ماتمکده بیدل قزوینی از جمله مقتل های مهم (به اعتبار دقت در استنادات و تأثیرگذاری بر روی آثار پس از خود) و کم نظیر (از حیث ادبیّت و بلاغت) تاریخ ادب فارسی است. مولاقربان ابن رمضان بادشتی قزوینی رودباری متخلص به بیدل (شاعر و مرثیه پرداز سده سیزدهم هجری، زنده به سال 1267 ق) در حدود 1248 ق اقدام به تألیف مقتلی به نظم (در قوالب گوناگون) و نثر (مسجّع) نموده و طی آن، احوال و جریانات حماسه عاشورای سال 61...

       منیرو روانی­ پور در رمان «کولی کنار آتش»، با تداخل جهان بیرون یا واقعی با جهان درون یا داستان، خواننده را غافلگیر کرده است. در این پژوهش، از دیدگاه نقد شالوده ­شکنانه به بررسی رمان «کولی کنار آتش» منیرو روانی­ پور پرداخته شده است. نقد شالوده­ شکنی بر اساس نظریۀ دریدا شکل گرفت. ابتدا در فلسفه و بعد در نقد ادبی به کار رفت. پایۀ نقد شالوده­ شکنی بر یافتن تقابل­ های دوتایی و بحث بر سر آن­ها ...

چکیده   نقد نقاشی، نوشتاری است مبتنی بر دو رکنِ «توصیف» و «تفسیر». توصیف بخش اصلی و اساسی هر نقد نقاشی را تشکیل می    دهد و غایتش انتقال نشانه      های تصویری به نشانه         های زبانی است. فرضیه       ی این مقاله مبتنی است بر این           که بی     وجود توصیف دقیق، تفسیر عمیق نقاشی ممکن نیست، زیرا مبنای گزاره  های تفسیریِ یک نقد موفق توصیفاتی است که منتقد در نوشتار نقد ارائه می   دهد. نخستین...

حسین منزوی از شاعران معاصر است که به خاطر نوآوری های فراوانش در غزل و ایجاد قالبی تازه و امروزی برای آن، لقب پدر غزل معاصر ایران را گرفته است. او همچنین در شعر نو هم بدعت هایی تازه بنا نهاده که درخور توجّه است. منزوی در بیانِ شاعرانه، طرحی نو ایجاد کرد؛ زیرا حس کرده بود که آن ادبیات گران سنگ با طی زمان و اعصار، رفته رفته از شدّت تقلید و تکرار، با همه ی سرشاری اش، دیگر حرفی تازه برای گفتن ندارد؛ لذ...

در این مقاله ضمن اشاره به ضرورت باز تولید مشروعیت یک نظام مستقر از طریق نقد فعال و مستمر و چند وجهی بودن آن در نظام جمهوری اسلامی ایران، به پیوند نقد و تبیین پرداخته شده است. در ادامه با تبیین رئالیستی از انقلاب و لایه های متعدد و تو در توی آن، معیارها و ملاک هایی برای نقد جمهوری اسلامی پیشنهاد شده است. سپس با اشاره به ضرورت های هفتگانه نقد به بحث در مورد ارکان نقد پرداخته و در نهایت سه دوره نق...

بررسی پیوند آیات یک سوره و دید ساختاری به سوره‏ها، نگرشی جدید است که هر چند به طور جزئی در تفاسیر متقدّم وجود داشته، ولی در تفاسیر متأخّر بیشتر مورد توجّه است. در این پژوهش، ساختار سورة انسان، چگونگی پیوند آیات آن و دسته بندی آیات درون سوره، نشان داده شده است. ابتدا با نگاه به ساختار سوره در تفاسیر مختلف، دیدگاه های ارائه شده با تکیه بر نگرش های متفاوت در تقسیم بندی آیات بررسی و نقد شده‏اند. سپس، ...

پس از حمله ناپلئون به مصر و به دنبال آن تأثیرات متعدّدی که در حوزه سیاسی و اجتماعی بر سرزمین های عربی و بویژه مصر داشت، جلوه های تازه ای در حوزه ادبیّات ظهور کرد. در پی ارسال هیئت های مختلف به کشورهای اروپایی و مطالعه آثار نقدی و ادبی ادبایی چون گوته و وردزورث و بایرون، نگاه تازه ای به نقد ادبی در میان ادبای نوگرای عرب چون عبدالرّحمن شکری رواج یافت. شکری سه سال را در انگلستان به بررسی شعر و نقد ار...

چکیده دیوان حافظ محبوب­ ترین و مشهورترین اثری است که تا کنون در ایران منتشر شده­است. حافظ برای همه گروه­های مردم با سطوح فکری و باورهای گوناگون سخن می­گوید و نه تنها منکر و مخالفی قابل اعتنا ندارد بلکه محبوب عامه نیز هست.لذا می بینیم او توانسته است برای بیشتر افراد با ظرفیت­های ذهنی و فکری گوناگون سخن بگوید. هر صاحب نظری در ­می ­یابد که شعر حافظ و هر غزل او با داشتن ویژگی­ هایی که دارد­ می...

ساختار داستانی ماهیتی دارد که با تأثیر از عناصر خود، شکلی کُنشی و روایی می پذیرد. نویسنده در پرتو این خصوصیات و عناصر ساختاری مانند: طرح و نقشه، زاویه ی دید، کشمکش، بحران، نقطه ی اوج و گره گشایی، ساختاری داستانی را پی می ریزد. نگریستن به آثار ادبی گذشته از زاویه نظریات معاصر راهی است برای کم کردن فاصله ها با چنین آثاری تا ارزش و راز ماندگاری آن ها بیش از پیش آشکار شود. هم از این رو در این جستار ...