از جمله بناهای مهم نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید که از نظر مذهبی وتاریخی دارای اهمیت بسیار است کعبهی زرتشت میباشد. بنای کعبه زرتشت اگر چهمربوط به عصر هخامنشی است ولی کتیبههای شاپور اول و کرتیر بر دیواره این بنا سبباهمیت بیشتر آن برای شناخت تحولات عصر ساسانی شده است. اهمیت کتیبه تاریخیشاپور اول که به سه زبان پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، و یونانی نگاشته شده اطلاعاتگرانقدری را مربوط به عصر ساسانی در...

براساس گزارش کتیبه بیستون، با جلوس داریوش بزرگ، ساتراپی‌های مختلف شاهنشاهی هخامنشی سر به شورش برداشتند که شورش ساتراپی ارمنستان از جمله همین عصیان‌ها بود.  در حوزه تاریخ ایران دوره هخامنشی، پژوهش‌های گسترده‌ای صورت گرفته‌است؛ اما در رابطه با شورش مزبور، مطالب ناگفته و اساسی دیگری نیز وجود دارد که کمتر بدان‌ها پرداخته شده‌است. این مقاله براساس روش پژوهش تاریخی، ضمن استناد و اتکا بر سنگ‌نوشته بیس...

عمده مکان و کشور های مطرح شده در الواح و نقوش برجسته های هخامنشی مربوط به ساتراپ ها و سرزمین های غربی امپرطوریست .اطلاعات و سایت های شناخته شده هخامنشی را در نواحی غربی به خوبی می توان شناخت، اما در نقطه مقابل اطلاعات ما از نواحی شرقی جز اندک اشارات، چیزی را در بر نمی گیرد.اثبات درستی یا نادرستی ادعا های مطرح شده در نوشته ها ی مورخان و کتیبه های هخامنشی در مورد کارها، سبک حکومت و قلمرو تحت سیطر...

داریوش در کتیبه نقش رستم نظام اخلاقی خود را تبیین می کند ،می گوید من طرفدار راستی هستم . تصویر او در همین کتیبه با کمانی که در دست چپ نگاه داشته نقش گردیده است .ایرانیان باستان تیر اندازی را در کنار راست گویی به فرزندان خود می آموختند. در زمان داریوش کبیر برای ارسال فرامین پادشاه در انتهای دستور از مهر مخصوص پادشاه استفاده می کردند.برروی این مهر تصویر داریوش در حال تیر اندازی با تیر وکمان نقش گ...

مادها که نخستین سلسله ایرانی را در این سرزمین پایه گذاری کردند،در پیشبرد سلسله های دیگر ایرانی نیز نقشی فعال داشتند.از جمله در اداره ی ایران هخامنشی آنان همواره در کنار پارسی ها بودند و در مدارک دوره ی هخامنشی از آنان همچون مقامات برجسته ی کشوری و لشکری یاد شده است.پس از برافتادن دولت هخامنشی به دست اسکندر مقدونی،پیش از آن که اشکانیان پارتی در برابر مقدونیان و سلوکیان به جنبش درآیند،نخست آتوپار...

چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می ...

فرهاد تراش صفحۀ تراشیدۀ عظیمی در سینۀ کوه بیستون است که می توان آن را با کتیبۀ داریوش بزرگ هخامنشی در کوه بیستون مقایسه کرد. به واسطۀ همین شباهت، شرق شناسانی چون جکسن، تامپسون، اردمان و هرتسفلد این صفحۀ سنگی را نقش برجسته- کتیبه ای ناتمام از عهد هخامنشی معرفی کرده اند. در دهۀ 1960م یک هیئت باستان شناسی آلمانی به سرپرستی هاینز لوشای و ولفرام کلایس آثار باستانی زیر دهکدۀ بیستون را کاوش کر...

مبحث مشروعیت و مقبولیت واژه ای مدرن و جدید است. با وجود آنکه از این واژه استفاده نمی شده است اما اهمیتی ویژه برای پادشاهان داشته است. میتوان واژه گانی همچون مقبولیت و شایستگی را به عنوان بهترین موارد جایگزین برای دوران باستان برای مشروعیت معرفی کرد. هخامنشیان که یکی از بزرگترین امپراتوری های جهان باستان را تشکیل داده بودند بر مردمی حکمرانی می کرده اند که دارای فرهنگ و تمدنی دیرینه بودند و سابقه...

در این نوشتار سیر تحول مفهوم دروغ در ایران عصر هخامنشی و چگونگی چفت و بست شدن آن با ساختارهای سیاسی بررسی می شود. تمدن ایرانی نخستین و تنها تمدن عصر پیشامسیحی است که مفهوم دروغ در آن هم طنینی سیاسی دارد و هم به مثابه کلیدواژه ای مرکزی در دستگاهی اخلاقی کاربرد یافته است. چرایی این اهمیت یافتن دروغ در دستگاه نظری ایرانیان باستان پرسش مرکزی این نوشتار است. بحث با واکاوی مفهوم دروغ در گاهان و اوستا...

ایران باستان عصری تاریخی است که دوران هخامنشی،اشکانی و ساسانی را در برمی گیرد؛ دراین دوران، اخلاق جایگاه ویژه ای داشته وحتّی به ادبیات رسمی راه یافته است که نمود آن را درکتیبه های این دوران می توان دید. اخلاق در این دوران مجموعه آموزه هایی است که در دو مقوله پاسداشت زندگی و جدال با شر خلاصه می شود. کتیبه های این دوران به ویژه دوره هخامنشی دارای مفاهیم اخلاقی، چون: راستی، خیرخواهی، محبت، شادی، شج...