سهم اهل علم و ادب و فرهنگ سمرقند در تاریخ تشکّل و ترویج علم و فرهنگ جهان بسیار بزرگ است. هدف این مقاله بیان بعضی ملاحظه ها دربارۀ مرکز علمی و ادبی سمرقند در سدۀ شانزده میلادی است. طبق معلومات منابع مختلف در سدۀ شانزدهم در ماوراءالنهر و خراسان پنج حوزۀ ادبی عبارت از هرات، مشهد، بلخ، بخارا و سمرقند وجود داشت که در میان آن ها دایرۀ ادبی سمرقند بسیار ممتاز بود. در این دایرۀ ادبی از ابتدا تا میانه ها...

خواص فیزیکی- شیمیایی پسماندهای جامد صنایع خمیر و کاغذ به نوع الیاف مورد استفاده، فرایند آماده‌سازی خمیر و همچنین به سیستم تصفیه پساب واحد تولیدی بستگی دارد. برای تعیین بهترین کاربری پسماندهای صنایع کاغذسازی، خواص فیزیکی- شیمیایی پسماندهای جامد کارخانه‌های‌ چوب و کاغذ مازندران و کاغذسازی لطیف تجزیه و تحلیل شد. مقدار مواد جامد، pH، ابعاد الیاف و همچنین ترکیب شیمیایی مواد آلی و غیر آلی موجود در ای...

بیش از هزار سال است که سمرقند و بخارا قوة مرکزیت‌بخش مدنیت تاجیکان را تشکیل داده‌اند. در طول قرن‌ها، این دو شهر خصوصاً بخارا، مرکز سیاسی، اقتصادی و مدنی تاجیکان بوده است.  نمایان‌ترین فرزندان خلق، نویسندگان، عالمان، طبیبان، هنرمندان و پیشه‌وران زبردست، از هر گوشه و کنار آسیای میانه و اطراف آن در اینجا تجمع می‌کردند و مدنیت تاجیکان را رونق می‌دادند. این است که زبان ادبی فارسی تاجیکی در قرن‌های نه...

سمرقند از ابتدا با شهرهایی همچون بخارا، شیراز، بلخ، هرات، اصفهان، مرو، خجند و... همسری می‌کرد و از مراکز مهم سیاسی، علمی، ادبی، تاریخی و فرهنگی اقوام ایرانی‌نژاد به‌شمار می‌رفت. در این مقاله، ذیل پنج مورد به نقش سمرقند در رشد ادبیات فارسی تاجیکی پرداخته شده است: 1. شرکت بلاواسطة اهل سمرقند در آفرینش ادبیات فارسی تاجیکی، مثل ابولینبغی، ابوحفص، رودکی و دیگران؛ 2. آماده کردن زمینه‌های نظری و عملی ...

امروزه پالایشگاه زیستی به بخشی از کارخانه های خمیرسازی، و کاغذ به موضوع روز برای محققانی تبدیل شده که در این زمینه پژوهش می کنند. در این تحقیق آثار پیش استخراج همی سلولزها بر فرایند خمیر و کاغذسازی از باگاس بررسی شده است. به همین علت، از روش خودهیدرولیز با آب داغ در دمای oc 140، 155، و 170 به مدت 10، 20، و 30 دقیقه استفاده و آثار پیش استخراج همی سلولزها بر خواص خمیر کاغذ حاصله بررسی شد. نتایج ن...

یکی از روشنفکران تاجیک که در تقویت و رواج مطبوعات خلق‌های آسیای مرکزی به‌ویژه در تحکیم زیربنای مطبوعات فارسی تاجیکی سهم چشمگیری داشته است، محمودخواجه بهبودی است. وی همچون سیاست‌مداری سالم‌اندیش و منصف در نشریه‌های خود منفعت و نفوذ خلق‌های تاجیک و ترک (ازبک) را به‌صورت مساوی درنظر می‌گرفت و نشریه‌های خود، یعنی روزنامۀ سمرقند و مجلۀ آیینه را به دو زبان ترکی و فارسی تاجیکی منتشر ...

ایجادیات شفاهی مردم سمرقند در هر دور و زمان مورد استفاده بوده و منبع مهم سرچشمة ادبی شاعران و نویسندگان، عالمان، فرهنگ‌شناسان و مخصوصاً ایجادکاران واقعی قرار گرفته است. شهر سمرقند و روستا‌ها و نواحی پیرامون آن از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی توجه اروپاییان، به‌ویژه دانشمندان پادشاهی روس را به خود جلب کرد. بعد از انقلاب اکتبر سال 1917م در روسیه و تأسیس حکومت شوراها در سمرقند، از اوایل سال‌های بیستم...

بهره گیری از پلیمرهای طبیعی و مصنوعی، میکروذرات و اخیراً نانو ذرات در شیمی پایانه تر کاغذسازی توسعه فراوانی یافته که بهره­برداری از مزایای آنها در راستای بهبود کیفیت کاغذهای بازیافتی و ویژگی­های فرایندی آن، مورد توجه ویژه ایست. در حضور پلیمر نشاسته کاتیونی به­عنوان عامل کاهنده بار آنیونی اجزای سوسپانسیون کاغذسازی، تأثیر ترکیب پلیمر پلی اکریلامید کاتیونی با نانوبنتونیت بر ویژگی­های کاغذ تولیدی از...

سمرقند در همۀ زمان ها شهرت خود را همچون مهد علم و ادب نگاه داشته است. از اینجاست که بسیاری دانشمندان از قدیم تا کنون، پیوسته به تحقیق تاریخ سمرقند کوشیده و در این زمینه آثاری پرارزش از خود به میراث گذاشته اند. یکی از این آثار کتاب القند فی ذکر علمای سمرقند است که از رسالت تاریخی و مقام علمی و فرهنگی این شهر باستانی در مسیر تاریخ گواهی می دهد و به قلم نجم الدین ابوحفص عمربن محمدبن احمد نسفی (۱۰۶...