گسترش شهرنشینی همواره مسائل متنوع و گسترده ای را به دنبال داشته است که تغییرات وسیع در الگوی کاربری زمین مهم ترین اثر آن است. کاهش توان اکولوژیکی و بیولوژیکی زمین یکی از آثار منفی تغییرات کاربری اراضی است که از آن، با عنوان عامل بیابان زایی نیز یاد می شود. در این پژوهش، برای تعیین شدت بیابان زایی ناشی از توسعۀ شهری در محدودۀ شهر مشهد، از روش ایرانی imdpa استفاده شد. در گام اول، نقشۀ کاربری اراض...

توسعه سریع نواحی شهری دنیا در قرن 21 مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است که به روشهای جدید تجزیه و تحلیل، و منابع جدید داده ها و اطلاعات نیاز دارد. برنامه ریزی اکولوژیکی همراه با تصمیم گیری چندمعیاره فرایندی است که ارزیابی زیست محیطی و اقتصادی  اجتماعی کاربری اراضی را با هدف مدیریت منابع طبیعی، حفظ اکوسیستم و حل یا کاهش برخوردهای احتمالی زیستمحیطی انجام می دهد. هدف این تحقیق، تعیین توان اکول...

برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری به چگونگی اختصاص نواحی به کاربری­های مختلف می­پردازد. در طول چند دهه گذشته توسعۀ اختلاط کاربری، تبدیل به یک الگوی برنامه­ریزی مهم در کشورهای پیشرفته شده است و به عنوان یک جزء کلیدی در توسعۀ هوشمند و شهرسازی نوین مطرح گردیده است. اختلاط کاربری­ها، هنگامی به بهترین نحو کار می­کند که تحت یک برنامۀ اندیشیده شده، توسعه یابد. در این زمینه سامانۀ اطلاعات جغرافیایی به علت ...

در چند دهۀ اخیر برنامه ریزان با مسئلۀ جدیدی به نام پراکنده رویی مواجه شده اند. برای مقابله با این مشکل راه حل های گوناگونی ارائه شده است. یکی از اصلی ترین راه ها، اتخاذ رویکردی اکولوژیک در کاربری زمین و استفادۀ درست از منابع طبیعی است. منطقۀ کلان شهری مشهد از بی تعادلی فضایی، پراکنده رویی و تمرکز شدید در مرکز مجموعه و کریدور مشهد- چناران رنج می برد که این امر به نوبۀ خود موجد پدیدار شدن نابرابر...

امروزه کلان شهرها با دربرگرفتن حجم عظیمی از جمعیت به نقاط کانونی تولید و مصرف بدل شده اند. این مسئله از یک سو دلایل رشد و توسعۀ سریع این کلان شهرها و مناطق حاشیۀ آنها را فراهم آورده و از سوی دیگر، مخاطراتی را در زمینۀ نحوه و چگونگی این توسعه در برابرشان قرار داده است. بدون شناخت و برنامه ریزی دقیق، کلان شهرها در پیامدهای منفی خود در حوزه های محیط زیست، منابع طبیعی، سلامت انسانی و ابعاد اجتماعی ...

منظر شهری عامل اصلی تأثیرگذار بر ادراک شهروندان از شهر است. فضاهای جمعی از مهم ترین عناصر منظر شهری محسوب می شوند که بستری برای شکل گیری خاطرات جمعی شهروندان هستند و تقریباً تمامی معیارهایی که باعث کیفیت بخشی به زندگی شهری می شوند در این فضاها قابل مشاهده اند. در این نوشتار، کمبود فضاهای عمومی و جمعی در بافت های متراکم مرکز شهر تهران مورد تأکید قرار می گیرد. در ادامه با توجه به اصول توسعۀ میان ا...

هدف از این تحقیق، بررسی فرایند ارزیابی توان اکولوژیک شهر گرگان به‌منظور تعیین نقاط بالقوۀ توسعۀ شهری است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است؛ بدین‌صورت که به‌منظور دستیابی به هدف تحقیق، ابتدا اطلاعات مورد‌نیاز منطقه با استفاده از منابع اطلاعاتی موجود و کار میدانی و مصاحبه با متخصصان مربوط جمع‌آوری شده و در ادامه با کاربرد رویکرد ارزیابی چند‌معیاره و به‌طور مشخص استفاده از فرایند ت...

توسعۀ پایدار شهری با به‌کارگیری تمام عناصر و فضای موجود شهرها قابل پیگیری است. در شهرها فضاهای خالی و بدون ‌استفاده‌ای وجود دارند که با نداشتن خاصیت ظاهری، دارای قابلیت‌های فراوانی هستند. فضاهای گمشدۀ شهری به منظور شکوفایی عوامل پایدار و همچنین مناسب برای اهداف توسعۀ پایدار، با داشتن شاخصه‌ها و توانایی‌های بالقوه، دارای ارزش بازسازی و همچنین ترمیم هستند. برای بالفعل نمودن ظرفیت تبدیل این فضاها ...

یکی از وظایف اساسی و مهم برنامه‌ریزان شهری، تخصیص زمین به کاربری‌های گوناگون شهری با توجه به نقش و کارکرد شهر، اقتصاد شهر و همچنین تأثیر عوامل متقابل کاربری‌ها بر یکدیگر است. برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری را می‌توان، مهم‌ترین ابزار و نیروی کاربردی دولت‌ها و سازمان‌های مدیریت شهری برای ادارۀ صحیح و منطقی شهرها دانست. امروزه درپی تحولات کالبدی فضایی سریع در شهرها، برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری بر...

فعالیت­های انسانی در سال­های اخیر به تغییر کاربری و پوشش زمین و به تبع آن تغییر ساختار و عملکرد اکوسیستم ها منجر شده است. آشکارسازی تغییرات زمانی و مکانی کاربری ها برای درک روابط و تعاملات بین انسان و منابع طبیعی و همچنین اتخاذ تصمیمات مناسب حائز اهمیت است و با توجه اینکه تغییرات به وجود آمده در کاربری و پوشش اراضی در سطوح وسیع و گسترده صورت می­گیرد، فناوری سنجش از دور ابزاری مناسب برای ارزیابی...