آزادی نماینده مجلس در اظهارنظر و رأی، ضرورتی است که تضمین آن می‌تواند پاسداشت حقوق مردم را در پی داشته باشد. پیش‌بینی عدم مسئولیت نماینده نسبت به نظرات خویش (مصونیت ماهوی) و آیین دادرسی ویژه برای رسیدگی به اتهامات نمایندگان (مصونیت شکلی) در قوانین اساسی، ابزاری جهت تحقق این دغدغه محسوب شده است. مصونیت پارلمانی، در حقیقت، پوششی قانونی است برای مقابله با توطئه‌های احتمالی که ممکن است علیه یک شخ...

مصونیت پارلمانی نمایندگان مجلس در قوانین اکثر کشورها، امر پذیرفته شده‌ای است. این مصونیت به دو شکل تجلی می‌یابد: شکل اول به‌صورت "عدم مسئولیت" و به این معناست که نماینده در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهار نظر، کاملاً آزاد است و به سبب آن تعقیب و توقیف نمی‌شود. شکل دوم به‌صورت "تعرض‌ناپذیری" است؛ بدین معنا که اگر نماینده مرتکب جرمی شود، تعقیب او با اجازه و تصویب مجلس ممکن خواهد بود. در ایرانِ ب...

امروزه پارلمان (مجالس قانونگذاری) قلب دموکراسیهای معاصر است. گستره وظایف و اختیارات نمایندگان، آنان را به عناصری موثر و نقش آفرین در اداره جوامع سیاسی تبدیل کرده است. در این پژوهش، علاوه بر بررسی و نقد برخی از مهم ترین نظریات در باره ماهیت نمایندگی، برآنیم تا با کاوشی در قواعد حوزه فقه و با توجه به ویژگیهای خاص نمایندگی و با در نظر گرفتن مولفه ها و شاخصه های ویژه پیمان نمایندگی، به این پرسش پ...

کودتای 28 مرداد 1332 و سقوط دولت محمد مصدق، منجر به ایجاد فضای جدید در عرصه تحولات داخلی و خارجی ایران شد؛ به موازات این رخداد دیکتاتوری پهلوی دوم به تدریج تثبیت و تداوم این روند تاثیرات مستقیم در انتخابات مجلس شورای ملی و عملکرد نمایندگان برجا گذاشت. در پی این تحولات همچنین دگرگونیهای اساسی در حوزه های سیاسی، اجرایی و قضایی کشور طراحی شد و به اجرا درآمد. صرف نظر از این مهم که این دگرگونی ها خو...

چکیده موتمن الملک (میرزا حسین خان پیرنیا ) فرزند مشیرالدوله وزیر امور خارجه و رئیس الوزراء دوره مظفرالدین شاه از روشنفکران عصر خود بوده که تحصیلات عالی اش را در اروپا گذرانده و با افکار مترقی آگاه بود ،همچنین او و برادرش مشیرالدوله در ترغیب پدرش در حمایت و همراهی با آزادی خواهان نقش به سزایی داشته و به حق وجود آنان بود که آزادی خواهان توانستند با تنظیم قانون اساسی به هدف خود یعنی تأسیس مجلس ...

«توانمندشدن سیاسی» فرصت‌ پرداختن شمار زیادی از شهروندان به امور سیاسی است؛ یکی از مهم‌ترین شاخص‌های آن، افزایش «مشارکت سیاسی» در سطح تصمیم­سازی است. مقاله­ی حاضر با هدف پاسخ به این پرسش کلی نگاشته شده که «توانمندشدن زنان در عرصه­ی سیاست»، چیست و با چه متغیرهای زمینه‌ای شکل می‌گیرد. جامعه­ی آماری این پژوهش را زنان نخبه در عرصه­ی سیاست تشکیل می­دهند و روش‌شناسی، مبتنی بر بهره‌گیری از تکنیک تحلیل­...

انتخابات پارلمانی در فرانسه به انتخابات نمایندگان مجلس و انتخابات سناتورها تقسیم می شود. نظارت بر این دسته از انتخابات سیاسی ملی در قالب رسیدگی به شکایت و حل دعاوی انتخاباتی بر عهده شورای قانون اساسی نهاده شده است. لذا اگر شکایتی علیه سلامت انتخاب یک نماینده مجلس ملی یا یک سناتور مطرح نگردد، شورا در این حوزه وارد نمیشود.صلاحیت قاضی انتخابات پارلمانی در فرانسه محدود است و این نهاد بر اساس آیین د...

مردمسالاری به سه شیوه اجرا می شود: فقط از راه نمایندگان مردم (مردمسالاری غیرمستقیم یا نمایندگی)، نمایندگان و مردم (مردمسالاری نیمه مستقیم) و یا فقط با مشارکت مستقیم مردم (مردمسالاری مستقیم). در قانون اساسی کشورهایی که نظریه ی حاکمیت ملی را پذیرفته اند حکومت مردم تنها از طریق نمایندگان آنها (نمایندگان مجلس، نخست وزیر یا رئیس جمهور) صورت می گیرد در حالی که در دولت هایی که برپایه ی حاکمیت مردم شکل...

مقاله حاضر به اندیشه اصلاحی حاجی‌آقا مجتهد شیرازی نماینده برجسته‌ دوره‌های دوم تا چهارم مجلس شورای ملی می‌پردازد. پرسش اصلی این تحقیق آن است که در اندیشه حاجی‌آقا شیرازی، جامعه آن‌ عصر دچار انحراف از چه مبانی و اصولی شده که نیاز به اصلاحات پیدا کرده و راهبرد ایشان برای برون‌رفت از وضع موجود جامعه و رسیدن به وضع مطلوب چیست؟ اندیشه‌ اصلاحی حاجی‌آقا شیرازی به لحاظ شکلی در چارچوب مشروطیت و قانون اس...