در چند سال اخیر سیاست دستگاه قضایی بر کاهش حجم ورودی پرونده های کیفری در محاکم استوار گردیده است. در این راستا سعی و تلاش قانون گذار و سایر مسئولین قضایی در جهت یافتن راهکاری برای نیل به این هدف بوده است، به نحوی که با تغییر قوانین کیفری و ایجاد وضع مقررات جدید در قوانین به ویژه قانون آیین دادرسی کیفری و ایجاد نهادهای شبه قضایی تلاش های چشمگیری انجام شده است. تراکم پرونده های کیفری در محاکم...

نظام جهانی حقوق بشر با همه قدمتی که دارد، فاقد ضمانت اجراهای لازم می‌باشد. بیش از 60 سال از تصویب اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر می‌گذرد، اما، هنوز جهانیان در زمینه تعبیه سازوکارهای مناسب جهت دست‌یابی به رعایت و تضمین معیارهای حقوق بشر، ناکام مانده‌اند. نظام حقوق بشر بین‌الملل از یک طرف، دچار تورم هنجاری شده است، از سوی دیگر، در زمینه اجرای حقوق بشر، تاکنون توفیق زیادی کسب نکرده است. از قدیم گفته‌اند...

مهمترین منبع حقوق در کشورهای با نظام حقوق‌نوشته، قانون است. فهم چیستی قانون و تمایز آن از مفاهیم مشابه همچون سیاست، لازمه درک نظام حقوقی و قضایی و نقش‌آفرینی مؤثر در ایجاد و اجرای هنجارهای حقوقی است. در فرآیند سیاستگذاری از جمله سیاستگذاری قضایی، اشخاص با تخصص‌های متعدد و متفاوتی همچون حقوق، قضا، سیاستگذاری عمومی، علوم اجتماعی، اقتصاد، زبان‌شناسی و غیره حضور دارند. اما در نهایت، ماهیت قانونگذار...

حقوق عمومی دارای ویژگی­های منحصر به فردی است که آن را از دیگر شاخه­های حقوق متمایز کرده است. وجود چنین تمایزی این پرسش را بر می­انگیزد که آیا این شاخه از حقوق دارای روش منحصر به فرد خود در تفسیر است یا خیر. در پاسخ باید گفت که حتی اگر این چنین نباشد، بعضی از روش­های تفسیری با ماهیت حقوق عمومی بیشتر سازگار و یا حداقل در حوزه­هایی کارآمدتر هستند. برای نمونه، ناکارآمدی­های مکتب منشأگرا در حقوق عمو...

ناپدید سازی اجباری اشخاص یکی از جرائم بسیار جدی و در موارد متعدد جنایتی بین‌المللی است که عمدتاً توسط دولت‌ها علیه مخالفان انجام می‌گردد. این پدیده که هم در زمان جنگ و هم در زمان صلح قابلیت ارتکاب دارد، عمدتاً شهروندان را هدف خشونت قرار می­دهد و با ایجاد حالت عدم اطلاع و عدم اطمینان از وجود مجنی‏علیه، او و خانواده‏اش را تحت تأثیر قرار می­دهد. بر این اساس در نوشتار حاضر ضمن مفروض قلمداد کردن مفهوم...

اتحادیه اروپا از حیث توجه به ابعاد و آثار تحریم‌ها یکی از سازمان‌های حقوقی منحصر به فرد به شمار می‌رود. حقیقت آن است که این سازمان بین‌المللی که سابقه چندانی نیز ندارد در باب اصول و مبانی، شیوه‌های اجرا و نیز کنترل تحریم‌های وضع شده از سوی نهادهای اجرایی آن موفق به وضع اصول حقوقی محکمی شده است. نظارت مستمر نهادهای قضایی اتحادیه بر وضع تحریم‌ها منجر به طرح دعاوی متعددی شده است که حاصل آن یک رویه...

مراجع قضایی بین المللی – به خصوص دیوان بین المللی دادگستری – به عنوان معتبرترین نهادهای رسمی بررسی و تبیین قواعد حقوقی، عملکردشان همواره گنجینه ای ارزشمند در قلمرو شناسایی و احراز قواعد حقوق بین الملل عرفی بوده است. در این عرصه، به­ویژه چند دهه اخیر، متأثر از تحولات ناشی از رشد و توسعه مفاهیم انسانی و اصول بشردوستی در جامعه بین المللی، رویکرد رویه قضایی بین المللی نیز – در فرایند شناسایی قواعد ...

نظام قضایی ایران در طول سلطنت پادشاهان قاجار تا قبل از مشروطیت براساس نهادهای بازمانده از عصر صفوی براساس تفکیک صلاحیت های شرع و عرف استوار بود.مطالعهء چندوچون این ساختارها و تعامل حکام شرع و عرف برای بررسی علل و عوامل جنبش عظیم مشروطیت و در نهایت صدور فرمان ایجاد عدالت خانه و مشورت خانه مفید بلکه ضروری است.مطالعهء شواهد و مصادیق متعددی که در دسترس است توأم با ملاحظات دیگر نشان می دهد که کاستی ...

یکی از تحولات مهم در عرصه سیاسی-اجتماعی کشور تشکیل شوراهای حل اختلاف در سال 1381 بود. پیش از این تاریخ، روند دادرسی و حل اختلافات، در دادگاهها و مراکز قضایی رسمی انجام می گرفت تا اینکه شوراهای حل اختلاف به عنوان نهادی شبه قضایی وارد عرصه قضاوت شدند؛ از آن پس جوامع شهری و روستایی کشور پذیرای نهاد نوپایی شده اند که عهده دار حل و فصل بخشی از اختلافات شهروندان است. بر این اساس پ‍ژوهش حاضر با هدف ار...

از جمله مسائل مورد اختلاف در حوزه‌ی صلاحیت دیوان عدالت اداری این است که چه نهادهایی مشمول صلاحیت این مرجع‌اند. از ابتدای تأسیس دیوان تاکنون، دو رویکرد در این زمینه مطرح بوده است: الف) رویکرد محدود بودن جایگاه خوانده به قوه‌ی مجریه؛ و ب) رویکرد شمول صلاحیت دیوان بر تمامی نهادهای دارای قدرت عمومی. این مقاله ضمن تبیین مفهوم دولت در دعاوی اداری، به تقویت رویکرد دوم به‌عنوان رویکرد مطلوب و ایده‌آل م...