فیروزشاه نامه، قصه ای است با حال و هوای ایران باستان که از قرن نهم قمری باقی مانده است. بن مایۀ این قصه عشق است و این عشق حوادث حماسی داستان را ایجاد می کند. ویژگی های عیّاری و قصه های پریان نیز طرح قصه را گسترش می دهد. اغلب محققان سعی کرده اند این قصه ها را در چارچوب انواع ادبی ارسطویی ببینند و آنها را ذیل یکی از انواع ادبی قرار دهند. در این مقاله، قصۀ فیروزشاه نامه، نخست از دیدگاه انواع ادبی و...

این مقاله، ابتدا به تعریف قصه، سابقۀ قصه، ساختار قصه و طبقه‌بندی قصه‌ها می‌پردازد و سپس دیدگاه‌های «ولادیمیر پروپ»، قصه‌شناس مشهور روسی و 31 خویشکاری که او از صد قصۀ رایج در روسیه (قصۀ پریان) استخراج کرده است، همراه با شخصیت‌های اصلی قصه و حوزۀ خویشکاری‌های آن‌ها نقل می‌کند. در ادامه، نا‌هماهنگی الگوی پروپ را با قصه‌های رایج در گویش یا لهجۀ لکی شرح می‌دهد و نمونه‌ها‌یی از آن قصه‌ها‌ را ذکر می‌ک...

در مقاله محوریت قهرمانان زن در قصه های عامیانه که در شماره یازدهم و دوازدهم فصلنامه نقد ادبی منتشر شده است، نکته هایی به اشتباه درباره کتاب طبقه بندی قصه های ایرانی نوشته آقای اولریش مارزلف آمده است. در این نقد تلاش شده که محققان و قصه شناسان به تفاوت دسته بندی های رایج قصه توجه کنند. چنانکه دو نوع اصلی برای طبقه بندی قصه ها در جهان وجود دارد، یکی بر اساس موضوع و درونمایه های قصه ها که بر مبنای...

قصه ها یکی از نخستین و مهم ترین شاهکارهای ادبی انسان هاست که از گذشته های دور مورد توجه بوده است. مردم از قصه ها برای بیان آرمان ها، آرزو ها، سرخوردگی ها و بزرگ و جاودان کردن قهرمانان استفاده می کردند. در قرن بیستم، تلاش های عمده ای برای بررسی ساختار و بافت آثار ادبی صورت گرفت. فرمالیست ها و ساختارگرایان از کسانی بودند که در پی یافتن الگو و نظامی از روابط درون متنی بودند که براساس آن بتوانند به...

ریخت¬شناسی رویکردی ساختار¬گرا در مطالعه¬ی آثار روایی است و در پی یافتن عناصر سازا و نظامِ حاکم بر انواع آثار روایی و ساختار آن¬هاست. ولادیمیر پراپ ، مردم شناس صورت¬گرایِ روس ، با مطالعه¬ی ریخت¬شناسانه¬ی قصه¬های پریان روسی در 1928 ، آغاز¬گر روایت شناسی نوین بود. او الگوی حاکم بر این قصه¬ها را استخراج کرد و نشان داد قصه¬های پریان ، به رغم تکثر و تنوع ظاهری ، از نظر انواع قهرمانان و عملکرد آنها ، دا...

در مقاله محوریت قهرمانان زن در قصه های عامیانه که در شماره یازدهم و دوازدهم فصلنامه نقد ادبی منتشر شده است، نکته هایی به اشتباه درباره کتاب طبقه بندی قصه های ایرانی نوشته آقای اولریش مارزلف آمده است. در این نقد تلاش شده که محققان و قصه شناسان به تفاوت دسته بندی های رایج قصه توجه کنند. چنانکه دو نوع اصلی برای طبقه بندی قصه ها در جهان وجود دارد، یکی بر اساس موضوع و درونمایه های قصه ها که بر مبنای...

هدف ما در این رساله، بررسی ساختاری داستان های کوتاه غلامحسین ساعدی است. به این منظور از الگوی ریخت شناسی پراپ به عنوان تنها مدل موجود در مباحث ساختاری استفاده کرده ایم. از آنجایی که اساس داستان های ساعدی همچون قصه های پریان که مورد مطالعه پراپ بوده است، بر جدال نیروهای متضاد استوار است، بر آن شدیم که آثار غلامحسین ساعدی را مورد مطالعه قرار دهیم تا دریابیم کارکردهای سی و یک گانه ای که پراپ آن را...

در بسیاری از داستان های اساطیری، روایت های عامیانه و قصه های پریان، تولد قهرمان ابعاد اسطوره ای و افسانه ای چشمگیری دارد. زمینه های تولد قهرمان و چگونگی آن ها بر زندگی پسین او اثر می گذارد و موجب شگفتی های بسیار در آینده اش می شود. در بیشتر داستان هایی که خویشکاری تولد در آن ها برجسته است، موانعی در تولد قهرمان پدید می آید که کهولت والدین یا ناتوانی آنان برای داشتن فرزند ازجملة آن هاست. نکتة در...

ریخت شناسی اصطلاحی است که اول بار ولادیمیر پراپ برای بررسی ساختار قصه ای پریان به کهر برد. به گفته ی او:"ریخت شناسی یعنی توصیف قصه ها برپایه اجزای سازنده ی ان ها و همبستگی این سازه ها با یکدیگر و با کل قصه."(پراپ,1386عص49). پراپ ساختار قصه های پریان را مورد بررسی قرار داد و برای رسیدن به ساختار کلی و الگوی حاکم بر این قصه ها عناصر ثابت و تکرار شونده ی ان ها را به دست آورد و این عناصر را نقش ویژ...