پژوهش‌گران حوزۀ مطالعات هنر اسلامی رویکردهای مختلفی را در این حوزه اتخاذ کرده‌اند و هریک نقطۀ اتکای خود را بر مفاهیمی متفاوت از دیگری قرار داده‌اند. از این ‌میان، رویکرد تاریخ‌گرایی بر دو مؤلفۀ بسترمندی و تفسیر استوار است. در این رویکرد، مرکز ثقل مطالعات منطبق است بر درک مفاهیم فرهنگی اشیا و آثار معماری در بستر زمانی و مکانی خاص تولید این آثار. ازاین‌رو، عوامل، ریشه‌‌ها، و بستر‌‌های تحقق هنر اس...

هنر کتاب سازی نزد ایرانیان از مهم ترین هنرها بوده تا جایی که برای تزیین کتاب بزرگترین طراحان را دعوت می کردند . در حوزه ی کتاب آرایی همواره تزیین و زیبا سازی قرآن از اهمیت خاصی برخوردار بوده است چه در دوران اولیه که خط ، بار تزیین قرآن را بر دوش می کشید چه آن زمان که این نیاز به زیبایی باعث شد که تذهیب در کنار خط به وجود آید و هنرمندان به طور جداگانه در رشته های خوشنویسی و تذهیب فعالیت کنند ....

نسخه های خطی «جامع التواریخ» و «مزامیرنامه ملکه مِری»، دو گروه نگارگری شاخص و مهم در هنر اوایل قرن ?ه.ق/??م. در جهان هنر اسلامی و مسیحیت هستند. نگاره های مکتب تبریز ایلخانی به ویژه «جامع التواریخ» همچنین «مزامیرنامه ملکه مری»، هر دو سکویی برای صعود نگارگری روایی به اوج در مکاتب هنری بعد از خودشان بودند. این پژوهش با هدف معرفی نظام منسجم پانوفسکی، تفسیر آثار هنری با رویکرد آیکونوگرافی و آیکونولوژ...

در هنر نگارگری، نگارگران تمامی مکاتب ذهنیتی کامل و فعال دربارة نبرد کیهانی میان آفرینش اهریمنی و آفرینش ایزدی داشتند. در این میان دیو که نماد اهریمن و دشمن است با چهره­های حیوانی با شاخ ودم و عریان، با سلاح­های بدوی و دیگر موارد نشان داده­ شده است. نگارگران با نمایش این ویژگی­ها به نوعی به برتری آفرینش ایزدی در مقابل آفرینش اهریمنی اشاره کرده­اند. هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش دیو در نگاره­های دورة...

ساخت مدارس در دوره‌ی سلجوقیان، مورد توجه حاکمان و مردم آناتولی بوده و در زمان ایلخانان نیز، این سنت به تبعیت از سلاجقه ادامه می‌یابد. آنچه که مدارس سلجوقی-ایلخانی را از دیگر مدارس تفکیک می‌کند، سردر ورودی می‌باشد. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های این مدارس، مدرسه یاقوتیه واقع در شهر ارزروم می‌باشد. مهم‌ترین نقش‌مایه‌ی به‌کار رفته بر سردر این مدرسه، نقش‌برجسته درخت زندگی به همراه عقاب دوسر و دو شیر مت...

یکی از شاخص ترین تزئینات معماری ایران، گچبری است که اوج این هنر را می توان در عصر ایلخانی، به ویژه، در محراب های این دوره مشاهده نمود. به نحوی که هر یک از این محراب ها شاهکاری در طراحی و اجرا هستند. نمونه های ارزشمندی از این محراب ها، در ابنیه ی تاریخی شهرستان اصفهان و حومه آن - که در آن زمان از رونق و آبادانی فراوانی برخوردار بوده اند- به یادگار مانده است که برخی ناشناخته و مهجور باقی مانده و ...

هنر موسیقی در ایران سابقه ای طولانی دارد. در اوایل دورة اسلامی، هنر موسیقی نکوهش شد. در دورة امویان، موسیقی همچنان با مخالفت برخی از فقیهان و گروهی از عموم مسلمانان روبه رو شد. اما در سده های بعد، با توجه به استقبال حکومت های متعدد و نگرش عالمانة بسیاری از بزرگان و دانشمندان آن دوران، این هنر مورد توجه عموم واقع شد. به کار بردن نقش زنان نوازنده روی سفالینه ها، در دوره های سلجوقی و ایلخانی، به د...

چکیده: فرهنگ وهنر غنی و پربار ایران زمین ، بالاخص هنر تزیین بناها درمعماری این کهن دیار که جایگاهی بس رفیع دارد ، علاوه بر زیبایی ظاهری از ارزش های والاتری نیز برخوردار بوده است و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری ، به معنای درونی رهنمون می سازد. از آنجا که اصول زیبایی شناسی و ویژگی های خاص سنت ایرانی به طور ظریف وآگاهانه در این نقوش نمود ی آشکار دارد ،مورد توجه طرا حان وهنرمندان معاصر بوده است...

چکیده: قرن هشتم هجری، سر آغاز رسمی شکل گیری کارگاههای کتابخانه دربار هنر ایران است. ظهور مغولان و یا ایلخانان به پایتختی تبریز، دوران ثبات پیوسته ای را موجب می شود، که وزیر با کیاست خواجه فضل الله رشیدالدین به نگارش کتاب جامع التواریخ به منظور قرار دادن مغولان در متن تاریخ ملل، همت می گمارد. نگارش نسخ مصور جامع التواریخ در کتابت خانه و صورت خانه ربع رشیدی، انجام شد. در این میان متن شاهنامه مور...

از زمان سلطه ی مغولان در قرن هفتم هجری (سیزدهم میلادی) روابط ایران و چین دگرگون می شود؛ روابطی که باعث ایجاد یک زبان بصری جدید در هنر نگارگری ایران می گردد. در کتاب های مصور مربوط به قرن هشتم هجری (چهاردهم میلادی) شاهد شیوه هایی اعم از ایرانی، عربی و چینی و مانوی در قالب یک مکتب خاص بوده است. جامع التواریخ کتابی است تاریخی، تألیف رشیدالدین فضل الله همدانی، وزیر غازان خان، که مورخین اغلب نگاره ه...