هرچند ضمیر نسبت به انواع دیگر کلمه مانند صفت، قید، فعل، اسم و مقوله های دیگر، تنوع کمتری دارد اما باز می تواند یکی از مهم ترین انواع کلمه باشد که شاعر با آن رفتارهای ویژه ای داشته باشد و محملی برای خلاقیت ها و مقاصد شاعرانۀ خود قرار دهد. هدف این مقاله بررسی خلاقیت های شاعرانه در عرصۀ ضمیر و کارکردهای هنری آن در شعر با تأکید بر اشعار شاملو است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع پرداخته است. ...

چند معنایی واژگان، امری بسیار متداول در همه ی زبانهای دنیا می باشد. برای مثال در زبان فرانسه چهل درصد از واژگان دارای این خصوصیت بارز هستند. همه ی معانی یک واژه ی چند معنا با معانی واژه ی معادل آن در زبان دیگر تطابق کامل ندارند.همچنین، به هنگام برخورد با یک واژه ی چند معنا، زبان آموزان ایرانی همواره برای پیدا کردن مترادف یا متضاد یک فعل با مشکل روبرو می شوند. زیرا گاهی بر حسب جمله ی به کار رفته...

ساخت موضوعـی بـه فهرست موضوع‌هـای یک محمـول اطلاق می‌شود. مثلاً، فعل «خورد» دو موضوع و فعل «داد» سه موضوع در ساخت موضوعی خود دارد. معمولاً ساخت موضوعی افعال پس از افزوده‌شدن یک وند اشتقاقی به آنها تغییر می‌کند، به‌گونه‌ای که ساخت موضوعی مشتق حاصله با ساخت موضوعی کلمۀ پایه متفاوت است. در مقالة حاضر، ساخت موضوعی مشتقات فعلی زبان فارسی و تأثیر وند افزایی بر ساخت موضوعی کلمة پایه را مطالعه می‌کنیم. چ...

یکی از مسائل مهم جهت ترجمه ای دقیق و با کیفیت بالا، رفع ابهام معنایی کلمات است. ابهام معنایی اشاره به حالتی دارد که یک کلمه بیش از یک معنی داشته باشد. این نوع چند معنایی برای سیستمهای مترجم ماشینی چالشی بزرگ به شمار می آید. در این تحقیق برآنیم تا با یکی از روش های یادگیری بانظارت، معنی درست کلمه ی مبهم را در متن تشخیص دهیم. به این منظور با استفاده از الگوریتم knn متون مورد بررسی را کلاس بندی می...

قراردادهای سمانتیکی، یعنی اصولی که سازنده‌‌های اصلی معنای کلمات هستند، برای کلمات گوناگون به شکل‌های متفاوتی ظاهر می‌‌شوند، و نظریة کریپکی مدل بسیار مناسبی است که نحوة ظهور این قراردادها را مشخص می‌‌‌کند. قراردادهای معنایی یکی از کاربردهای کلمه هستند که در سیستم باورهای زبانی کاربران زبان برجسته شده باشند. با قبول سمانتیک کریپکی، تا زمانی که قرارداد سمانتیکی ثابت باشد، اکتشافات و اختراعات جدید ...

باهم­آیی وقوع دو یا چند کلمه با فاصله کوتاهی درون یک پیکره زبانی است که انتخاب هر واژه بر روی انتخاب سایر واژگان و وقوع آن­ها اثر می­گذارد. در این مقاله ابتدا تعاریف مختلف باهم­آیی بیان شده است و سپس پیشینه نسبتاً مبسوطی از این موضوع ارائه شده است. بعد از معرفی 15 رابطه معنایی مهم که به طور بالقوه می­توانند بین واژگان برقرار باشند، به بررسی واژگان باهم­آیند سوره مبارکه بقره پرداخته شده است. برای...

عدل مفهومی است که به دلیل انطباق آن بر فطرت نوع بشر، همواره در طول تاریخ موضوع مباحث مختلف الهی و انسانی بوده و از زوایای گوناگون بررسی شده است. در این مقاله با استفاده از روش معناشناسی ایزوتسو، ساختار معنایی این واژه بر اساس گزاره‌های حاصل از آیات قرآن بررسی می‌شود. در دستگاه معناشناختی قرآن، واژۀ عدل‌ ـ با حفظ معنای اصلی که ذاتی کلمه است‌- با برخی دیگر از مفاهیم اخلاقی و دینی از قبیل قسط، حق،...

اندازه گیری میزان شباهت معنایی بین مفاهیم بر اساس توصیفات آن ها در هستان شناسی ، عملیاتی بنیادی در بازیابی اطلاعات ، بازیابی مولفه ها و کشف سرویس ها محسوب می شود . در این موارد نیاز داریم که میزان شباهت یا میزان مطابقت دو توصیف یا مستند و یا میزان مطابقت چند کلمه کلیدی با محتوای یک توصیف یا مستند را تعیین نماییم . درنهایت این مسئله ، به مسئله تعیین میزان شباهت بین دو کلمه و یا دو مفهوم ، تبدیل ...

سابقه و هدف: برخی مطالعات در زمینه چگونگی پردازش کلمات در مغز، تاثیر محتوای هیجانی کلمه بر عمل کرد مغز را مورد بررسی قرار می دهند. گروهی دیگر نیز با کنترل ابعاد هیجانی، تاثیر ویژگی های واژگانی و معنایی بر پردازش کلمه را می سنجند. برای انجام چنین مطالعاتی در زبان فارسی نیازمند فهرستی از واژگان هیجانی مختص زبان و فرهنگ خود هستیم و هدف از مطالعه حاضر تهیه چنین فهرستی برای انجام مطالعات آتی است. مو...