نوشته حاضر در ضمن تمرکز بر مقوله معناى متن، ابتدا به طبقه بندى مباحث مربوط به معناپژوهى پرداخته و عرصه هاى گوناگون معناپژوهى را در چند محور بررسى کرده است که عبارت اند از: ماهیت و چیستى معنا، جایگاه معنا، روش صحیح وصول به معنا، انواع معنا و اقسام دلالت آن، شرایط پیدایش و تکوین متن (زمینه معنایى)، علل تکثر قرائتها و تفسیرهاى مختلف یک متن و درنهایت، معیار سنجش اعتبار یک معنا. سپس جایگاه معناپژوهى...

 بازخوانى دیدگاه‌هاى گوناگون درباره معنى حسن و قبح و شرح و توضیح نگاه قرآن است.  نویسنده معنى‌شناسى حسن و قبح را در هفت محور با عناوین: کمال و نقص، سازگارى و ناسازگارى با هدف، هماهنگى و ناهماهنگى با طبع، تفسیر حسن و قبح به مدح و ذم و معنایى جامع و در برگیرنده همه نظریه‌ها، مطابقت و عدم مطابقت فعل با قانون و استحقاق مدح و ذم برخاسته از امر و نهى شرعى، به بحث و بررسى مى‌نشیند و تمامى تعاریف را ب...

 گزارش بخشى از دقتها و کنکاشهاى "المیزان" درمیدان مباحث لغوى و بلاغى است.  نویسنده بر این باور است که پرداختهاى ادبى در المیزان چشم‌گیر است، در کنار مراجعه به منابع لغوى از قبیل صحاح‌اللغه، مفردات راغب و... . علامه براى تصویر معنى لغوى واژه‌ها از آیات، عرف و سیاق کلام خداوند سود مى‌برد، در مواردى اظهارات اهل لغت را در پرتو قرآن به نقد مى‌گیرد و براى اشعار عرب نیز اعتبار چندانى قایل نیست. آنجا ...

آخر شاهنامه، سومین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث و دربردارنده سروده‏هاى او در میان سال‏هاى (1335 تا 1338 ه .ش) است که اغلب در قالب نیمایى سروده شده‏اند. در این مقاله، هنر سازه‏هاى زبانى به‏کاررفته در مجموعه آخر شاهنامه بررسى مى‏شود؛ هدف از این بررسى، تعیین و توصیف عناصرى است که در تشخّص و برجستگى زبانى و ادبى سروده‏هاى این مجموعه، مؤثّر بوده‏اند. در این راستا، سى‏ودو سروده، مطالعه و بررسى و سازه‏هاى...

«جامعه شناسى حقوق» یک تخصّص دانشگاهى در قلمرو رشته عمومى جامعه شناسى است که مى کوشد به لحاظ نظرى، رابطه میان حقوق و جامعه، سازمان اجتماعى نهاد حقوق، کنش هاى متقابل اجتماعى همه کسانى که با نهاد حقوق و نمایندگان آن سروکار دارند و نیز معنایى را که مردم به واقعیت حقوقىِ موجود در میان خود مى دهند، فهم و تبیین کند. کتاب جامعه شناسى حقوق اثر خاویر تِرِوینیو مشتمل بر یک بررسى تفصیلى و جامع از نظریه هاى جام...

 سیر تاریخى نگارش کتب »وجوه و نظائر« مورد بررسى قرار گرفته است. دانش وجوه و نظائر یا چند معنایى واژگان قرآنى، از جمله انواع علوم قرآنى است که از سده‌هاى نخستین هجرى مورد توجه و عنایت ویژه مفسّران پژوهان بوده و در این میان آثار بسیار برجاى مانده است. این نگاشته‌ها گاه به صورت بخشى از تفاسیر یا کتب علوم قرآنى و یا به صورت تألیفات جدا گانه تدوین یافته است. علاوه بر نقش شگرفى که در فهم و تفسیر قرآن ...

شاعران زبان فارسى با به کار گرفتن هنر ایهام بر وجوه هنرى سخن خود افزوده‏اند. خاقانى، یکى از شاعرانى است که به ایهام، گرایش خاصّى نشان داده و این گرایش یکى از دلایل پیچیدگى کلامش نیز شده است. وى، شاعرى است که با قدرت هنرآفرینى و خلاقیّت زبانى در خلق صنایع بدیعى به ویژه ایهام، توانست سبک و شیوه خاص خود را به وجود آورده، شعرش را از اشعار شاعران دیگر متمایز کند. هنر ایهام، یکى از گونه‏هاى مهمِّ صنایع ب...

پژوهش حاضر، حکایت‏ هاى مرزبان‏نامه را با توجّه به عنصر شخصیت‏پردازى در متون روایى، مطابق آراءِ روایت‏شناسان بررسى مى‏کند. هدف این پژوهش آن است تا نشان دهد در شخصیت‏پردازى متون روایى از چه عناصر و ابزارهایى استفاده مى‏شود؟ آیا مى‏توان شیوه‏هاى شخصیت‏پردازى وراوینى را با آراءِ روایت‏شناسان معاصر مطابقت داد؟ در پیکره اصلى مقاله، به چیستى شخصیت و شخصیت‏پردازى، اهمّیّت آن در متون داستانى اشاره مى‏شود. در...

مفهوم شناسى واژگان قرآنى از دانش هایى است که پرداختن به آن با شیوة صحیح « عبرت » علمى مى تواند در علوم قرآنى و تفسیر، بسیار راه گشا باشد. به این منظور واژة را، که در قرآن کریم و روایات معصومین:، بسیار به کار برده شده است، گزینش کردیم. علت این انتخاب نیز فرمان خداوند با الفاظ و عبارات متفاوت به مردم است. دقّت و تأمّلى که در آیات قرآن نهفته شده و تنها با عبرت گرفتن از آ نها آشکار م ىشود و بر دل خرد...

ابدال یکى از اصطلاحات فرهنگ اسلامى نزد فریقین است که از دیرباز بر زبان احادیث و علماى دین ظاهر شده است. اما این اصطلاح به چه معناست؟ مصادیق آن کدامست؟ نظر اهل سنت و شیعه در این باره، با توجه به احادیث و نظرات مطرح، چیست؟ در این مقاله سعى مى‏شود از طریق پژوهشى کتابخانه‏اى، با بررسى احادیث ابدال و نیز اقوال مرتبط بدان، هر چه بیشتر مدلول و مراد این اصطلاح نزد مسلمانان و نیز عقیده آنان نسبت بدان کش...