در این گفتار به واژة bayaspān در زبان پهلوی پرداخته شده است. این واژه تنها به معنی «پیک شاهی، پیغام آور» در فرهنگ های موجود زبان پهلوی درج شده است و معنی و کاربرد دیگر آن از قلم فرهنگ نویسان افتاده است. نویسنده، ضمن یادآوری واژة bayaspān به معنی «نوعی ازدواج» در متون فقهی و حقوقی زبان پهلوی و آوردن نمونه و مثال از آن متون، استدلال می کند که این واژه ریشه شناسی متفاوت نیز دارد. در نتیجه، بهتر اس...

با تشکیل دولت پهلوی ، تلاش ایران برای افزایش نقش آفرینی در حوزه ی خلیج فارس تشدید گشت. که تقابل میان ایران و بریتانیا در حوزه مزبور را در بر داشت.در ابتدا دولت ایران در یک سری لشکرکشی به ایالات جنوب ، عناصر دست نشانده‏ی انگلستان را پاکسازی کرد.در مرحله ی بعد، دولت ایران تلاش گسترده ای را برای اعاده ی حاکمیت بر جزایر و بنادر ایران در خلیج فارس انجام داد. در همین جریان در نبرد باسعیدو ایران پرچم ...

اقدام برای تغییر برخی از جنبه های حیات اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی جامعه که از آن به "اصلاح" تعبیر می شود ، از قرن نوزدهم در ایران آغاز شد. پ‍ژوهش حاضر به بررسی روند اصلاحات از دوره قاجار تا پایان وزارت علی امینی (1341-1340) می پردازد. در این بررسی تلاش های اصلاح طلبانی چون عباس میرزا در جنبه های نظامی و پس از او امیرکبیر در بخش های آموزشی، حکومت داری، سیاست خارجی و میرزا حسین خان سپهسالار نش...

منوچهر آزمون یکی از چهره های فعال سیاسی در زمان پادشاهی محمدرضا پهلوی بود. در این پژوهش به مجموعه اقدامات او توجه شده است. هدف از این تلاش آن بوده که چگونگی ورود او به دنیای سیاست شناسایی شود. روش های او برای دست یابی به اهدافش و ایده آل های او برای برخورداری روشن شود. برای این منظور علیرغم آنکه کتاب های انگشت شماری به نگارش زندگی سیاسی او اختصاص داشته است، به اسناد و گزارشات ساواک، اسناد و یاد...

این مقاله با تحلیل رژیم پهلوی به عنوان یک دولت نئوپاتریمونیال می کوشد نهادهای اقتصادی دربار را به عنوان یکی از ارکان پنهان این رژیم مورد بررسی قرار دهد. مقاله در پی پاسخ به دوسوال است: 1-روند شکل گیری و تحول فعالیت های اقتصادی دربار چه بوده است؟ 2- چه دلایلی باعث شکل گیری و تداوم فرایند ثروت اندوزی شخصی از سوی دربار شده است؟در این راستا، به اتکای منابع دست اول،ابتدا تکوین و تحول نهادهای اقتصادی...

موضوع مورد بررسی در این رساله عبارت است از : شرح پژوهش - مقدمه ای برشک گمانیک و زار - آوانویسی متن به پهلوی - ترجمه متن به فارسی - واژه نامه فصل پنجم شکند گمانیک و زار بر اساس الفبای پهلوی - فهرست لغات پهلوی به ترتیب الفبای پهلوی - متن بازند فصل پنجم شکند گمانیک و زار (از دکتروست -) متن پهلوی فصل پنجم شکند گمانیک و زار (از دکتروست .)

بسترسازی گفتمانی در سیاست فرهنگی پهلوی اول، همان طرح موضوعات فکری، فضاسازی ها و انجام مباحثات مربوط به آن، در دورة مذکور است که توسط رجال مؤثر فرهنگی- سیاسی عصر پهلوی اول و در فضای فکری جامعة ایران صورت گرفت. بسترسازی گفتمانی در این دوره، توجیه و کارکردی بیش از حد معمول داشت، زیرا دودمان پهلوی به شدت خود را نیازمند آن می یافت تا علاوه بر زمینه سازی در اذهان و افکار عمومی برای سهولت اقدامات مورد...

نهاد آموزش رسمی دارای ظرفیت بالایی جهت گسترش و تثبیت ایدئولوژی حاکم بر جامعه است. در این راستا حکومت پهلوی از اهمّیت، جایگاه و ظرفیت های آموزش و پرورش در راستای دیدگاه های کلی خود و در جهت پیشبرد اهداف حکومت بهره گرفته است. انتخاب نام مدارس با عناوین همسو با ارزش‌های حکومت مثالی از ظرفیت های استفاده شده در آموزش و پرورش دوره پهلوی، به منظور القاء و تثبیت ارزش‌ها است؛ بنابراین انتخاب نام مدارس ار...

توسعة ساختار نظامی از نمادهای مشخص حاکمیت پهلوی در دهة 50 ﻫ.ش/70م بود. دولت پهلوی با پذیرش نقش جدید سیاسی و امنیتی، تحت تأثیر مجموعه عوامل به هم پیوستة بین‌المللی و داخلی به سرعت به کانون توجه غرب تبدیل گشت و به صورت کاملاً شتاب‌آلود به قدرت نظامی عمده‌ای دست یافت. نتیجة این دگردیسی، افزایش تحرکات و مداخلات نظامی و سیاسی منطقه‌ای و فرامرزی ایران در دهة واپسین حکومت پهلوی بود. هدف از این نوشتار ب...

در ایران پیش از انقلاب، گروه ها و احزاب متعددی برای سرنگونی رژیم شاهنشاهی پهلوی در تلاش بودند. این گروه ها برای همراه کردن مردم و نخبگان جامعه با خود، می بایست دلایل خود را برای نفی رژیم موجود، وضعیت مطلوب پس از رژیم فعلی و چگونگی رسیدن به جامعة موعود ارائه می دانند. هر یک از گروه ها و احزاب فعال در آن روز ایران، نظرهای خود را در بارة چرایی نفی وضعیت موجود و چگونگی رسیدن به وضعیت ایدئال، از مکا...