این نوشتار، نگاهی انتقادی به فرایند سنتی برنامه ریزی شهری دارد و تلاش ما معطوف به ارتقای جایگاه برنامه ریزی شهری در ایران است. این مقاله با تاکید بر نقش نادیده گرفته شده ی عامل قدرت در فرایند سنتی برنامه ریزی شهری نشان می دهد که چگونه برنامه ریزی شهری متداول، تحت تاثیر این عامل، از فرایند مورد انتظار حامیانشان منحرف می شود و قدرتمندان در آن دست بالا را در اختیار می گیرند. در این مطالعه، نقش قدر...

از آنجایی که جامعه شهری، سیستمی پویا، پیچیده و با عدم قطعیت های زیادی است، نمی توان انتظار داشت با رویکردی صرفا عقلائی و بر پایه فرایندهای خطی برای آن برنامه ریزی نمود. این پژوهش با تحلیل سیستمی و با تاکید بر ضرورت شناسائی عوامل موثر بر راهبرد سیستمی، در پی استخراج ساختارهای شکل دهنده سیستم ها برای برنامه ریزی توسعه در سطح محله ای است. از نظر ماهیت، پژوهشی شناختی است و داده های مورد نیاز پژوهش ...

با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و ضرورت توسعه مناطق شهری، چگونگی مقابله با بلایای طبیعی، یکی از نگرانی های مهم جوامع شهری می باشد. رشد شهری[1] در حال تغییر مستمر از شرایط زیست انسان  بر زمین است. ابعاد و اندازة شهرهای امروز چه از نظر جمعیت ساکن و چه از حیث وسعت بی سابقه است. تغییرات عمده ای در ابعاد شهرها، نحوه استفاده از زمین و منابع آن و به دنبال آن اثرات نامطلوب محیطی ناشی از این تغییرات آ...

پایداری و ایمنی سکونت گاهها در مقابل خطرات طبیعی همیشه فکر ما را به خود مشغول کرده است. زلزله یکی از این خطرات طبیعی است که همواره سگونت گاهای بشر و جان انسان ها را تهدید کرده است و در مدت کوتاهی می تواند خسارات و تلفات بسیار گسترده ای خصوصاً در شهرهای بزرگ ایجاد کند. در واقع زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی به خودی خود نتایج نامطلوبی در پی ندارد، آنچه از این پدیده یک فاجعه می سازد عدم پیشگیری از ت...

توسعه مبتنی بر سرمایه‌گذاری خارجی در کرة جنوبی از معجزه‌های اقتصادی قرن حاضر است. تکامل این معجزة اقتصادی با موفقیت تام برنامه ­ریزی فضایی میسر شده است. بارزترین ویژگی برنامه­ ریزی فضایی کرة جنوبی تحقق­ پذیری آن است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی روند موفقیت توسعه در کرة جنوبی را برای پاسخ به اینکه برنامه­ ریزی ­فضایی در فرایند توسعة کرة جنوبی چه نقشی را ایفا کرده است؟ و این تجربه چه آموزه­ ...

نظریه توسعه پایدار در دهه پایانی قرن بیستم در پی شکست مکاتب مختلف برنامه ریزی در عدم توانایی به شرایط مطلوب زندگی و آثاز مخرب بر محیط زیست جهانی، ملی، منطقه ای و محلی پا به عرصه وجود گذاشت . لذا برای نیل به مبانی پایه ای این نظریه نقش استراتژیک دولتها در برنامه ریزیهای صحیح، ضروری است . برنامه ریزی شهری قرن بیستم در حالی پایان یافت که نه تنها این برنامه ریزی مثبت ارزیابی نگردید بلکه چهره ای ناپ...

مقدمه و هدف پژوهش: در برنامه ریزی شهری، بهینه سازی کاربری زمین بمنظور ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان که به خوبی مورد استفاده قرار گیرند هدف مشترک اغلب طرحهای توسعه است. هدف این مقاله نیز، بررسی وضعیت کاربری اراضی شهر زنجان و نقش طرح تفصیلی در برنامه ریزی و ساماندهی کاربری اراضی است. روش پژوهش: روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با ر...

یکی از مسائل مهم در فرایند توسعه شهری در جهان، کاربری زمین و برنامه ریزی برای پایداری های شهری بوده است. با عنایت به این مهم، پژوهش حاضر، برنامه ریزی کاربری اراضی دوگنبدان را هدف خود قرار داده است. پژوهش از نوع کاربردی- تحلیلی است و با استفاده از شاخص گسترش اراضی و مدل پتانسیلی هنسن سعی شده به مطالعه و برنامه ریزی کاربری اراضی در این شهر پرداخته شود. شاخص گسترش اراضی شهری 53.12 درصد محاسبه شده ...

رشد مباتی فکری و نظری (که جز در قالب فرآیندهای درونی جامعه رخ نمی دهد)، تعیین کننده میزان بلوغ در جامعه در زمینه های کارکردی و عملکردی است و نبود این مبانی، جامعه را وادار به کاربست رویکردهای بیگانه در قالب ساختار و رویه های جاری می نماید. در چنین شرایطی است که تعارضات پیش آمده در نتیجه عدم انطباق ماهیت به عاریت گرفته شده با رویه های جاری، خود به عنوان چالشی جدی از حاشیه به مرکز رانده شده و موض...

تحولات شهرسازی در ایالات متحده، تابع ویژگی های خاص این کشور بوده است که اهم آن ها عبارتند از: وجود نظام فدرالیسم، تسلط مالکیت خصوصی زمین، نقش اقتصاد آزاد، تسلط اتومبیل و حومه نشینی، تأثیر جنبش های سیاسی و اجتماعی و غیره. به طور کلی در نظام فدرال آمریکا ارائه بخش مهمی از خدمات عمومی و رفاهی، به عهده دولت های ایالتی و محلی است و برنامه ریزی محلی به عنوان ابزاری ضروری برای پاسخگویی به نیازهای مردم...