هدف: این مقاله آموزه هایی برای مطالعۀ تحلیلی و منتقدانۀ مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش ارائه می دهد. هدف آن ایجاد یا تقویت توانایی «خوب پرسیدن» و «خلاقانه اندیشیدن» در مرحلۀ طراحی پژوهش و ایجاد حس «تعالی» و «خلاقیت» از طریق پژوهش در پژوهشگران است. روش: این مقاله با چشم اندازی ترویجی نگاشته شده و برای ارائۀ آموزه های مندرج در آن، از مثال هایی در حوزۀ پژوهش سواد اطلاعاتی استفاده شده است. این آموزه ها ...

در این مقاله، به بررسی تطبیقی روایت‌های نظامی در هفت پیکر با چند اثر تاریخی پرداخته‌ شده است. سؤال اصلی این است که روایت‌های نظامی در هفت‌پیکر تا چه میزان با واقعیت‌های تاریخی مطابقت دارد و مهم‌ترین هدف این تحقیق، تعیین بهره‌گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف‌هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده و بررسی‌ها نشان داده است که نظ...

در این مقاله، به بررسی تطبیقی روایت های نظامی در هفت پیکر با چند اثر تاریخی پرداخته شده است. سؤال اصلی این است که روایت های نظامی در هفت پیکر تا چه میزان با واقعیت های تاریخی مطابقت دارد و مهم ترین هدف این تحقیق، تعیین بهره گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده و بررسی ها نشان داده است که نظا...

این مقاله با بررسی نمونه­های نوع ادبی خودزندگی­نامه­نوشت در ادبیات کلاسیک، به توصیف پیشینه و بررسی چگونگی و چرایی وضعیت آن در این دوره خواهدپرداخت. برای دستیابی به این هدف از روش کیفی استفاده شده­است و داده­ها با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده­اند. ابزار گردآوری داده­ها فیش­برداری و نوع مطالعه، کتابخانه­ای است. روش کار بدین ترتیب است که نخست دو نمونۀ شناخته­شدۀ اتوبیوگرافی به‌عنوان معی...

در چشم‌اندازی تاریخی به جریان‌ها و آبشخورهای معرفت در جامعۀ ایران درمی‌یابیم که ردپای تفکر انتقادی را کم‌تر در جریان تبادلات فکری می‌توان جست؛ یعنی شیوه‌های ارتباط و انتقال معرفتی به‌گونه‌ای بوده است که تفکر انتقادی در آن‌ها جایگاهی ندارد یا به‌صورت ضعیف و کم‌مایه حضور دارد. برآیند و میراث این خصیصۀ تاریخی جریان‌های معرفتی امروزه در اجتماعات علمی به‌‌منزلۀ یک ویژگی فرهنگی در عرصۀ عمومی در جامعۀ...

هرگاه از مسائل زبانی و مباحث پیرامون آن سخن به میان می آید، توجه اهل فن و علاقه مندان به آراء و مکاتب غرب حلب می شود. کارکرد و دستاورد غریبان در این زمینه اگرچه بسیار گسترده و عمیق بوده است، اما دلیل موجهی برای نادیده انگاشتن بحثهای زبانی در میان دانشمندان شرقی و به ویژه اندیشمندان اسلامی نمی باشد، که البته تاکنون به هر دلیلی به طور جدی به آن پرداخته نشده است. چنانچه گذری بر این مباحث داشته باش...

چکیده: امروزه دست‌یابی به شناختی از پیشینۀ و ماهیت سنت‌های ‌روایت‌پردازی در زبان فارسی ضرورت دارد. در بارۀ ماهیت روایت‌پردازی در متون روایی کهن فارسی تا کنون بررسی هایی انجام شده است که نتایجی خوبی دربرداشته و تا حدودی به شناخت برخی ویژگی‌های عام انواع قالب‌های کهن روایت کمک کرده است. در ادامه این تلاش‌ها به بررسی ماهیت عناصر داستانی در کهن‌ترین متن به جای مانده دارای حکایت یعنی حکایات بخش اول ...

صخره‌ها و غارهای طبیعی، چارتاقی‌ و اماکن غاری شکل زیرزمینی یا به اعتقاد بسیاری از نظریه‌پردازان و صاحب‌نظران مکان‌هایی در ارتباط با نیایش مهر (میترا) بوده‌اند وجود این اماکن در دل کوه و صخره یا در زیر زمین و غارها بازگشت به باورهای میترایی دارد که زاده ‌شدن مهر از دل سنگ و صخر (یا طبق استوره ایران از نوری که از برهم خوردن دو صخره ایجاد شده (صاعقه) و سپس قربانی گاو در غار) بوده و نیایش ایزد در م...

این مقاله به بازخوانی و بررسی سندی منحصر به فرد دربارۀ چادگان در دورۀ صفوی می پردازد که می توان به واقع آن را نخستین سند بازشناختۀ تاریخی دربارۀ پیشینۀ چادگان در عصر صفوی و قبل از آن دانست، حال آنکه قبل از بازخوانی این سند، قدیمی ترین منبعی که دربارۀ پیدایش و پیشینۀ چادگان گزارش کرده، کتاب خاطرات ظل السلطان یا تاریخ مسعودی است. بدین روی، این مقاله افزون بر معرفی و بازخوانی این سند و تحلیل پاره ...