تأویل و فهم هر اثر ادبی بر پایۀ نظریه های جامعه­شناختی، نوعی تلفیق روش ها و ترکیب نگرش هاست؛ چنان که هم زاویه های تاریک اثر ادبی را روشن می کند و هم نظریه ها را به آزمون می گذارد. این مقاله رهیافتی است ساختاری و نشانه­شناختی و تأویلی بر داستان کوتاه «گیاهی در قرنطینة» بیژن نجدی از مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویده اند که بر اساس نظریة ایدئولوژی و گفتمان قدرت نوشته شده است. ابتدا، نگارنده ...

چکیده: رولان بارت از اسطوره‌شناسی به عنوان ابزاری برای رمزگشایی از ابعاد متفاوت زندگی روزمره و فرهنگ عامه استفاده می‌کند. گرچه نگاه نکته‌بین بارت در تحلیل ابعاد مذکور، تحسین برانگیز است، اما مهم روشی است که وی را قادر می‌کند تا بتواند از دلالت‌های پنهان پیش‌پاافتاده‌ترین و جزئی‌ترین مسایل زندگی روزمره اسطوره‌زدایی کند. سپس دیگران نیز این روش را به کار گرفته و تأثیر مهمی در حوزه پژوهش‌های فرهنگی...

سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. این فانتزی‌ها در روایت فیلم‌های سینمایی بازتولید می‌شوند. علاوه بر این آپاراتوس سینما از طریق ایدئولوژی مخاطب را به روایت فیلم می‏دوزد. هدف مقاله‏ی حاضر آن است که فانتزی و ایدئولوژی موجود در روایت فیلم آقای هالو را تفسیر کند. بدین منظور چارچوب مفهومی‌ای ملهم از نظریه‌های «ژاک لکان» درباره فانتز...

این مقاله تجربه ی «خود» زنانه در فضای مجازی را تحلیل میکند که به شیوه مطالعه ی موردی کاربران زن 15 تا 29 ساله اینترنت در شهر سقز انجام شده است. مسئله ی پژوهشی این مقاله به درک چگونگی تجربه ی «خود» زنانه در میان کاربران زن در ارتباطات اینترنتی و تبیین این تجربه مربوط است. برای پرداختن به این مسئله از نظریه ی لاکان در مورد «خود» و دیدگاه های ژیژک در رابطه با «خود» در فضای مجازی استفاده و با رویکر...

هدف از این پژوهش، روان‌کاوی ماهیت روان‌زخم و بازنمایی آن در داستان کوتاه «قورباغه‌ی عظیم توکیو را نجات می‌دهد» نوشته‌ی هاروکی موراکامی است. از دیدگاه روان‌کاوانه‌ی اسلاوی ژیژک، روان‌زخم از یک سو ناشی از ورود نابهنگام امر واقع به امر نمادین است و از سوی دیگر، در ساختار کنش به تعویق افتاده، معنا می‌یابد. افراد مختلف واکنش‌های مختلفی در برابر روان‌زخم نشان می‌دهند؛ عده‌ای رنج و فقدان ناشی از آن تج...

هدف از این پژوهش، روان‌کاوی ماهیّت روان‌زخم و بازنمایی آن در داستان کوتاه «قورباغه‌ی عظیم توکیو را نجات می‌دهد» نوشته‌ی هاروکی موراکامی است. از دیدگاه روان‌کاوانه‌ی اسلاوی ژیژک، روان‌زخم از یک سو ناشی از ورود نابهنگام امر واقع به امر نمادین است و از سوی دیگر، در ساختار کُنش به تعویق افتاده، معنا می‌یابد. افراد مختلف واکنش‌های مختلفی در برابر روان‌زخم نشان می‌دهند؛ عدّه‌ای رنج و فقدان ناشی از آن تج...

این مقاله تجربه ی «خود» زنانه در فضای مجازی را تحلیل میکند که به شیوه مطالعه ی موردی کاربران زن 15 تا 29 ساله اینترنت در شهر سقز انجام شده است. مسئله ی پژوهشی این مقاله به درک چگونگی تجربه ی «خود» زنانه در میان کاربران زن در ارتباطات اینترنتی و تبیین این تجربه مربوط است. برای پرداختن به این مسئله از نظریه ی لاکان در مورد «خود» و دیدگاه های ژیژک در رابطه با «خود» در فضای مجازی استفاده و با رویک...

از آنجایی که علی رغم وجود نقدهای بسیار بر سینمای اصغر فرهادی تا امروز هیچ پژوهش قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفته است؛ پژوهش کیفی حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، با رویکرد روانکاوانه اسلاوی ژیژک و با تاکید بر سه فیلم «درباره الی»، «جدایی نادر از سیمین» و «گذشته» به مطالعه «امر واقع» و تبعات حاصل از استتار آن در سینمای اصغر فرهادی می پردازد. در این نوشتار تبعات اخلاقی بعد از وقوع یک مرگ، به عنوا...

چکیده: رولان بارت از اسطوره شناسی به عنوان ابزاری برای رمزگشایی از ابعاد متفاوت زندگی روزمره و فرهنگ عامه استفاده می کند. گرچه نگاه نکته بین بارت در تحلیل ابعاد مذکور، تحسین برانگیز است، اما مهم روشی است که وی را قادر می کند تا بتواند از دلالت های پنهان پیش پاافتاده ترین و جزئی ترین مسایل زندگی روزمره اسطوره زدایی کند. سپس دیگران نیز این روش را به کار گرفته و تأثیر مهمی در حوزه پژوهش های فرهنگی...

صورتبندی شبکه های اجتماعی- فرهنگی مجازی در-دنیای پسایازده سپتامبری، بر چگونگی برساخته شدن سوژه ی افراد، تاثیرات هستی شناختی ای نهاده، تا به آنجا که خیزش های دموکراسی -خواهانه در سال های اخیر خاور میانه و جهان عرب را می توان ازهمین رهگذر مورد تحلیل فرهنگی قرار داد. مسئله ی فرهنگی جامعه ی ایران، در تفاوت و تمایز سبک زندگی طبقه ی متوسط شهری و مطالبات مدنی اشان، خود را به گونه ی بی -واسطه ای در رشد...