این مقاله به بررسی نقش معنایی واژه «جامه» ([y’mk']: jāmag / yāmak) در جمله «این جامه که می بری» [bē ēt [y’mk']: jāmag / yāmak-ē dah kē barēh] می-پردازد. این جمله خطاب به زردشت در هنگام عروج او به آسمان در کتاب هفتم دینکرد آمده است. این پژوهش بر بنیاد ریشه شناسی تاریخی و کاربرد واژه جامه در متون گورانی(سده 3-14ه) از گروه شمال غربی زبان های ایرانی (پارتی) انجام شده است. واژه جامه در این زبان به م...

«آیات اَلست» از مشکل‌ترین آیات در حوزة تفسیر شمرده می‌شوند، به گونه‌ای که اندیشة روشنی از آن‌ها در میان مفسران دیده نمی‌شود. از بحث‌های بنیادین در این زمینه، عمومیت یا اختصاص خطاب در این آیات است. برخلاف مشهور که خطاب «اَلست بربّکم» را با تکیه بر روایات به عموم انسان‌ها نسبت داده‌اند، دو تن از مفسران و صاحب‌نظران به‌نام تشیّع و تسنّن، سید مرتضی علم‌الهدی و جارالله زمخشری، با کنار نهادن روایات، معنای...

این مقاله بر آن است که نقش گرایش های جنسیتی در انتخاب واژگان خطاب در داستان های ایرانی را بررسی کند. بعضی از واژگان خطاب از روی ماهیت خود عملکرد جنسیتی دارند. و ویژه ی زنان یا مردان می باشند. اما همان طور که بررسی شده است گوناگونی انتخاب بعضی از صورت های خطاب یا خطاب های ارجاعی، کم و بیش ناشی از موقعیت اجتماعی و ارزش های اجتماعی شخصیت های مطرح در این داستان های مورد نظر می باشد. برای مثال شخصیت...

دراین رساله ابتدا زندگینامه بدرالدین زرکشی و تالیفات بدرالدین زرکشی شرح داده شده و سپس در سه بخش "خطاب " مورد بررسی قرار گرفته است .در بخش نخست معنای لغوی خطاب ، واژه خطاب در قرآن کریم، خطاب در اصطلاح علم اصول، خطاب در عرفان، خطاب در علم اخلاق و... پرداخته شده است .در بخش دوم در وجو مخاطبات و خطاب در قرآن سخن به میان آمده است .و در بخش سوم خطاب خداوند به انبیاء اعظم آمده است .

قرآن به‌عنوان کتابی آسمانی که برای هدایت بشر نازل شده، از خطاب به شکلی گسترده بهره برده است. از منظر صناعت کلامی، کلام خطابی تأثیر بیشتری ایجاد می‌کند، زیرا فردیت (فاعلیت) نهفته در کلام و در نتیجه برندگی آن را افزایش می‌دهد. قرآن از مزیت چنین کلامی برخوردار است و به نظر می‌رسد برای منظوری که «کلام وحی» در پی آن بوده است، یعنی هدایت، نقش اساسی دارد. به جهت کاربرد گسترده گفتار و عبارات خطابی در ق...

بعد از اینکه ابوبکر صدیق (رض) وفات نمود عمر فاروق (رض) در 22 جمادی الاول سال سیزده هجری به خلافت رسیدند. در دوره خلافت عمربن خطاب امپراطوری اسلام باوج عظمت خود رسید و دولت شاهنشاهی ایران، مصر، شام فلسطین بدست مسلمانان فتح گردید. لشگر اسلام در غرب تا اسپانیا و از شرق تا سرحدات ترکستان و خراسان بطرف جنوب در افریقا تا سرحدات سودان و در آسیا تا خلیج فارس رسید. در دوره این خلیفه با تدبیر برای تنظیم ...

پیامبر اعظم (ص) در قرآن کریم به صورت‌های مختلفی مورد خطاب قرار گرفته که از جمله آنها می توان به دو خطاب "یا ایها النبی" و "یا ایها الرسول" اشاره کرد. مفسران در اینکه مراد از این دو خطاب چیست، اختلاف نظر دارند و پنج نظر درباره آن ارائه کرده‌اند. براساس اصل عدم ترادف، مسلم است که خدای متعال از ذکر این دو خطاب، معنای خاصی را مورد نظر داشته و معنایی که برای هر خطاب در نظر است با خطاب دیگر متفاوت اس...

بررسی و تحلیل اسلوب خطاب در هر متنی، موضوعی جدید و شایستة پژوهش است. مقصود از اسلوب خطاب، شیوه‌ها و شگردهایی است که گوینده/راوی مخاطبان و شخصیت‌های متن را از طریق آنها مورد خطاب قرار می‌دهد و با آن‌ها گفتگو می‌کند. خطاب در اینجا اعمّ از خطاب مستقیم و رودرروی با مخاطب است، بلکه هر نوع شیوة روی‌آوری به شخصیت‌ها و مخاطبان درون‌متنی و برون‌متنی را در بر می‌گیرد. این پژوهش، شیوه‌ها و شگردهای خطاب را ...