از اسباب نگرش صحیح فقه الحدیثانه به روایات و کلمات معصومان:، فهم صحیح از فضای صدور حدیث است؛ چرا که فضای صدور را باید از جمله قراین حالی در متن به شمار آورد که در کنار قراین عقلی و ادبی نقش مهمی در کشف مراد معصوم7 ایفا می‏کند. کلام 77 نهج البلاغه _ که به حمال ذو وجوه بودن قرآن و نقش بنیادین حدیث در مناظرات اشاره دارد _ از جمله مواردی است که از دو حیث صدوری و معنایی قابل تأمل و تحقیق است. نویسند...

حرف الی از حروف پرکاربرد قرآن محسوب می‌شود. این حرف متناسب با کاربردش در آیات قرآن معانی متعدد و متفاوت بسیاری را کد گذاری می‌کند که در یک نقطه یعنی معنای پیش‌نمونه و انتهای غایت با هم مرتبط می‌شوند. این نوشتار به منظور کشف میدان‌های معنایی این حرف با رویکرد شناختی، و به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی مدل‌های چندمعنایی این حرف در قرآن پرداخته و پس از تبیین معنای پیش‌نمونه، وجوه معنایی این حرف در ...

چکیده واژه قرب دارای مشتقات، وجوه معنایی و واژگان هم حوزه مختلفی در دوره جاهلی و قرآنی است. معنای وضعی و اولیه قرب مفهومی مانند تهیگاه آدمی یا قراب و غلاف شمشیر بوده است. اولین سئوال این است که این واژه چه تطورات معنایی یافته و چه وجوه معنایی دارد؟ این سئوال با بررسی این واژه در دوره های جاهلی و قرآنی پاسخ داده می شود. یکی از واژه های مهم و قابل بررسی واژه قربی است این واژه در آیه 23سوره شوری ...

یکی از موضوعات قرآنی که پژوهش وتدوین درباره آن پیشینه ای بس کهن دارد، مبحث «وجوه و نظایر» در قرآن است. دانش وجوه و نظایر یکی از شاخه های دانش مفردات محسوب شده و مفردات پیش نیاز تفسیر است. با توجه به گوناگونی موارد استعمال واژه ها در زبان عربی، همواره با این واقعیت روبرو هستیم که گاهی یک واژه در جمله ای معنایی می دهد که همان واژه در جمله دیگر معنایی اندک یا بسیار متفاوت دارد و تنها به کمک قرینه ...

فرم یکی از مفاهیم اساسی و کلیدی هنر است که به دلیل گستره معنایی کاربرد وسیع و کلی بودن و باز بودن آن نیاز مبرمی به تبیین از منظر خاص هنری دارد. از آنجائیکه در کتب مختلف هنری کمتر ابعاد مختلف و وجوه معنایی فرم تشریح شده است پرداختن به وجوه مختلف مفهوم این اصطلاح پایه ای ضرری به نظر می رسد. برای این منظور در این مقاله سعی گردیده است تا ابتدا با بررسی معنای لغوی واژه فرم بر اساس فرهنگ های معتبر فا...

  موضوع وجوه قرآن، شناختن معانی مختلف یک کلمه در جای جای قرآن است. دانش وجوه و نظایر به بررسی دلالت‌های متعدد واژگان در بافت کلام وحیانی قرآن می‌پردازد. این در حالی است که هیچ یک از منابع وجوه به چگونگی دلالت این معانی اشاره­ای نداشته است تا درستی و نادرستی کارکرد آن‌ها در بافت و سیاق آیات مختلف روشن گردد. این پژوهش قصد دارد مصیب بودن یا نبودن صاحبان وجوه و مترجمان فارسی قرآن را در ارائه معانی ...

سلام واژه­ای است قرآنی با 43  بار تکرار و پنج  جلوه معنایی که خداوند، انبیای خود را با آن درود گفته و مردمان را در جهت تحیّت به آن فرمان داده است. این واژه در ساخت­های گوناگون صرفی و وجوه متعدد نحوی در قرآن آمده است. بررسی وجوه اعرابی و ساخت­های صرفی این واژه و کشف رابطة معنایی آن، رسالت این مقاله است تا با شیوة تحلیلی پاسخی بر این تفاوت­ها بیابد. افق نگاه این مقاله آرای طوسی و گاه مقایسه با آرا...

از اسباب نگرش صحیح فقه‌الحدیثانه به روایات و کلمات معصومان:، فهم صحیح از فضای صدور حدیث است؛ چرا که فضای صدور را باید از جمله قراین حالی در متن به شمار آورد که در کنار قراین عقلی و ادبی نقش مهمی در کشف مراد معصوم7 ایفا می‏کند. کلام 77 نهج البلاغه _ که به حمال ذو وجوه بودن قرآن و نقش بنیادین حدیث در مناظرات اشاره دارد _ از جمله مواردی است که از دو حیث صدوری و معنایی قابل تأمل و تحقیق است. نویسند...

سیر تاریخی نگارش کتب »وجوه و نظائر« مورد بررسی قرار گرفته است. دانش وجوه و نظائر یا چند معنایی واژگان قرآنی، از جمله انواع علوم قرآنی است که از سده های نخستین هجری مورد توجه و عنایت ویژه مفسّران پژوهان بوده و در این میان آثار بسیار برجای مانده است. این نگاشته ها گاه به صورت بخشی از تفاسیر یا کتب علوم قرآنی و یا به صورت تألیفات جدا گانه تدوین یافته است. علاوه بر نقش شگرفی که در فهم و تفسیر قرآن د...

چکیده علم وجوه یکی از دانش­های علوم قرآن است که به موجب آن کلمات در موقعیت­های گوناگون، بار معنایی متفاوتی پیدا می­کنند. سه واژه هُدی، صَلاه و رَحْمَه از واژگان ذی وجوهی هستند که در آیات مختلف، بار معنایی گوناگونی دارند؛ عدم توجّه به این مسئله موجبات برداشت­های نادرست از قرآن کریم را فراهم می­آورد. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و ابزار کتابخانه­ای مبتنی بر این پرسش است که آیا ترجمه­های فارسی و انگ...