واژگان عربی در زبان فارسی دستخوش تحولات اساسی در حوزة معنایی شده­اند؛ چنانکه در ترجمة بسیاری از این واژه­ها به زبان عربی باید از واژگان دیگر عربی کمک بگیریم. بسیاری از این کلمات معنی خویش را کم وبیش از دست داده اند، معانی دیگری یافته اند و یا به کلی فارسی شده­اند؛ تا جایی که می توانیم بگوییم که این کلمات اگر با همین معنایی که در زبان فارسی دارند به زبان دیگری راه بیابند، یک واژة فارسی به آن زبا...

بررسی ­­وضعیت فعلی شیوه‌های سازماندهی مواد و محتوای درسی رشته‌های علوم انسانی در نظام آموزشی نشان­دهندة این است­که این شیوه، جایگاه علمی مناسبی ندارد. نقدو بررسی­کتاب­های تخصصی علوم انسانی و بیان ویژگی‌ها و کاستی‌های ­آن می‌تواند نقش مؤثری درسازماندهی این کتاب‌ها داشته باشد. دراین­مقاله، بعدازمقدمه‌ای کوتاه درضرورت توجه به نقد کتاب‌های درسی علوم انسانی واهمیت درس بلاغت عربی، به­ویژه کتاب جواهر...

آموزش، موضوع مهمی است و روش‌های آموزشی برای تحقق اهداف ترسیم‌شده باید پیوسته به‌روزرسانی و آسیب‌شناسی شود. یکی از زمینه‌های موجود در این حیطه، آموزش ترجمه به دانشجویان رشته‌های زبان خارجی و از جمله زبان عربی است. در این زمینه، کاربست نظریات زبان‌شناسی در امر شناخت و تحلیل مشکلات آموزش زبان بسیار کارآمد می‌نماید. در مقالة پیش‌ رو، پژوهشگران درصددند با تکیه بر روش توصیفی‌ـ تحلیلی «تحلیل خطا» (ETA...

تحلیل  قصاید عربی سعدی و تبیین ساختار زبانی شاعر در تصاویر قرآنی موجود در این قصاید، محور اصلی مقاله حاضر است که با توجه به جایگاه رفیع سعدی در عرصه ادبیات ایران و جهان، تبیین شاخصه های اصلی زبان تصویری او در راستای اثبات تسلط شاعر بر زبان قرآن و شعر عربی ضرورت می یابد. از آن جایی که رویکرد زبان و تصویر در اشعار سعدی با زیر ساخت تاثیرات شاعر از قرآن، کار نشده است لذا در این مقاله در صدد پاسخگوی...

موفقیت در تحولِ نظام‌های آموزشی منوط به قابلیت‌های حرفه‌ای معلمان است. سرفصل‌ ارائه‌‌شده به دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان باید مبتنی‌بر نیازهای شغلی آن‌ها باشد تا به کسب صلاحیت حرفه‌ای در آ‌ن‌ها بینجامد. با‌توجه‌به کاستی‌های فراوانی که متخصصان رشتة زبان انگلیسی این دانشگاه دربارة سرفصل رشتة مذکور مطرح کرده بودند، محققان حاضر بعد از اطمینان از روایی و پایایی پرسش‌نامة تعیین صلاحیت، از 87 استاد رش...

آموزش قواعد در تمامی زبانها به عنوان یکی از مهمترین دغدغههای متخصصان آموزش زبان مطرح است؛ در زبان عربی به دلیل ویژگی­های خاص ساختاری و دستوری، قواعد و آموزش آن ها از دیرباز مورد توجه مدرسان و متخصصان بوده است. در ایران نیز از قدیم آموزش قواعد زبان عربی از مهم ترین بخش­های آموزش این زبان بوده است، به طوری که بسیاری از بزرگان و مؤلفان کتاب­های قواعد صرفی و نحوی در زبان عربی، ایرانی هستند. امروزه ...

تجدّد و تمدّن مفهوم عام و گسترده ای است که ایران عصر قاجاریه را به خود پیچیده است و حیات ایرانیان در سایه آن، دستخوش تغییر و تحوّلات همه جانبه ای گشته، به شکلی که اثرات آن حتی تا روزگار ما محسوس است؛ بدیهی است که این گونه تحولات، واژگان جدیدی را در سطوح مختلف زندگی ایرانیان مطالبه نماید. از آن جا که شعر این دوره، آمیختگی کاملی با وجوه و ابعاد مختلف و واقعیِ تاریخ این عصر دارد، بررسی واژگان موجود در...

مهجورشدگی یکی از مباحث مربوط به بسامد واژگان است. بحث پیرامون بسامد یک واژه یعنی بحث پیرامون یک طیف، طیفی که یک سوی آن بسامد صفر و سوی دیگر آن بسامد بی­نهایت است. مقالۀ حاضر به بررسی مهجورشدگیِ واژگان قرضیِ زبان عربی در مطبوعات زبان فارسی می­پردازد. برای این منظور روزنـامۀ اطلاعاتِ سال­های 1310 و 1311 هجری­شمسی انتخاب شده و برخی از واژگان زبان عربی که به زبان فارسی راه یافته و کاربرد وسیعی در مطبو...

عبّاس خلیلی از نویسندگان و ادیبان دوره پهلوی است؛ وی زاده عراق است و تباری ایرانی دارد. تسلّط وی به زبان فارسی و عربی از او مردی مطّلع و آگاه در حوزه فرهنگ و ادب فارسی و عربی ساخته است. با بررسی­های به عمل آمده مشخّص شد که فعّالیّت­های ادبی و فرهنگی وی بازتابی منطقه­ای داشته و مختصّ ادبیّات فارسی نیست. خلیلی از طریق فعّالیّت­های مطبوعاتی زحمات فراوانی برای توسعه و گسترش روشنفکری در دوره پهلوی کشیده و روز...