چکیده زمینه و هدف: کمبود آهن شایع ترین کمبود تغذیه ای در دنیا است. زنان نیز به علت از دست دادن آهن به هنگام قاعدگی و زایمان در معرض خطر فقر آهن قرار دارند. با اصلاح رفتار و الگوی تغذیه می توان به میزان زیادی کم خونی فقر آهن را در زنان کاهش داد. هدف مطالعه حاضر تعیین رفتارهای تغذیه ای دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در جهت پیشگیری از کم خونی فقر آهن در سال 1388 م...

وبا و طاعون از جمله همه‌گیر‌های مهلک و ویرانگری بود که بارها در سده‌های سیزدهم و چهاردهم قمری در نقاط مختلف ایران ظهور کرد و تلفات و خسارات فراوانی از خود به‌جای گذاشت. تقریباً از سدۀ چهاردهم بدین سو بود که با رواج اصول و قواعد بهداشتی جدید، گسترش بهداشت عمومی و اقداماتی برای جلوگیری از ورود و سرایت این امراض، رفته رفته ظهور آنها در ایران متوقف شد. موضوع اصلی در این نوشته، بررسی واکنش طبابت بومی...

شیوع و گسترش بیماری‌های عفونی و واگیردار در سرزمین ایران همواره یکی از عوامل اصلی کاهش جمعیت و موجب صدمات فراوان انسانی، اقتصادی و اجتماعی در طول تاریخ بوده است. اگرچه اطلاعات زیادی از شیوع این بیماری‌ها در دورۀ پیش از اسلام در متون مشاهده نمی‌شود اما منابع دورۀ اسلامی گزارش‌های بسیار متعدد و مفصلی در باب شیوع امراض عفونی و به‌ویژه بیماری‌های وبا و طاعون و تلفات ناشی از آن‌ها را در اختیار پژوهش...

بلوچستان در آغاز قرن سیزدهم قمری، کانون بحران های سیاسی و اجتماعی شد. دولت قاجار اقدامات گوناگونی، برای برقراری امنیت و تثبیت حاکمیّت دولت مرکزی در این منطقه انجام داد. این نوشتار با هدف بازشناسی عوامل بحران زا در بلوچستان، می کوشد به روش توصیف تاریخی و اسنادی و با مراجعه به منابع دست اول، به این پرسش ها پاسخ دهد: ناآرامی های بلوچستان از آغاز دولت قاجار تا دوران ناصرالدین شاه چگونه پدید آمد؟ دول...

در این مقاله ابتدا کوشش شده است تا دو مفهوم کلیدی بحث، یعنی فقر و جنبش های اجتماعی تعریف و دیدگاه های مختلفی که به بررسی این مفاهیم پرداخته اند، معرفی گردند. در رابطه با مفهوم فقر و جنبش های اجتماعی همچنین به اغتشاش مفهومی گسترده ای که به ویژه در ایران وجود دارد اشاره شده و از دیدگاه های عمده در مطالعه فقر و فقرزدایی یاد شده است. پس آن گاه با مروری بر مهم ترین انواع جنبش های اجتماعی در غرب و در...

دریای خزر بزرگ‏ترین دریاچه جهان است. این دریاچه در دوره قاجار مهم‏ترین عامل ارتباط کشورهای شرق با غرب بشمار می‏رفت. اروپاییان بویژه روس‏ها از آن برای گسترش ارتباط با ایران و دیگر کشورهای شرق بهره می‏بردند. روسیه که از دوره صفویه برای دستیابی اهداف سیاسی، نظامی و اقتصادی نفوذ بر ایران را شروع کرده بود، در دوره قاجار بر ایران مسلط شد. روس‏ها علاوه بر دریای خزر بر سواحل غربی، جنوبی و شرقی آن نیز د...

گرچه تاکنون کتابهایی درباره تاریخ پزشکی دوره قاجار نوشته شده است و در همگی آنها درباره شایع ترین بیماری کشنده در این دوره سخن رفته است اما همچنان جای خالی پژوهشی درباره راه های عامیانه پیشگیری و درمان بیماری وبا در این دوره احساس می شود. به این دلیل بر آن شدیم تا ضمن مطالعه منابع بر جای مانده از آن زمان به خصوص خاطرات و سفرنامه های ایرانیان و بیگانگان و نیز نسخ خطی بر جای مانده به واکاوی درباره...

دوام و حیات هر حاکمیت سیاسی متکی به منابع مشخص مالی است.اقتصاد حکومت ممالیک (648-923ق) در دوره اول خود (ممالیک بحری 648-784ق) شرایط خوبی داشت؛ واسطه بودن مصر در تجارت شرق و غرب باعث شکوفایی تجارت در مصر شده بود. این وضعیت در دوره ممالیک برجی ادامه پیدا نکرد و با سخت گیری ها و وضع مالیاتهای زیاد بر تاجران اروپایی و انحصار امتیاز فروش برخی کالاها مثل، بخور و ادویه برای سلاطین ممالیک باعث شد تا ار...