رسایی گفتار و نوشتار به بررسی نقش و تأثیر آن در طراحی پوستر که...

هر زبان و گویش از اجزا و مواد قالبی چون زبانزدها و اصطلاحات، کنایه ها و ضرب المثل ها تشکیل می شود که باعث غنای آن زبان هستند. گفتارهای قالبی کاربرد خاص و موقعیت شناسانه و نقش مؤثری در برقراری ارتباط های اجتماعی دارند. این گفتارها اغلب شفاهی هستند، زایایی فراوان دارند و حامل معانی عمیق و فشرده هستند. این اجزای کلیشه ای و قالبی درطول سالیان و سینه به سینه به نسل های بعد منتقل یا در فرهنگ ها ثبت م...