هر اثر هنری در بستر زمانی و مکانی خاصی از سوی مخاطبان دریافت و فهم می شود و گاهی مورد نقد و تفسیر قرار می گیرد. رویکردها و روش های مختلفی در تفسیر اثر هنری طرح شده و درباره آن بحث کرده اند؛ از هرمنوتیک و نشانه شناسی گرفته تا روش های تأویل فلسفی و عرفانی. در تفسیر اثر هنری مؤلفه هایی چون زمان و مکان و آگاهی از تاریخ و هنر و متن اثر دخالت دارند. در این میان، پیشفرض های فکری، فلسفی، فرهنگی، تاریخی...

اندیشه پیشرفت را از پیش فرض های مدرنیته غرب دانسته اند که اگر این را بپذیریم، باید آن را در شمار محورها و مبانی فلسفه اوایل دوران مدرن جای دهیم و برای دکارت ــ که او را به مثابه پدر فلسفه مدرن می شناسند ــ در شکل گیری این اندیشه نقشی به سزا قائل شویم. میان تفکر فلسفی غرب و تبدیل آرمان پیشرفت به یکی از واقعیات مسلم تمدن غرب، پیوند وثیقی در کار است که این امر را روشن تر از همه جا، می توان در نظام...

رفتن به سوی ارائۀ چشم اندازهای جایگزین و نو در علم ارتباطات و فراهم آوردن زمینۀ لازم برای نظریه پردازی بومی نیازمند شناخت پیش فرض های ماقبلِ نظری جریان های غالب و مسلطِ نظریه هاست که از آن ها به عنوان پیش فرض های فرانظری یاد می شود. هر جهت گیری فلسفی و یا به تعبیری هر الگوواره، دستگاهی از این پیش فرض های فرانظری شامل پیش فرض های هستی شناختی، معرفت شناختی، ایدئولوژیک، اَکسیولوژیک و غیره دارد که فرا...

علاّمه سید محمدحسین طباطبایی در حاشیه اسفار, تقریری از برهان صدیقین ارائه داده است که معمولاً ادعا می شود این تقریر علامه, استدلال جدیدی است که وجود خداوند را بدون به کارگیری اصول فلسفی به اثبات می رساند, و از این رو می توان آن را مصداق کامل (برهان صدیقین) دانست. در این نوشتار نشان می دهیم که برهان علامه طباطبایی گرچه تقریری جدید و ابداعی است, امّا با اشکالات قابل توجهی روبرو است, به گونه ای که بر...

دکارت در تأمّل نخست شک‌هایی را دربارة‌ هر چیزی که می‌توان در آن تردید کرد، مطرح می‌کند و در تأمّلات بعدی می‌کوشد به همة این شک‌ها، به‌نوعی پاسخ گوید و با این کار نشان دهد که حتی با وجود شک‌های افراطی بازهم امکان نیل به معرفت یقینی وجود دارد. به این معنا که می‌خواهد با خود شک به مصاف با شک برخیزد. آنچه در این مقاله مدنظر است این است که آیا دکارت توانسته است بنا به ادعای خود، پس از تأمّل نخست، در تأ...

هدف این مقاله بررسی رویکرد حاکم بر تدوین برنامه های درسی علوم تجربی در ایران، پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تبیین لزوم استفاده از رویکرد دینی در تدوین برنامة درسی علوم تجربی است. نویسنده معتقد است رویکرد حاکم بر تدوین برنامة درسی از ابتدای تأسیس مدارس و دبیرستان ها به سبک مؤسسات آموزشی مغرب زمین در ایران رویکردی سکولار بوده که به دیدگاه های منبعث از آموزه های دینی درخصوص شناخت طبیعت و جاند...

چکیده از اوایل قرن بیستم، پژوهش در خصوص نظریه های یادگیری، ادراک، رشد شناختی، هوش، انگیزش و... آغاز شد. پژوهشگران غربی اثبات گرایی را مبنای معرفت شناختی و روش شناختی پژوهش های خود، در حوزه ی روان شناسی و علوم تربیتی قرار دادند. پیش فرض های جدید این پژوهشگران درباره ی ماهیت انسان، به ارایه ی تصویری نارسا از رفتار و منش انسان انجامید. مقاله ی حاضر ضمن تشریح مشکل یاد شده در چند نظریه ی مطرح در ح...

علی رغم این که روش های تحقیق یکی از دروس اصلی بسیاری از رشته های علوم انسانی و برخی از رشته های دیگر است; با این همه، دانشجویان قادر نیستند مهارت تحقیق را در دانشگاه آن چنان که باید یاد بگیرند. این امر علل علم شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی متعددی دارد. برخی از این علل به ابهام در چیستی روش های تحقیق و خلط معنایی آن با رشته های دیگر و برخی از آنها نیز به پیش فرض های روش شناختی و معرفت شناختی...