خلیج فارس از چند دهه گذشته منطقه‌ای حیاتی، استراتژیکی و کانون مسئله امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است و موقعیت ژئواستراتژیک، منابع عظیم انرژی، رقابت‌های قدرت‌های فرامنطقه‌ای، وابستگی‌های خارجی در این حوزه و مناقشات و بحران‌های منطقه‌ای، تاکنون از مؤلفه‌های اصلی واگرایی و نبود همگرایی منطقه‌ای آن بوده است. اکنون ظهور مؤلفه نوین خرید‌های کلان تسلیحاتی و افزایش وابستگی‌های نظامی - امنیتی می‌توا...

عربستان سعودی بدلیل سرخوردگی از شکست های منطقه ای، رویکرد خصمانه علیه ایران اتخاذ کرده است. ریاض بموازات ابزارهای متعدد، به دنبال تفرقه قومی از جمله در مناطق آذری نشین است. اصرار بر ایجاد هویت مغایر با واقعیات تاریخی و تعریف رویکردها بر اساس آن، وجه مشترک میان باکو و ریاض در قبال ایران است. آل سعود که سابقه بیش از دو دهه همکاری امنیتی با آذربایجان برای توسعه وهابیت در این کشور را دارد، با آگاهی...

هویت و فرهنگ ملی ، میان هویت های قومی و خرده فرهنگ ها ، رابطه بر قرار می کند. در جوامع چند قومیتی ، چگونگی ارتباط میان هویت های قومی با هویت ملی ، از موضوعات پر اهمیت هم برای سیاستگذاران و هم برای پژوهش گران به شمار می آید . هم گرایی یا واگرایی میان هویت ملی با هویت های قومی بر ثبات سیاسی و امنیت اجتماعی تاثیر می گذارد.جامعه ایران با گذر از تاریخی پر فراز و نشیب ، گروه ها و اقوامی را در خود جذب...

در آستان هی بیست و پنجمین سال ظهور کشورهای مستقل به جا مانده از اتحاد شوروی سابق نشست یک روزه با عنوان «تاسیس کشورهای مستقل مشترک المنافع از دیدگاه نمایندگان ایران در این کشورها » در مرکز بررس یهای استراتژیک ریاست جمهوری برگزار شد. در این نشست دلایل سراشیبی تند بخ شهای مختلف در اتحاد شوروی شناسایی و نیروهای پیشران در روند واگرایی واحدهای سیاسی و قومی برای جدا شدن از شوروی تبیین شد. در پایان نشس...

چکیده یکی از مهم ترین و دشوارترین انتظار از دولتها تامین امنیت ملی مطلوب است. دولتها در راستای تامین و حفظ این مهم با مشکلات و موانع متعددی روبرو هستند. در این میان از جمله عوامل بسیار مهم و تاثیر گذار بر مفهوم امنیت ملی، وجود هویت های مختلف قومی در حاکمیت سرزمینی یک کشور است. کشورهای جهان سوم نمونه ای عینی از هویت های متکثر قومی می باشند. جمهوری اسلامی ایران نیز واجد بافت جمعیتی با تنوع قومی...

جهان اسلام به‎اصطلاح به سرزمین‎هایی گفته می شود که بیشینه‎ی مردمان آن پیرو دین اسلام باشند. جهان اسلام در حال حاضر سرزمینی با ترکیبی متنوّع از نظر ویژگی های انسانی و بسترها و شرائط طبیعی را شامل می‎شود. اگرچه به‎لحاظ اشتراک دینی و منابع انسانی و طبیعی، جهان اسلام دارای قابلیّت‎های فراوانی برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‎ای در عرصه نظام ژئوپلیتیک جهانی است؛ اما به‎دلیل وجود برخی عوامل و زمینه‎های ...

حفره‌های دولت به عنوان پدیده‌هایی که بصورت سازمان‌یافته و در سطحی گسترده موجودیت و حاکمیت دولت‌ها را در فضای جغرافیایی به چالش می‌کشند‌. به همین دلیل، شناسایی حفر‌ه‌های دولت به عنوان عوامل به چالش کشاننده حاکمیت و امنیت دولت‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می‌باشد. فرضیه این پژوهش در پی‌پاسخ به این سوال است که پاکستان از ناحیه حفرهای دولت(حکومت) با چه مشکلاتی مواجهه است؟ چه رابطه‌ای بین حفره‌ه...

از زمانی که پاکستان در 14 اوت 1947 استقلال خود را به دست آورد، همواره گرفتار برخوردهای پیاپی فرقه ای و گسترش چشم گیر افراطی گری بوده است. نگرانی عمده این است که اصولاً اسلام پاکستانی و گروه های اسلامی این کشور بنیادگرا و افراطی اند، منتها این شرایط به صورت طبیعی محیط داخلی همسایگان پاکستان، از جمله ایران را تحت تأثیر خود قرار می دهد. بر این اساس، پرسش های اصلی این پژوهش عبارت است از: روند واگرای...

چکیده : پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 و اعلام استقلال جمهوری ترکمنستان بعنوان اولین جمهوری از پانزده جمهوری ، همجواری خود با شمال شرقی ایران را رسمیت بخشید. سکونت قوم ترکمن در دو سوی مرز بین دو کشور یک مقوله امنیتی برای دو همسایه جدید می توانست محلی برای مناقشه باشد . تجانس مردم دو سوی مرز برای ایران اما بسیار حائز اهمیت بود ، چرا که با داشتن تعداد کثیری از اقلیتهای گوناگون ...

سرزمین مصر از دیرباز با ایران ارتباط داشته که سابقه تاریخی آن به دوره هخامنشی برمی‌گردد. آشنایی با پیشینه روابط دو کشور می‌تواند ما را در درک موقعیت‌ها و ضرورت‌های کنونی کمک کند. مسائل ایران و مصر عمدتاً به دلایل سیاسی، بین‌المللی و تاریخی، فرهنگی و نیز قومی، جغرافیای به یکدیگر مرتبط است. دو کشور کم‌وبیش از نظر ظرفیت همسان‌اند. چه از لحاظ جمعیت و وسعت، چه قدمت و اصالت تاریخی و تمدنی و چه فعالیت‌...