قرآن کریم در محیطی پا به عرصة هدایت مردم نهاد که زبان عربی در اوج فصاحت و بلاغت قرار داشت و طبیعی است که زبان قرآن برای برقراری ارتباط با آنان از واژگان و تعبیرهای متعارف آن جامعه استفاده کند. از سوی دیگر، سروده‌های موسوم به چکامه‌های هفت یا ده‌گانة شاعران عرب پیش از اسلام که گنجینه شعر، ادب و فرهنگ مردمان آن روزگار به شمار می‌آید، به تنهایی نشان از غنی بودن زبان عربی پیش از نزول قرآن دارد. این...

واژه‌ها همواره در بافت‌های کاربردی خود، با یکدیگر ترکیب شده و عبارت‌های مختلفی می‌سازند؛ این ترکیب و ارتباط، در هیچ زبانی، تصادفی و بدون قاعده نیست و روابط معناداری میان واحد‌های هر زبان حاکم است. در قرآن کریم نیز، کاربرد هر واژه در آیات، حکیمانه و هدفمند است و با کنکاش و بررسی ارتباط واژه‌ها با یکدیگر، می‌توان مفهوم هر واژه را در ارتباط با دیگر واژگان و در یک نظام معنایی تعیین نمود. تحقیق حاضر...

چکیده: گزینش واژگان، چیدمان عبارات و اسلوب های بیانی سوره های قرآن کریم هماهنگ و هدفمند است و واژگان، تعابیر و جملات سوره ها در راستای مفاهیم، معانی و اهداف آن سوره قرار دارد. بر این اساس سبک شناسی قرآن کریم، همواره مورد توجه پژوهشگران و ادیبان قرار گرفته است. با توجه به این امر، پژوهش حاضر با تکیه بر دانش آواشناسی و بلاغت که با سبک شناسی رابطه ای عمیق دارد، می کوشد تا به تحلیل و بررسی رابطه ب...

یکی از مباحث جدید در علوم قرآنی،زبان‌شناسی تخصصی قرآن است که امروزه‌ شاخه‌ای مهم از اسلوب‌های فهم قرآن شمرده می‌شود.یکی از شعبه‌های زبان‌شناسی نیز معنی‌شناسی است که در آن به بررسی واژگان کلیدی قرآن می‌پردازند،منظور از واژگان‌ کلیدی آن دسته از مفرداتی هستند که اگر با روشی میدانی ارزیابی معنایی شوند می‌توانند در تفسیر آیه و وجوه معنایی آن نقش بالایی داشته باشند.در این مقاله با توجه به شاخهء معناش...

چکیده یکی از موضوعاتی که در پژوهش های ادبی شایسته ی بررسی است، تأثیرپذیری و تأثیرگذاری شاعران از یک دیگر و بر یک دیگر است. سعدی از سخن سرایانی است که شاعران بسیاری از جمله امیرخسرو دهلوی در غزل سرایی از وی تقلید کرده اند. از آنجا که علم سبک شناسی به سطوح مختلف آثار ادبی اعم از زبان، بلاغت، محتوا و... نظر دارد، این دو اثر از این دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر پس از بررسی نظری...

تقابل پدیده‌ای است هنری، بلاغی و زیبایی‌شناختی که بر هم‌آیی دیالکتیک متضادها مبتنی است. این ویژگی متناسب با گونۀ متمایز و برجستۀ بلاغت در قرآن است که در آن آرایه‏های ادبی و عناصر زیبایی‌آفرین در همه یا اغلب ‏نمونه‌ها هماهنگ با شیوایی و روانی کلام و در راستای تبیین معنی و تسهیل فهم آن برای مخاطب‏ است. ازاین‌رو، شکوه بیان متن قرآنی تنها محدود به تصویریا بلاغت یا اطلاع‌رسانی نیست؛ بلکه در غیر از ا...

چکیده: در زمینه تربیت، روش های گوناگونی وجود دارد. یکی از مداخلات تربیتی غیر مستقیم، «تغافل» است که تا کنون کمتر معیارهایی برای تعیین شرایط مناسب و حدود و ثغور به کار گیری آن ارائه شده و در دسترس مربیان قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مبانی انسان شناختی و اصول تربیتی زیربنایی «روش تغافل»، بررسی شرایط، حدود و ثغور و موارد کاربرد یا ممنوعیت کاربرد روش تربیتی تغافل است. روش پژوهش،‌...

چکیده علم بلاغت یکی از علوم ادبی است که فصیح و بلیغ بودن کلام را می سنجد، به کمک قواعد این دانش، کلام از سه منظر معانی، بیان و بدیع ارزیابی می گردد، علم معانی یکی از شاخه های اصلی بلاغت است که احوال جمله را از جهات گوناگون مانند معانی ثانوی و موافقت آن با حال و مقام بررسی می کند. کتاب های بلاغی عربی همواره مورد توجّه علمای بلاغت فارسی بوده است. بی توجّهی به تفاوت ها و ویژگی های دستوری و بلاغی زبا...

<کنایه> به عنوان یکی از فنون علم بلاغت، از جمله شیوه های ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیرصریح مقصود است. از مهم ترین پایه های اساسی این فن، رابطه ی غیرقابل انکار میان لفظ و معنا است که خود، این امکان را فراهم می آورد تا نویسنده یا گوینده، کلام را به گونه ای بیان کند که در پاره ای موارد، درک صحیح مقصود برای خواننده یا شنونده به آسانی میسّر نباشد و یا حتّی برداشت متفاوتی از آن سخن داشته باشد. با ت...

پایان نامه حاضر پژوهشی درباره برخی واژگان تک کاربرد در قرآن کریم است واژگان مزبور عبارتند از امشاج ، ابابیل ، ابتر، سریا، نجس، جامده، رمضان، ال یاسین، سیناء، فظا . در این پژوهش تلاش شده است، ابتدا جایگاه واژه در ساختار سوره روشن گردد س÷س مفهوم دقیق آن با توجه به دانش ریشه شناسی ، روشن گردد. در این فرایند از دانش مقارنه بین زان های سامی مانند عبری سریانی دانش ریشه شناسی صرف و نحو و بلاغت بهره بر...