چکیده یکی از معضلات مهم حکومت عباسیان در دوران هارون الرشید، مسئله ی جانشینی بود. هارون الرشید برای این که نزاعی مابین دو پسرش امین و مأمون بر سر جانشینی، به وجود نیاید، عهدی را میان آن به دو به وجود آورد تا به آن پای بند باشند. عهدی که بر آن ذکر شده بود تا امین پس از هارون به حکومت برسد و پس از امین، مأمون جانشین او خواهد بود. پس از به قدرت رسیدن امین، علی بن عیسی بن ماهان از او خواست تا بردا...

در آیه 28 سوره مبارکه مریم، قرآن کریم از زبان قوم حضرت مریم، او را «یا اُخت هارون» مورد خطاب قرار داده است. این نکته از همان آغاز از جانب مسیحیان و نیز مخالفان قرآن مورد اشکال قرار گرفته است؛ زیرا هیچ سند تاریخی به‌طور قطع ذکر نکرده است که حضرت مریم (س) برادری به نام هارون داشته باشد و چنانچه مقصود حضرت هارون پیغمبر، برادر موسی (ع) باشد، اشکالی دیگر مطرح است و آن اینکه اینان به‌لحاظ تاریخی حدود ...

یکی از تالیفات ابویوسف "کتاب الخراج" است . این کتاب در حقیقت ، پاسخ پرسشهایی است که هارون الرشید طی نامه ای برای ابویوسف فرستاده است . البته در اینکه آیا این کتاب در زمان "تولیت وی بر منصب قضاء" نوشته شده یا قبل از آن، نکته ای است که روشن نیست ولی از آنجائیکه مطابق نقل کتب تاریخی و رجالی، ابویوسف قبل از خلافت هارون الرشید، منصب قضاوت را بعهده داشته، می توان دریافت که این کتاب بعد از تصدی امر قض...

فصلنامه علمی- پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا(س) سال بیست و دوم، دوره جدید، شماره 7، پیاپی 87، پاییز 1391 ریشه‌های بحران در روابط امین و مأمون علی ناظمیان فرد در پی مرگ هارون‌الرشید در سال 193 هجری، خلافت عباسی به ورطه یک بحران سیاسی فرو غلطید و قلمرو آن با محوریت بغداد و مرو دو پاره شد.بیشتر تاریخ‌نگاران سده‌های آغازین اسلامی بر این باورند که تیرگی روابط میان امین و مأمون از...

صدسال اول حکومت عبّاسیان حوادث سیاسی، آشوب‏های فرقه‏ای و قیام‏های خونینی را به دنبال داشت. در این میان بررسی شرح حال اعضای این خاندان و آشنایی بیشتر با جزئیات حیات سیاسی ایشان محقّق را با روند حوادثِ دوره عباسی آشناتر می‏کند. با لحاظ این مسأله که زنان در طول تاریخ جایگاه و سهم خاصی داشته‏اند این مقاله بر آن است تا به بررسی نقش و مقام یکی از مشهورترین زنان این دوره (زبیده خاتون) بپردازد. وی به عنوا...

در عصر ارتباطات، آشنایی و شناخت پیروان ادیان از باورها، آموزه ها و سنت های دینی یکدیگر و یافتن نقطه های هم سو و ناهم سو رخدادی طبیعی و ناگزیر است که می تواند به نتایج مطلوبی منتهی شود. دستگاهها و ابزار اطلاع رسانی چنان گسترده و فراگیر شده که هیچ ساحتی از حضور آن بی بهره نمانده– درست یا نادرست-درباره ی همه مسائل بررسی و اظهار نظر شده است. آنچه در این وضعیت مهم است یافتن پایه و تکیه گاه استوار بر...

این نوشتار به تحلیل سند و دلالتِ "حدیث منزلت" که در شأن امام علی( وارد شده می پردازد و بدین وسیله شوون مختلف امامت آن حضرت و اهل بیت( و فضایل و مناقب آنان را بیان می کند. نویسنده ضمن بررسی وجوه شباهت امام علی( و هارون( به اثبات اعلمیت، عصمت و افضلیت امیرالمومنین( و لزوم اطاعت از ایشان، همانند وجوب پیروی پیامبر اسلام( پرداخته شروط امامت و خلافت ائمه( را شرح می دهد. اثر حاضردرهفت فصل ارائه شده است...

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و جایگاه زنان فلسطینی در شعر هارون هاشم رشید انجام شده  است. در این تحقیق تلاش شده است با توجه به نقش مهم و اساسی زنان در صحنه‌ی مبارزه، به بررسی مهم­ترین جلوه­های پایداری و مقاومت زنان در دیوان «وردة علی جبین القدس» پرداخته شود. هارون هاشم  شاعر فلسطینی است که به حضور زنان و استقامت آنان در راه مقاومت توجه خاصی نشان داده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی اس...

یکی از مهم ترین قیام های خونین در دوره پایانی حکومت امویان در خراسان، قیام یحیی بن زید علوی بود. وی که در قیام پدرش حضوری فعال داشته، بعد از شهادت پدر راهی شهرهای عراق و خراسان شد و به مدت سه سال با کوششی خستگی ناپذیر در صدد بیداری مردم آن سامان و تشویق آنان به رهایی از ستم امویان بر آمد و آنان را به دعوتی فرا خواند که بعدها به مکتب زیدیه شهره یافت. دعوت یحیی تجلّی همان اهداف و انگیزه های قیام پ...