در این مقاله پویایی فضایی - زمانی نظام شهری ایران در دورۀ زمانی 90-1335 بررسی می شود. نمونۀ تحت مطالعه شهرهای دارای جمعیت بالاتر از 100 هزار نفر در سال 1390 است. شاخص تحرک رتبه برای سنجش تغییر رتبۀ شهرها در سلسله مراتب شهری ایران استفاده شد. از تکنیک های پیشرفتۀ تحلیل فضایی شامل شاخص  و نمودار پراکندگی موران برای بررسی الگوها و تفاوت های منطقه ای و تغییر رتبۀ شهرها در سلسله مراتب شهری ایران است...

مناطق شهری با مشخصه هایی چون دگرگونی و پویایی مداوم بنا به مقتضیات و شرایط اجتماعی و اقتصادی دچار تحولاتی می گردند. این تحولات با توجه به تفاوت مکانی تحت فرایندها و سازوکارهای خاص شکل و توسعه یافته است. این پویایی در شهرها و مناطق شهری تا کنون از دیدگاه های متفاوتی مورد بررسی قرارگرفته است؛ از جمله این دیدگاه ها، مدل شهرنشینی متغیر است که در آن ویژگی های زمانی شهرنشینی در سه فاز شهرنشینی، برگشت...

مرکز شهر، بستر مهم‌ترین فعالیت‌های شهری است که تجلی‌گاه تظاهرات اجتماعی و محل تعاملات اداری و اقتصادی شهر به‌شمار می‌رود. مقالة حاضر با تبیین جایگاه مرکز شهر در حیات شهری آمل، به تحلیل کاربری‌های موجود در آن پرداخته است. به این معنی که ابتدا با تعیین مرز بخش مرکزی، به شناسایی برخی از ویژگی‌های این فضای شهری پرداخته و سپس از نظر فشردگی، تنوع، توزیع و نقش، جایگاه هرکدام از کاربری‌های بخش مرکزی را...

از مهمترین پیامدهای شهرنشینی که به دلیل تسلط پدیده شهر نشینی بر معیار های شهر سازی و روند رو به رشد جذب شتابان شهرنشینی بو جود آمده ،ایجاد زیر ساخت های نا مناسب شهری برای ساکنین و مهاجرین در محله های مسکونی ، بو جود آمدن بافت های نا منظم و فرسودگی آنها و از بین رفتن پویایی و سرزندگی در محله ها ، ایجاد نا امنی در بافت های مسکونی و به طور کلی پایین آمدن شاخصهای کیفیت زندگی در کوچکترین جز یک واحد ...

مجتمع­های تجاری به عنوان یکی از مهم‌ترین کاربری‌های شهری ، در کنار توسعه اقتصاد شهری، نقش مهمی در تولید فضاهای جدید شهری ایفا می‌کنند. امروزه ایجاد مجتمع­های تجاری چندمنظوره در شهرها راهکار مناسبی برای تولید هسته­های جدید شهری محسوب می­شود. در برنامه­ریزی برای ایجاد مجتمع­های تجاری جدید توجه همزمان به مولفه­های دسترسی مناسب، طراحی فضاهای فراغت و گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. در این پ...

حس مکان بر ارزش ها، نگرش ها و به ویژه رفتار اجتماعی افراد در مکان تاثیر می گذارد و عاملی برای احساس امنیت، لذت و ادراک عاطفی و هویتمندی افراد می­­باشد. المان­های شهری به­عنوان یکی از اصلی­ترین اجزای شهر، می­توانند نقش بسزایی در ایجاد روابط عاطفی افراد با فضاهای شهری و به تبع آن ارتقای سرزندگی و پویایی این گونه فضاها ایفا نمایند، بنابراین بررسی نقش المان­های شهری در ایجاد حس تعلق و وابستگی به مک...

رشد شهر به مدت زمانی طولانی موضوع اصلی تحقیقات شهری بوده است. باتوجه به پیچیدگی فرایند رشد شهرمدل کردن رشدشهر بااستفاده ازمدل های سنتی بسیاردشواراست. به تازگی محققان شهری بسیارمشتاق به استفاده ازروش جدید مدلسازی شهر، اتوماتای سلولی هستند. مدل اتوماتای سلولی(ca) ازدهه 1970 مورد موشکافی قرارگرفته ودربسیاری ازرشته ها باتوجه به توانایی خود نشان دهنده پویایی سیستم های پیچیده می باشد. درپژوهش های شهر...

نشاط و سرزندگی یکی از مولفه های اصلی یک مکان واجد کیفیت شهری می باشد. محیط های شهری سرزنده ، زمینه ساز تعاملات اجتماعی بین افراد متفاوت و خلق و افزایش سرمایه اجتماعی می باشنداگر شهر را به مانند یک موجود زنده فرض کنیم که برای ادامه زندگی به سرزندگی ونشاط نیازمند است.نقش فضای شهری،یا به عبارتی فضایی که در آن تعاملات اجتماعی شهروندان شکل می گیرد و فرهنگ جامعه در بستر آن ارتقا می یابد،در کشور ما رو...

با نگرش به شهر‌های اسلامی در دوره‌های مختلف زمانی از اوایل اسلام تا اوایل دوره قاجار همواره متوجه می‌شویم پویایی1 فضا در شهر‌های گذشته مسلمانان، تفاوت اصلی آنها با فضای شهری دوره‌های قبل از اسلام و معاصر در ایران بوده که از طریق پیچید‌گی سازمان‌یافته حاصل شده، این پیچیدگی در یک سیستم باز اتفاق افتاده و اجزای آن (فراکتال‌ها) با یک منطقی در طی زمان‌های متمادی تکامل و رشد یافته، منجر به...

فضاهای شهری مکان‌هایی برای برقراری ارتباطات و تعامل جوامع انسانی هستند که افراد با علایق و خواست‌های متفاوت گرد هم می‌آیند. بازارها و مراکز تجاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فضاهای شهری که به اشکال مختلف در کالبد شهرها تبلور یافته‌اند، جز مهمی از سیستم فضای شهری محسوب می‌شوند. بازارها اعم از سنتی و مدرن در حکم اسناد هویت‌بخش به یک جامعه شهری محسوب می‌شوند، به‌طوری‌که حیات شهر و بازار به هم پیوند خ...