ورود بابریان به عرصه ی سیاسی هندوستان با حضور و نفوذ صوفیان نقشبندی در آن خطه مقارن بود.دیدگاه های خاص بزرگان فرقه ی نقشبندی در لزوم نزدیکی به امراء وسلاطین از یک طرف ، و ارادت اجدادی تیموریان و اخلاف آنان (بابریان) در هند از طرف دیگر ،زمینه ی حضور و نفوذ آنان را در مسایل این عصر بیش از پیش فراخ تر نمود. از این رو، رد پای فکری و سیاسی صوفیان این فرقه به طور آشکار و نهان در حوادث عصر تیموری هوید...

در میان صوفیانی که به نقد و بازتعریف مبانی و مفاهیم تصوف پرداخته­اند، شیخ احمد سرهندی          (971- 1034) از جایگاه ویژه­ای برخوردار است. او بی­آنکه به طعن و رد صوفیان بپردازد، بر این باور بود که ایشان نتوانسته­اند مقامات سلوک را تا به انتها سپری کنند و لذا از متوسطان هستند و نه منتهیان. شیخ احمد به مدد علوم کشفی منحصر به فرد خود، که به ادعای وی ورای علوم علما و معارف اولیا بود، تعریف­هایی جدی...

بعد از مرگ تیمور در سال 807ه.ق. و تقسیم امپراتوری او بین مدعیّان تیموری، شهر فرغانه به ظهیرالدین محمّد بابُر از فرزندان عمر شیخ ابن‌ابوسعید محمد‌ابن میرانشاه ‌ابن‌تیمور رسید و وی پس از تصرف سمرقند- پایتخت تیمور- در سال 906ه.ق. با دشمن قدرتمند‌تر از خود- محمّد شیبانی خان ازبک معروف به "شیبک خان" روبرو گردید که در نهایت باعث مهاجرت او به هند و تأسیس سلسله‌ی گورکانیان هند شد. با فروپاشی قدرت تیموریان ...

ورود بابریان به عرصه‌ی سیاسی هندوستان با حضور و نفوذ صوفیان نقشبندی در آن خطه مقارن بود.دیدگاه‌های خاص بزرگان فرقه‌ی نقشبندی در لزوم نزدیکی به امراء وسلاطین از یک طرف ، و ارادت اجدادی تیموریان و اخلاف آنان (بابریان) در هند از طرف دیگر ،زمینه‌ی حضور و نفوذ آنان را در مسایل این عصر بیش از پیش فراخ تر نمود. از این رو، رد پای فکری و سیاسی صوفیان این فرقه به طور آشکار و نهان در حوادث عصر تیموری هو...

با آن که از طرف منتقدان بر همسویی سیر و سلوک صوفیان با سنّت پیامبر و آیات قرآن ایرادهای بسیار وارد شده است، اما واقعیّت این است که غالب افکار و اعمال این گروه، همواره بیش از هر چیزی از طریق توسّل به آیات و روایات، با مبناها و مجوّزهای نقلی همراه می­شود و مستندات محکم برای توجیه اعتقادی و تحلیل­های عقلی پیدا می­کند. با قاطعیّت می­توان ادّعا کرد که هیچ عملی در سلوک عینی و ذهنی صوفیان در جهان اسلام از ه...

ساز و کار نشر و گسترش اسلام در شرق آسیا و شبه قاره هند با دیگر مناطق اسلامی متفاوت بوده است. در این منطقه تجار، بازرگانان، علما، دانشمندان و صوفیان از طریق تعامل و تبادل فکری و فرهنگی و با تساهل و مدارا، بومیان این مناطق را به آیین اسلام در آورده اند. در این میان، علما و دانشمندان مسلمان با تعامل و تناظر با دانشمندان هند به عنوان نیرویی تأثیرگذار به تبیین عقلایی افکار و عقاید دینی و مذهبی پرداخ...

ظهور اسلام و انتشار آن در جزیره العرب و سپس مناطق وسیعی از جهان، معلول زمینه ها و عوامل مختلفی بوده است. در این باره اقشار گوناگون هر کدام به نوعی در گسترش اسلام ایفای نقش نموده اند. یکی از مناطق بااهمیت که اسلام در آنجا نفوذ کرده، شبه قاره هند است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای به بررسی شباهت های اصول و مبانی آموزه های اسلام با آئین ها و مکاتب فلسفی هند می پرداز...

همهء عارفان صلح دوست‌ و صلح جو بودند و با هم زندگانی می‌کردند. اگر چه همهء فرقه‌های تصوف در یک زمان به شبه قاره رسیدند اما در میان آنها دو فرقه زودتر در آنجا معرفی و معروف شدند یعنی«چشتیه و سهروردیه»و در زمانهای بعدی سلسلهء چشتیه از همه بیشتر گسترش یافت. شیخ جلال الدین تبریزی مرید شیخ ابو سعید تبریزی یکی از آنها بود که در سدهء هفتم هجری از ایران به شبه قاره رفت.این شخصیت که در آن‌ سرزمین از شهر...

مهاجرت نه تنها یک جا به جایی جغرافیایی و یک حرکت جمعی است بلکه متضمن گونه‌ای تحرک اجتماعی و فرهنگی نیز هست و مستقیم یا غیرمستقیم تابع موازین و قوانین کلی حاکم بر جامعه است. از نظر سیاسی در طول هزار سال نهاد حکومتی هند، بر اساس یک پدیده مهاجرتی شکل گرفته است. سلاطین دهلی و دکن، گاهی ترک، گاهی افغان و زمانی نوادگان تیمور و مغول بودند و اغلب دستگاه حکومتی به وسیله شخصیت‌های غیر بومی و مهاجر اداره...