یکی از مسائلی که هم زمان با مسئله امامت مطرح گشته و به عنوان یکی از فلسفه های امامت از سوی شیعه مطرح شده است مسئله ولایت تشریعی می باشد، ولایت تشریعی به معنای حق حاکمیت و جعل قانون از مباحث مهم و اساسی است و از آنجا که درباره امامان معصوم (علیهم السلام) از باب مسامحه نبوده بلکه از باب اداره و سرپرستی امور جامعه بشری است که البته ولایت ایشان در محدوده تشریع و تابع قانون الهی است به همین خاطر در ...

اصطلاح «اُمّ الکتاب» سه بار در آیات قرآن به کار رفته است. نظرهای گوناگونی در این باره بیان شده است که باید گفت اتفاق نظر چشمگیری در میان آنها دیده نمی شود. برخی آن را در هر سه آیه یکی انگاشته و منطبق بر لوح محفوظ تلقّی کرده اند. عدّه ای دیگر نیز تفاوت هایی میان سه کاربرد قائل شده اند. به نظر می رسد که هر آیه را در عین عنایت به دیگر آیات - به ویژه دو کاربرد دیگر - نباید از نظر معنایی با هم خلط نمود ...

لطف خداوند، از دیدگاهی دو نوع است: تکوینی و تشریعی. آفرینش و تربیت جهان و جهانیان لطف تکوینی و ارشاد و تربیت موجودات صاحب اختیار، لطف تشریعی است. در این نوشتار، لطف اخیر مورد نظر است و آن عبارت است از اموری که آدمی را به طاعات نزدیک و از معاصی دور می گرداند، به شرط آنکه جبر و الجاء در آن نباشد. در این راستا، ضمن توجه به آراء متکلمان، جنبه های گوناگون لطف از دیدگاه مولانا و حکیم سبزواری، بیان و ...

یکی از مسائل و موضوعاتی که اجمالاً مورد تأیید و توافق فِرَق مسلمان می باشد،ایناستکه پیامبر اکرم(ص) در تشریع احکام الهی به ویژه در عرصه های اجتماعی نقش داشته است، ولی چگونگی ایفای نقش، مبانی، کیفیت و گستره آن مورد بحث می باشد.رساله حاضر در پی آن است که به این مهم بپردازد ومشروعیتاختیارات پیامبر اکرم(ص) در تشریع احکام را تبیین و مورد برسی قرار دهد. در این بررسی با سه دیدگاه مواجه می باشییم.اول: مخال...

این رساله مشتمل بر یک مقدمه، طرح پژوهش، پنج فصل، یک خاتمه می باشد. درپایان نتیجه گیری و خلاصه بحث ارائه و ترتیب داده شده است. فصل اول: به کلیات اختصاص دارد و عناوینی مانند، مفهوم شناسی عقل، معنای لغوی و تعریف اصطلاحی عقل و انواع عقل و کاربردهای عقل و مترادفات آن در قرآن و مقام عقل در روایات اسلامی بحث شده است. فصل دوم: تحت عنوان ارزش عقل از نظر قرآن و روایات،ارزش شناخت عقلانی ،هدایت بخشی عقل، ح...

چکیدهرویکرد اضطراری به تفسیر علمی قرآن که ناشی از برخورد منفعلانه در مقابل پیشرفت های جهان غرب از یک سو و عقب ماندگی تمدنی جهان اسلام از سوی دیگر بود، اغلب تطبیق قرآن برفرضیات ، تئوری ها و نظریات ثابت نشده علمی را در پی داشته، که خود از لغزش گاه های تفسیری محسوب می شود و گاه نظریه استخراج همه علوم از قرآن را به جامعه القاء کرده، که این نیز پنداری ناسنجیده وغلط است. آنچه مهم وصحیح به نظر م...

یکی از وجوه مهم اعجاز قرآن «اعجاز تشریعی» است. قرآن‌پژوهان در طول سالیانی دراز کوشیده‌اند این وجه را تبیین و چهره‌ای معقول و بعضاً برهانی و پذیرفتنی از آن ارائه کنند؛ لیکن عده­ای بر پایه برخی خلل وارد شده در مقدمات، دامنه و یا در گستره و کارکرد این استدلال‌ها و تبیین‌ها، با القای شبهاتی به رویارویی این وجه از وجوه اعجاز برخاسته‌اند. در این ‌بین نگارنده در این مقال بر پایه این باور که می‌توان اعج...

این رساله در قالب سه بخش ، در پی پاسخگویی به سه سوال اصلی در زمینه ی اعتبار و قلمرو قاعده عدالت است . طرح عدالت به مثابه قاعده ای که برای اثبات حکم شرعی توسط فقیه به کار آید در دوره معاصر بر پایه عدالت در تشریع صورت پذیرفته است و سابقه قابل توجهی از آن در کتب فقهی یافت نمی شود. عدالت در تشریع به این معنا است که تشریعات خداوند اعم از احکام و حقوق بر مبنای عدالت است و هیچکدام ظالمانه نیست. عدالت ...

چیستی و هستی وحی در قلمرو اسلامی از مسائل غامضی است که علما و اندیشمندان برای تبیین و تحلیل آن نظریات گوناگونی ارائه کرده اند. در این میان، تبیین ابن عربی از وحی جایگاه ویژه ای دارد و مورد توجه سایر اندیشمندان قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا، برخی مباحث پیرامونی وحی از جمله مفهوم شناسی وحی، ضرورت وحی، مراتب وحی، رابطه وحی و مکاشفه بررسی شده است و، سپس، از آنجایی که تحلیل ابن عربی از کیفیت ن...

اصطلاح «اُمّ‌الکتاب» سه‌بار در آیات قرآن به‌کار رفته است. نظرهای گوناگونی در این‌باره بیان شده است که باید گفت اتفاق‌نظر چشمگیری در میان آنها دیده نمی‌شود. برخی آن را در هر سه آیه یکی انگاشته و منطبق بر لوح محفوظ تلقّی کرده‌اند. عدّه‌ای دیگر نیز تفاوت‌هایی میان سه کاربرد قائل شده‌اند. به‌نظر می‌رسد که هر آیه را در عین عنایت به دیگر آیات - به‌ویژه دو کاربرد دیگر - نباید از نظر معنایی با هم خلط نمود ...