هدف از انجام این پژوهش، بررسی و توصیف مقولۀ جنس دستوری در زبان هَورامی(گویش هَورامان تَخت)، یکی از زبان¬های ایرانی نو شاخۀ شمال غربی، است. شیوۀ بازنمایی جنس دستوری، نوع مقولۀ آن، صورت بی¬نشان آن، تعداد جنس¬های دستوری و رابطۀ بین جنس دستوری و طبیعی، مواردی هستند که در این پژوهش توصیفی- تحلیلی به آنها پرداخته شده است. برای گردآوری داده¬ها، نگارنده از مصاحبه با گویشوران این گویش در رده¬های سنی مختلف ...

همه ی فرهنگ های بشری روابط خویشاوندی را در زبانشان بازتاب می دهند و به خویشاوندان مختلف بر چسب های مختلف می زنند. اما فرهنگ های مختلف، در این مورد، به شیوه های مختلفی عمل می کنند. به رغم تفاوت های ظاهری موجود، نظام خویشاوندی در زیرساخت، در همه ی فرهنگ ها، نظامی صوری است و خصلتی ریاضی گونه دارد. چگونگی مقوله بندی روابط خویشاوندی در زبان فرهنگ های مختلف به صورت نظامی که ذکر آن رفت، از دیر باز، مو...

هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل فرآیندهای واجی کشش جبرانی، حذف، تضعیف، ارتقاء واکه-ای و قلب در گویش گالشی اشکور است. چهارچوب نظری پژوهش مورد نظر، واج شناسی بهینگی است. برای انجام این پژوهش از ده گویشور هر کدام به مدت یک ساعت مصاحبه به عمل آمده و داده ها جمع-آوری شده است. به علاوه نگارنده، گویشور این گویش است. داده ها بر مبنای الفبای آوانگار بین المللی ipa آوانویسی شده و روش تحقیق نیز توصی...

در این مقاله ساخت فعلی خاصی در گویش هورامی (پاوه‌ای) مورد بررسی قرار می‌گیرد که در این جستار ساخت استمراری-تأکیدی نامیده می‌شود و از پیوند نحوی افعال مضارع اخباری، ماضی استمراری و ماضی ساده با مصدر سازندة این افعال تشکیل می‌شود. ‎‎‏‏‏بروز برخی تبعات نحوی مترتب بر تشکیل این ساخت‌ها را (نظیر عدم امکان حضور مفعول صریح به صورت گروه اسمی آشکار در ساخت‌های متعدی غیرکنایی و نیز استفاده از نظام واژه ب...

گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویش ازدست رفتۀ همدانی کهن است که می توان بخشی از ویژگی های این گویش کهن را در سروده های دگرگون نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی های این گویش، می توان به شمول بر برخی واژه های پهلوی و واژه هایی با ریشه های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، ...

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

مقاله ی پیش رو درصدد است تا با تکیه بر امکانات نظری مفهوم فاز تحلیلی کمینه گرا از ساخت های کنایی نشاندار در گویش هورامی بدست دهد. در این راستا پس از اشاره به ویژگی های رویکرد مشخصه بنیادی که پیش تر برای توجیه خصوصیات منحصر بفرد این دسته از ساخت های زبانی در هورامی ارائه شده و نیز معرفی سازوکارهای دخیل در نظریه ی فاز، در نهایت تحلیل جدیدتری از ساخت های مورد بحث در سایه نظریه فاز بدست داده خواهد ...

تالشی از زبان های ایرانی شمال غربی است که در کرانه های جنوب غربی دریای خزر، از سفیدرود در جنوب تا لنکران جمهوری آذربایجان در شمال، متداول است و به سه گویش شمالی، مرکزی و جنوبی طبقه بندی می شود. از منظر ریشه شناسی، زبان های ایرانی به ویژه تالشی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. ارتباط تاریخی زبان ها از طریق پژوهش های ریشه شناسی بیشتر و بهتر درک می شود. در این مقاله تعدادی از واژه های تالشی ریشه ش...

هدف از جستار حاضر که عمدتاً توصیفی- تحلیلی است، بررسی فرایندهای واجی تضعیف موجود در گویش هندیونی در چارچوب واج‌شناسی زایشی است. داده‌های پژوهش به روش ضبط و یادداشت‌برداری مکالمۀ گویشوران کم‌سواد تا بی‌سواد جمع‌آوری شد، به‌علاوه یکی از نگارندگان بر گویش هندیونی کاملاً مسلط بوده و از شمّ زبانی خود نیز بهره برده است. داده‌های مورد بررسی بر اساس الفبای IPA آوانگاری شده‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن ...