چکیده احکام فقهی، دارای معنای ظاهری و باطنی هستند. بحث از معنای ظاهری و باطنی الفاظ، یک بحث زبان­شناسی و معناشناسی است و جایگاه آن در قسمت مباحث الفاظ (یا در صورت وجود، بخش ملازمات عقلیه) درعلم اصول فقه است. معنای باطنی هرگز متناقض با ظاهر نیست؛ بلکه اصلی­ترین معبر دست­یابی به باطن الفاظ، همان ظاهر الفاظ و گذر کردن قاعده­مند از آن است. بشر عادی توانایی دستیابی به حداقل بخشی از معنای باطنی احکا...

در این جستار، کوشش ما بر آن است که به دو پرسش پاسخ دهیم. پرسش نخست این است که غیبت یا به عبارت دیگر، اختفای احوال باطنی در آثار مولانا چه معنا، اهمیت و پیامدهایی دارد؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا مقصودمان را از غیبت احوال باطنی روشن می‌کنیم. در وهل? بعد و پس از بررسی اجمالی غیبت احوال باطنی در آثار عارفان مسیحی و مسلمان، در سده‌های میان? میلادی، نگاه مولانا به احوال باطنی را بررسی می‌کنیم و پس از...

اراده متعاقدین زیربنای انشای معاملات است و از آنجا که معامله امری درونی و نفسانی است برای این­که از منظر حقوقی مؤثر واقع شود باید وجود خارجی پیدا کند به عبارت دیگر، اراده حقیقی از عناصر اصلی معاملات است که برای ترتب اثر معاملات باید وجود آن احراز گردد. حال آیا مبنای معاملات اراده باطنی طرفین است یا اراده ظاهری آنها؟ در این نوشتار برآنیم تا دو نظریه اراده باطنی و اراده ظاهری را مورد بررسی قرار د...

بسیاری از آیات قرآن کریم، افزون بر تفسیر ظاهری، معنای باطنی نیز دارند. برخی از این تفسیرهای باطنی برخاسته از روایات تفسیری معصومین(ع) و صحابه است. آیه 107 سوره صافات که می‌فرماید: "وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظیمٍ" نیز از جمله این آیات است. پرسش پژوهش حاضر این است که مقصود از تفسیر باطنی آیه 107 سوره صافات چیست؟ این پژوهش در صدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، با نگاهی بر تفسیر ظاهری آیه، به تفصیل پیرامون ت...

در مورد حواس باطنی مباحث بسیاری در علم النفس مطرح شده که عمدتاً مباحث وجود شناختی است، مباحثی از قبیلِ جسمانی بودن یا غیر جسمانی بودن حواس باطنی، شمار آنها، ادلة اثبات کنندة هر یک از آنها.  در این نوشتار، یکی از حواس باطنی به نام «وهم» از منظر معرفت شناختی مورد بحث قرار گرفته است. ضرورت پرداختن به این مسئله این است که قوة واهمه نقش فراوانی در خطای ذهن دارد و فیلسوفان مسلمان، از جمله ملاصدرا، ابن...

سخن از امکان راه یابی به باطن قرآن، از مباحث بنیادی حوزه علوم قرآن، تفسیر و به ویژه عرفان است. روایاتی از معصومین (ع) در تأویل و تفسیر باطنی پاره ای از آیات وجود دارد اما آیاتی که بیان تأویلی و تفسیر باطنی درباره آنها از سوی معصوم (ع) رسیده است، اندک است. اینک پرسش این است که با توجه به روایات محدود، آن هم تنها درباره پاره ای آیات، آیا می توان در مواردی که نقل معتبر در کشف مدلول باطنی آیات قرآن...

این مطالعه باهدف توصیف ویژگی های استخوان شناسی سگ ماهی خاردار فرید پاکی cobitis faridpaki و مقایسه آن با گونه c. taenia به اجرا درآمد. نتایج این تحقیق برخی اطلاعات در مورد ویژگی های زیست شناسی این گونه بومی جدیداً معرفی شده و همچنین ویژگی های قابل اعتمادتر استخوان شناسی برای شناسایی آن را فراهم خواهد آورد. بدین منظور، تعداد 20 نمونه سگ ماهی خاردار فرید پاکی از رودخانه سیاه رود توسط الکتروشوکر نم...

از راهکارهای دست یابی به عدالت اقتصادی و مقابله با فقر، پرداخت های مالی به نیازمندان است. فرضیه ی این تحقیق آن است که افزون بر زکات مصطلح و خمس، حق مالی دیگری در آموزه های دینی مطرح شده است که بر پایه ی روایات، «زکات باطنی» نام دارد و عبارت است از «زکاتی فراگیر که به هدف رفع فقر و به گونه ی وجوب کفایی، به اموال توانگران تعلق می گیرد و از نظر مقدار و شرایط، با زکات مصطلح متفاوت است». این پژوهش، ...

قصد به عنوان عنصر اصلی تشکیل قراردادها و بقای آن نقش مهمی را در تعیین حدود، تعهدات و التزامات ناشی از آن دارد. در برخی موارد بین آنچه که طرفین در باطن خود برای انعقاد قرارداد قصد نموده اند و آنچه که در ظاهر اعلام و ابراز کرده اند اختلاف پیش می آید، در اینصورت اجرای قرارداد و معین نمودن آثار آن تابع کدام یک از این قصدها می باشد؟ این اختلاف ممکن است ناشی از نگارش نادرست حقوقی، عدم تبیین معانی الف...

نسبت چالش برانگیز عرفان و سیاست همواره در طول تاریخ اسلام مورد مناقشه میان متفکران بوده است. عده‏ای با تاکید بر فضیلت مدنی، تنها راه سعادت انسان را در حیات سیاسی جستجو می نمایند، در حالی که برخی نیز بر تکیه ستون سیاست بر عرفان پا فشاری دارند. اما به نظر می رسد کنش سیاسی اسماعیلیان نزاری و به ویژه اندیشه های حسن صباح به خوبی نمایانگر پیوند محکم عرفان نظری و سیاست عملی می باشد . حکومت حسن صباح بد...