مسأله آغاز پیدایش جعلِ حدیث یکی از مسائل مهم تاریخ حدیث است که از سوی محققان فریقین آرای متفاوت و گاه متناقضی در باره آن ابراز شده است. یکی از این آرا متعلق به عمر بن حسن بن عثمان فلاته، از نویسندگان معاصر اهل سنت است که کتاب الوضع فی الحدیث او از مهم‏ترین منابع موجود در مطالعات وضع‌شناسی به شمار می‏رود. وی با نقد آرای دیگران و طرح مستنداتی تاریخی کوشیده است تا پیدایش احادیث موضوع را در ثلث آخر ...

در شماره 3 مجله جامعه شناسی ایران(پاییز 1384) مقاله ای پژوهشی و روشمند با عنوان"تحلیل جامعه شناسی دموکراتیزاسیون در ایران" از محمد عبداللهی و علی ساعی به چاب رسیده که شایسته توجه و تامل اندیشمندان ایرانی است.با قدر دانی از همت و مساعی این محققان محترم که یک چنین مسئله مهم و خطیری را به روش کمی-تاریخی مورد پژوهش علمی قرار داده اند ،لازم دیده شد به منظور توجه به ملاحظاتی خاص در پژوهش های آتی و اع...

  نقد، تحلیل و شناخت کامل هر یک از مراحل سیر و سلوک از مهم‌ترین و ضروری‌ترین کارهایی است که باید در پژوهش‌های عرفانی بدان توجه کرد. از این طریق می‌توان با مبانی نظری و عملی عرفان بیشتر آشنا شد و دقایق متون عرفانی را بهتر دریافت. مراقبه یکی از مهم‌ترین احوال و مراحل طریقت است که نقشی تأثیرگذار در سیر و سلوک عرفانی دارد. در تعریف و تبیین مراحل، درجات، نشانه‌ها و نتایج آن در متون عرفانی مباحث مبسو...

در این مقاله تحقیقات انجام شده در باب همه گیری شناسی اعتیاد و مصرف مواد مخدر مورد ارزیابی و نقد روش شناختی قرار گرفته و درباره نتایج آنها بحث شده است. تمرکز بر بخش هایی از این تحقیقات است که به برآورد و تخمین تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر پرداخته اند. به نظر می رسد یکی از مهمترین مسائل روش شناختی در این تحقیقات تورش است. تورش ناشی از اشتباهات روشمند، از مسائل و معضلات عمده تحقیقات اجتماعی است که...

آیات 257-255 سوره بقره معروف به آیهالکرسی است که به علت کثرت قرائت و روایات متعدد در منابع فریقین، به یکی از پرکاربردترین و برجسته ترین آیات قرآن نزد مسمانان تبدیل شده و توجهی ویژه را می طلبد. این مقاله با رویکردی ریشه شناختی، به بررسی و نقد هشت ترجمه مشهور فارسی پس از انقلاب اسلامی از آیهالکرسی پرداخته است. بررسی و دقت در این ترجمه ها نگارنده را به این نتیجه می رساند که هیچ یک از مترجمان، ترجم...

با گسترش نظام‌مند احادیث مجعول و محرَّف در عصر امام رضا(ع)، در موارد فراوان راویان اصالت احادیث را از آن حضرت جویا می‌شدند. در صورت وقوع جعل و تحریف در روایت، امام به صورت روشمند و با بهره‌گیری از معیارها و ملاک‌های متقن، محرَّف و مجعول بودن آن را بیان کرده‌اند. به طور کلی امام دو معیار درونی و بیرونی را در نقد این روایات به کار بسته‌اند. ایشان نقد درونی را که با دقت در مضمون حدیث صورت می‌پذیرد، با...

چکیده این مقاله با هدف نقد روشمند کتاب جریان‌‌شناسی سیاسی در ایران به نگارش در‎آمده است. بررسی شکلی، روشی و محتوایی اثر مهم‌‌ترین بخش مقاله است که در حول نقد روشی و محتوایی آن تمرکز یافته است. در متن، پیشنهادهای سازنده و توصیه‎های اصلاحی مناسبی برای بهبود ابعاد روشی و محتوایی اثر ارائه‎شده‎است. سرفصل این نکات به ترتیب زیر است: ضرورت بررسی انتقادی ادبیات موضوع، لزوم بررسی تاریخی و تبارشناختی مفه...

نقد ادبی فعّالیّتی روشمند به منظور مطالعه، تحلیل، تفسیر و ارزیابی آثار ادبی است و از مقولات مهم و قابل توجّه در ادبیات به شمار می رود و در صورتی که بدون غرض ورزی و بر اساس اصول و موازین درست صورت پذیرد، عامل مهمّی در ارتقای کیفیّت آثار و فضای ادبی جامعه خواهد بود. از دریچه ی نقد رمان فارسی، به ویژه رمان اجتماعی- سیاسی، می توان ساختار جامعه ی ایرانی را تبیین کرد. در ایران، رمان نویسی از آغاز، دارای ف...

نقد جامعه شناختی ادبیات، یکی از شیوه های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است می پردازند. آنچه در نقد جامعه شناختی ادبیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکلهای مختلف آن است. تاریخچة شکل گیری نقد جامعه شناختی ادبیات به صورت روشمند و علمی به آغاز ق...