طلاح تقابل های دوگانه یکی از اساسی ترین مفاهیم نقد ساختارگرایی، پساساختارگرایی، زبان شناسی و نشانه شناسی است که ضمن ریشه داشتن در نظریات سوسور و بر نظریه های ساختارشکنی دریدا تکیه دارد. هلن سیکسو (1937م-) نویسنده و فمینیست فرانسوی به تأسی از دریدا (1930-2004م) و لاکان (1901-1981م) در نظریة شالوده شکنی خود به واژگونه کردن تقابل های دوگانه اعتقاد دارد. هیفاء بیطار(1960م-) نویسندة معاصر سوری است ک...

ساختارگرایی با تکیه بر اصولی همانند کل گرایی، سعی در کشف ساختار در پس واقعیت اجتماعی، سرایت قواعد زبانی به فعالیت های اجتماعی، حل نظام های فرهنگی با تقابل های دوگانه، بی اعتنایی به تاریخ و زمان، نفی سوژه محوری، قیاس ناپذیری ساختارها، مطالعة هم زمان ساختارها و توجه به عمق ساخت ها نسبت به روساخت ها در دو مکتب فرانسوی (ساختارهای زبانی) و آمریکایی (ساختارهای اجتماعی) شناخته شده است. ساختارگرایی و پ...

این پژوهش از نظریات ژاک دریدا در تحلیل متن نمایشی استفاده می کند. ابتدا واسازی، که نظریه اصلی دریداست، ریشه یابی و توضیح داده شده و سپس با بهره بردن از مفاهیم دریدایی نظیر دیفرانس، مکمل، سرگشتگی و... به تحلیل رابطهی بینامتنی دو نمایشنامه "هملت" و "روزنکرانتز و گیلدنسترن مرده اند" پرداخته شده است. تحلیل دو نمایشنامه با تاکید بر عناصر نمایشی صورت گرفته است. در این پژوهش پیرنگ، درونمایه، شخصیت پ...

فروریزی تقابل ها و اصالت نگرش نسبی در دستگاه فکری مولوی چکیده ساختار نامتعارف و نوآیین مثنوی ایجاب می کند که خواننده برای فهم عمیق تر و التذاذ هنری بیشتر از کلام مولوی، با الگوهای مأنوس و متعارف زبانی و ذهنی خود با جهان متن مثنوی روبه رو نشود. شاکله معنایی مثنوی نیز در خوانش جز ء-نگرانه و بدون توجه به بسترهای معنایی و پیوند اندام وار پاره ها و اجزاء متن، مغفول و پنهان می ماند. بر این اساس، پژوه...

ژاک دریدا (jacques derrida) در مهمترین و مبنایی ترین اثر خویش تحت عنوان در باب علم نوشتار(of grammatology) مفهوم «خشونت بنیادی»(arche-violence) را مطرح می کند. از دیدگاه دریدا خشونتی که به مفهوم متداول آن در جامعه می بینیم ریشه در نوعی خشونت انتزاعی و کلی دارد که دریدا از آن به عنوان «خشونت اولیه» یاد می کند. دریدا منشاء خشونت تجربی در تمامی اشکالش را در زبان می یابد؛ خشونت اساسی که جزء لاینفک ...

به باور بسیاری از محققان و منتقدان ادوارد سعید با نگارش کتاب « شرق شناسی» مطالعات پسا استعمارگرایی را رقم زد. در نگاه سعید، شرق شناسی نگرش و روش بررسی فرآیندها، تجارب و تاثیرات استعمار اروپاییان و واکنش متقابل به آن است. تقابل دوگانه از تاثیرات چنین نگرشی است. هدف این مطالعات نگاهی نوو اصلاح یافته علمی و آکادمیک به گذشته کشورهای استعمارگر خصوصاً دول اروپایی است تا گذشته این کشورها را به آنان یاد...

شاعران عارف به ویژه مولوی، برای بیان عرفان عملی و القای مضامین ناب عارفانه، ناچار به استفاده از زبان خاصی بودند؛ بنابراین، با بالابردن ظرفیت زبانی و استفاده از نمادهای عرفانی، سعی در انتقال این مفاهیم عمیق داشتند. از سوی دیگر، برای دریافت دلالت های ضمنی نمادهای اشعار مولوی، ناگزیر باید به روابط میان نشانه ها توجه کرد که از جملۀ آن­ها روابط تقابلی است؛ چراکه دریافت الگوهای فکری مولوی، متضمن بررس...

زبان شعر، زبان تناقض است و این تناقض در هر دو ساحت صورت و معنی برای شعر اجتناب ناپذیر است.این جستار در پی آن است تا این گونه تنش های صوری- معنایی را در غزلیات حافظ مورد تحلیل قرار دهد.در بخش نخست مقاله، مختصری در باب پارادوکس و تعریف آن در شعر، آمده است.سپس در مورد ساخت تقابل های دوگانه در مکتب ساختار گرایی اندکی بحث شده است.در بخش سوم تضادها و تقابل های دوگانه در اشعار حافظ نشان داده شده و علا...

ساختارگرایی نام جنبشی است که در دهه ی 1960 میلادی به پویایی رسید و برای خود ویژگی ها و نظریات متعدّدی داشت. تقابل های دوگانه به عنوان یکی از مولّفه های اساسی ساختارگرایی تلاش دارد تا همه چیز از جمله نظام زبان، نظام های اجتماعی، نشانه ای و تصاویر را بر اساس قطب های متقابل موجود در آن ها بررسی کند. بسیاری از نظریه پردازان ساختارگرا به تعریف و تشریح تقابل های دوگانه پرداخته و آن را بن مایه ی اصلی کس...

این پژوهش تلاش دارد به تحلیل و بررسی تقابل¬های دوگان? دیوان پروین اعتصامی از دیدگاه نشانه¬شناسی بپردازد. تقابل¬های دوگانه یکی از مفاهیم اساسی در نظریات نشانه¬شناسی است که در باورهای اساطیری و فرهنگی بشر ریشه دارد. به اعتقاد اکثر نظریه¬پردازان نشانه¬شناسی، زبان از مجموعه¬ نشانه¬هایی تشکیل شده است که وقتی نشانه¬ای در تقابل با نشانه¬ای دیگر قرار می¬گیرد معنا پیدا می¬کنند. در این پژوهش تقابل¬های دو...