فعل یکی از مقوله های زبان فارسی و مهم ترین آن به شمار است و معمولاً در جمله یا در رو ساخت و یا در ژرف ساخت قرار می گیرد. فعل از لحاظ ساختمان به انواعی تقسیم می شود که عبارت اند از: فعل ساده، فعل مرکب، پیشوندی، پیشوندی مرکب، عبارت فعلی و فعل های لازم یک شخصه. با توجه به موضوع رساله فعل لازم یک شخصه یا ناگذر یک شخصه یکی از اقسام ساختمان فعل است که ساختار آن شامل (اسم/ صفت + ضمیر متصل + فعل اسنادی...

فهم و درک قواعد دستوری به ویژه ساختمان فعل و جمله در هر متنی موجب آموزش آسان و درست آن می شود؛ بررسی ساختمان فعل و جمله در دیوان حافظ که از متون زیبای فارسی است علاوه بر یادگیری آسان آن بسیاری از دقایق آن را آشکار می سازد و طرح مباحث دستوری در قالب جملات و ترسیم نمودار و تعیین نقش نحوی کلمات در زیر نمودار موجب حل شدن بسیاری از مشکلات دستوری می گردد. در میان مباحث دستور زبان فارسی، شناخت ساختما...

عنوان این تحقیق نحوة ترکیب افعال مرکب فارسی با دو پایة واژگانی بر مبنای دیدگاه کمینه گرایی است. در این تحقیق، نحوة تشکیل تعدادی از افعال مرکب دو تایی در چهارچوب کلی  کمینه گرایی[1]  بررسی می گردد. هدف از این تحقیق مطالعة ساختاری ـ معنایی این نوع افعال و دستیابی به روابط معنایی و واژگانی میان اجزای تشکیل دهندة آنهاست. منظور از افعال مرکب دوتایی، افعال مرکبی هستند که دو وابسته (پایه واژگانی) قبل ...

پژوهشی که به این پایان نامه انجامیده است در حقیقت یک بررسی معنائی از روندهای ترکیب فعل مرکب است که پیکره زبانی برای آن در نظر گرفته شده است

زبان یک پدیده? اجتماعی است و همگام با تحوّلات اجتماع بشری دچار تحوّل می شود تا با صورت تغییریافته? جامعه منطبق شود و پاسخگوی نیازهای تازه باشد. تولد واژگان جدید و متروک شدن برخی واژگان از اصول مسلّم تحوّلات زبانی است.زبان فارسی به جهت ساختارترکیبی برای آفرینش واژگان نو از شیوه های مرکب سازی استفاده می کند .امّا تاریخ تحوّلات آن نشان داده که این زبان در ساخت فعل به عنوان یکی از اقسام واژه کمتر موفق بو...

پژوهش حاضر پژوهشی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های ساده زبان فارسی و متناظرهای مرکب صوری ـ معنایی آن ها صورت گرفته است، تا مشخص شود از میان انواعِ گوناگون هم معنایی، کدام انواع میان فعل های یادشده برقرار است و کدام انواع میان آن ها برقرار نیست. در این بررسی، نخست، طرز تلقی نگارنده از فعل ساده و مرکب بیان شده و سپس، اشاره ای کلی به روش های ساخت افعال مرکب از متناظر ساده آن ها شده ...

پژوهش حاضر تحقیقی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های ساده زبان فارسی و متناظرهای مرکب معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل های ساده و مرکب می پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر درباره هم معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل ها قرار می گیرند، یعنی هم معنایی گزاره ای،...

پژوهش حاضر کوششی است برای بررسی محدودیت های واژی- معنایی حاکم بر ساخت فعل بسیط از مرکب متناظر و نیز ساخت فعل مرکب، از بسیط متناظر در فارسی معاصر معیار بر مبنای رویکرد شناختی به مطالعات زبانی. برای دستیابی به این هدف، پس از بررسی فهرست افعال مرکب و بسیط فارسی معاصر معیار، افعال بسیط، به دو دسته ی مرکب ساز و غیرمرکب ساز تقسیم شده و تشکیل فعل مرکب متناظر، تنها به افعال بسیط مرکب ساز نسبت داده شده ...

این رساله افعال زبان فارسی را از نظر معنایی، بررسی نموده است . بدین منظور تقریبا هزار فعل فارسی از روزنامه اطلاعات 19ˆ7ˆ50 تا 26ˆ7ˆ50، مجلات و نوشته های مختلف استخراج و براساس معیارهایی از قبیل بسیط یا مرکب بودن، لازم یا متعدی بودن و امکان سببی شدن بررسی شده و معادل سببی هر یک از نظر معنایی و معادل متضاد و گونه مصدری هر یک از آنها در صورت داشتن چنین معادلهایی بدست داده شده است . نتایج این بررسی...

مقاله ی حاضر با موضوع «مقایسه ی فعل مرکب از دیدگاه دستور زبان سنتی و جدید» و با هدف کلی «تعیین تفاوت ها و شباهت های فعل مرکب» با توجه به نظر نویسندگان دستور زبان های سنتی و جدید تدوین شده است. در این تحقیق افعال متن گلستان سعدی با استفاده از هفت دستور زبان فارسی: خیام پور، خانلری، فرشیدورد، ارژنگ، انوری - گیوی، وحیدیان کامیار، عمرانی- سبطی به روش توصیفی مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد ...