اقتصاد زبانی یک فعالیت ذهنی - زبانی است که ذهن برای ارائه مفاهیم و معانی مورد نظر از کمترین سازه های زبانی با استفاده از الگوهای بیانی بهره م یگیرد؛ به عبارتی دیگر، همانیاد می شود. این اصل زبانی به اصولی « اصل کم کوشی » اصلی است که از آن با عنوان مانند: اصل اشتقاق، همنشینی، جانشینی و ایجاز اشاره دارد که تمامی این موارد پیشینة کهن در زبان و ادبیات عرب دارند. اقتصاد زبانی در نه جالبلاغه به عنوان ...

دستاوردهای زبانشناسی معاصر، تفسیر ادبی قرآن کریم را وارد مرحله جدیدی کرده است. نظریّه «سیستمی- نقشیِ هلیدی» در حال حاضر مورد توجّه بسیاری از زبانشناسان است. هدف این نوشتار، آشنا ساختن مفسرّان و قرآن پژوهان با روش های جدید زبانشناسی در حوزه فهم متون دینی است. نگارنده بر اساس این نظریّه و با روشی زبانشناختی، سوره عصر را تفسیر کرده و نکات جدیدی را درباره معناشناسیِ این سوره ارائه داده است. از جمله: ارتب...

منظورشناسی به مطالعه منظور پاره‏‏گفتار‏‏هایی می‏‏پردازد که میان پیام‏‏رسان و پیام‏‏گیر رد و بدل می‏‏شود. بر اساس این دانش هر پاره‏‏گفتار می‏‏تواند در بافت‌های مختلف حامل نقش‌های متفاوتی باشد. مایکل هلیدی (1973م) از نظریه‌پردازان این عرصه، نقش‌های معنایی - منظوری زبان را هفت نوع معرفی نمود و بر این باور است که این هفت نقش زبانی را می‏‏توان در تمامی گونه‌های کاربردی زبان ردیابی کرد. در احادیث نبو...

احمد شاملو در میان شاعران معاصر به علت تشخص سبکی و زبانی، و نقش او در پیدایی جریان شعر سپید از اهمیت و جایگاهی ممتاز برخوردار است. توفیق شاملو در استفاده از این نوآوری شکلی، در ساختار اشعار کودکانه و استفادة نمادین و تمثیلی از زبان کودکانه برای القای زیست‌جهان فکری و عاطفی خویش، قابل تأمل است و چه بسا موجب تحریک و تحریض عواطف جمعی مخاطبان(اعم از کودک و بزرگسال) می‌شود. استفاده از رویکرد هلیدی د...

رساله حاضر کوششی است برای توصیف گفتار کودکان 6 ساله فارسی زبان تهرانی(پایه اول دبستان) در قالب نظریه نقشگرای نظام‏‏مند هلیدی و متیسن (2004). در این رساله که در پنج فصل تدوین یافته از دو فرانقش متنی و تجربی این نظریه برای توصیف گفتار کودکان استفاده شده است.ضرورت و اهمیت چنین پژوهشی از موارد ذیل ناشی می‏شود.نخست اینکه مطالعات توصیفی درباره زبان فارسی و به ویژه درباره گونه گفتاری زبان فارسی و آن ه...

زبان شناسی نقش گرا یکی از سه نگرش اصلی زبان شناسی نظری است که در آن نقش و معنا توأمان در نظر گرفته می شود. از گرایشهای مختلف این نظریّه، نقش گرایی هلیدی را برگزیده ایم. در این نظریّه با سه نوع معنا روبه روییم: فرانقش تجربی، فرانقش میان فردی و فرانقش متنی. در این مقاله برآنیم تا رمان چراغ ها را من خاموش می کنم اثر زویا پیرزاد را با توجّه به فرانقش میان فردی (interpersonal metafunction) از نظریّۀ نقش...

از آن جا که دین در جامعه ی ایران به عنوان بخشی مهم از فرهنگ ایرانی به شمار می رود و تعداد زیادی از فارسی آموزانِ غیرایرانی نیز زبان فارسی را جهت ادامه ی تحصیل در رشته هایِ دینی می آموزند، پژوهش حاضر به بررسی نحوه ی بازنمایی و ارائه ی عناصر دین به فارسی آموزان در چهار کتاب آموزش فارسی به غیرفارسی زبانان در سطح پیشرفته می پردازد. این کتاب ها عبارتند از جلد هفتم کتاب آموزش فارسیِ جامعه المصطفی، جلد ش...

چکیده ارزیابی کتاب­های درسی و تحلیل محتوای آن­ها در برنامه­ریزی آموزشی اهمیت بسیاری دارد. هدف پژوهش حاضر تحلیل زبان­شناختی متن کتاب زبان انگلیسی هفتم از منظر انواع فرایند (فعل) بر اساس چارچوب فرانقش تجربی دستور نقش­گرای نظام­مند هلیدی و متیسون (2014) است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی است. به این ترتیب متن کتاب (شامل دستورالعمل تمرین­، متن مکالمه و درس­) در قالب شش فرایند مادی، ذهنی، ارتباطی...

این تحقیق به چگونگی تحلیل و تدریس داستان کوتاه در چهار چوب نظریه نشانه شناسی اجتماعی هلیدی می پردازد ورابطه بین ساختار زبانی ومعنای شکل گرفته داستان کوتاه در بافت اجتماعی را مورد بررسی قرار میدهد. این اثر سعی بر آن دارد تا کاربرد کلیدی بافت آفرینی در ژانر داستانی را مورد بررسی قرار دهد. در شکل گیری یک داستان پنج بافت مختلف وجود دارد که در درک مفهوم آن نقش بسزائی ایفا میکند. بر اساس نظریه ارائ...

نظریّة مایکل هلیدی یکی از گرایش های نظریّة نقش گراست که بر دو مفهومبنیادیننظامو نقش استوار است. در این نظریّه، هلیدی از وجوه مختلفی به متن می نگرد. او در تمام بخش های نظریّة خود به بافت و معنای درون متنی و برون متنی توجّه ویژه دارد. بر همین اساس، برای اجزای مختلف کلام، فرانقش های سه گانة اندیشگانی/ تجربی، میان فردی و متنی قائل است. همچنین هلیدی به دلیل اهمیّتی که برای بافت بیرونی کلام قائل است، بر نق...