فرزانه خجندی از شاعره های هوشمند، فرهیخته و اندیشه ور تاجیک است که از زاویۀ اندیشه های پربار به زندگی می نگرد و از آن الهام می گیرد. او در کار شعر، ازقبل برای موضوع طرح نمی سازد؛ یعنی شعر را قالب نمی بندد، بلکه شعر اول در او می جوشد و آن گاه قالب یا شکل می گیرد. در این مقاله، زاویۀ نگاه، لطافت خیال، نازک خرامی اندیشه، زیبایی تصاویر و اصالت شعر این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه هایی از اشعار او بررسی...

هدف: این مقاله به دست نوشته های عارفان شیعی می پردازد. روش: توصیفی – تحلیلی و مقایسه ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است. یافته ها: پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازماند...

شعر حافظ که آینه دنیای خیال انگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگی های معنایی و هنرورزی های زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر همچون مطالعات میان رشته ای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهن الگویی در نهاد انسان ها می پردازد، را...

فرزانه خواجه‌اوا (خجندی) از شاعره‌های مشهور و معاصر تاجیکستان است که اشعار او وردِ زبان مردم است. خواجه‌اوا هم‌زمان با رستاخیز فکری و فرهنگی مردم تاجیک پا به عرصة سخن نهاد. در این مقاله، برخی از ویژگی‌های سبکی و فکری اشعار این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه‌هایی از شعر او تبیین و بررسی شده است. افکار فلسفی بکر، بیان توصیف‌های واقع‌گرایانه از زندگی، اعتقاد به قدرت انسانی در نبرد خیر و شر، بیان اندیشه و...

کارل گوستاو یونگ، روان‌شناس سوئیسی، بنیان‌گذار «روان‌شناسی تحلیلی» است. او برخلاف فروید، رشد شخصیّت را به کودکی محدود نمی‌داند، بلکه معتقد است این تعالی در سراسر عمر انسان ممکن است نمود یابد؛ اگرچه هدف‌های نیمۀ دوم زندگی، با نیمۀ اوّل آن متفاوت است. از آمال نیمۀ دوم زندگی، می‌توان دست‌یابی به «فردیّت»را نام برد.­ در این جستار با بهره‌گیری از روان‌شناسی تحلیلی کارل گوستاو یونگ به خوانشی بینارشته‌ای...

یکی از کهن‏الگوهای ضمیر ناخودآگاه جمعی که یونگ آن را در روان‏شناسی تحلیلی خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتی که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر می‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانی به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودی خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنمای مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن...

پژوهش حاضر تماشاگر تئاتر ایران را از منظر جامعه شناختی در دوره زمانی پهلوی (پهلوی اول و پهلوی دوم) مورد مطالعه قرار می دهد. شیوه ی طرح مباحث در هر فصل بدین منوال خواهد بود که ابتدا شرحی از اوضاع سیاسی-اجتماعی و وضعیت فرهنگی اجتماع در دوره ی مورد نظر ارائه خواهد شد، سپس با اختصار وضعیت کلی تئاتر در دوره ی مورد نظر بیان می گردد تا زمینه ی آشنایی لازم برای طرح مباحث جامعه شناسی فراهم گردد. پژوهش ب...

بررسی متون عرفانی نشان می دهد که عقبه ای از مهلکات و درجه ای از منجیات نیست که در آثار و اقوال عارفان نیامده باشد آثار بزرگانی چون خواجه عبداله انصاری، مستملی، هجویری، غزالی، سنایی و . . . خزاینی است که مطالعه هر یک کلید رستگاری انسانهای خداجو تواند بود. عطار نیز عارفی سوخته است که خود طریق عشق را تا سر حد بذل جان پیموده است ، زندگانی او هم از نظر علمی و هم از جنبه نظری اسوه و الگوی همه انسانها...

«نظریة فرهنگی» میراث اندیشة مدرن است، ولیکن غلبه زیست‌وارة مدرن ما را بر آن می‌دارد تا از خاستگاه حکمی خویش، راجع به امکانِ نوعی طرحِ بحث از آن، اندیشه کنیم. به نظر می‌رسد در فلسفة سهروردی، مؤلّفه‌هایی وجود دارند که امکان نوعی گفت‌وگوی معنادار را برای ما در این حوزه فراهم می‌سازد. فلسفة اشراق سهروردی از آغاز خود، در پی آن است که ضرورت هستی‌شناختی خویش را در نسبت با علم الهی تأمین سازد. طرح سهروردی...

کهن الگو تجربیات مشترک همة انسان ها است که از گذشته ها ی دور در ناخودآگاه جمعی آن ها باقی مانده است. به دلیل فراوان بودن تجربیات انسانی نمی توان تعداد کهن الگوها را مشخص کرد؛ اما شاخص ترین کهن الگوها عبارت اند از آنیما، آنیموس، خود، پرسونا، سایه، پیر فرزانه و مادر. ایثار یکی از مهم ترین کهن الگوها است که در ناخودآگاه جمعی بیشتر انسان ها نهادینه شده است. از دیدگاه روان کاوان، ایثار یکی از مکانیز...