روایت‌شناسی یا بازشناسی امر واقعی در امر مَجازی، هم به‌مثابۀ روش و ابزار، و هم به‌مثابۀ رهیافتِ شناختی در علوم اجتماعی برای توصیف، تشریح و تبیین پدیده‌های زمان‌مند، معنادار و زمینه‌مند کاربرد دارد. این چشم‌انداز شناختی به‌عنوان پارادایم و حوزۀ معرفتی از نظریه‌ها و رویکردهای مختلفی تشکیل می‌شود که هر یک از آنها بر بخشی از عناصر و متغیرهای نظری تأکید می‌کنند. از آنجا که رویکرد اخلاقی- انسانی از ...

امروزه تغییر رویکرد به مقولۀ توسعه باعث شده است که مقولات انسانی نظیر مشارکت به عنوان عامل اصلی برای دستیابی به توسعۀ شهرها مطرح گردد. این تحولات ادبیات برنامه ریزی شهری در کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران) را دچار تحول کرده است، به طوری که بیشتر کارشناسان در این کشورها بر لزوم مشارکت در راستای تحقق توسعۀ شهری تأکید دارند. با وجود این تأکید و حتی تغییر ساختار مدیریت شهری در ایران (تشکیل شورا...

این مقاله، چگونگی کنش متقابل دولت نهم با کارگران و صاحبان سرمایه را با استفاده از نظریۀ بازی تحلیل کرده است. بازی میان سه بازیکن از نوع ایستا با اطلاعات کامل است. استراتژی بازیکنان با استفاده از فرایندهای سلسله مراتبی و روش تحلیل شبکه‎ای تعیین می‎شود. تعادل میان این سه بازیکن از نوع تعادل نش است. اولویت اول بازیکنان در تحلیل سلسله مراتبی و شبکه‎ای برای دولت و صاحبان سرمایه به ترتیب نرخ بیکاری ک...

این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به توصیف چگونگی بازبینی حالت های ساختاری فاعلی، مفعول رایی، ازی، برایی، بایی و به ای و نقش های تتا می پردازد. پیکرۀ مورد بررسی 182 جملۀ دارای فعل مرکّب متعدّی است که در چارچوب فرضیه های موجود در برنامۀ کمینه گرا تحلیل می شود. تمامی حالت های ساختاری در رابطۀ هسته - مشخّص گر بازبینی و به محض ادغام با هستۀ گروه، نقش تتای آنها بازبینی می شود. برخلاف فرضیه های کمینه گرا...

امروزه تغییر رویکرد به مقولۀ توسعه باعث شده است که مقولات انسانی نظیر مشارکت به عنوان عامل اصلی برای دستیابی به توسعۀ شهرها مطرح گردد. این تحولات ادبیات برنامه‌ریزی شهری در کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران) را دچار تحول کرده است، به‌طوری که بیشتر کارشناسان در این کشورها بر لزوم مشارکت در راستای تحقق توسعۀ شهری تأکید دارند. با وجود این تأکید و حتی تغییر ساختار مدیریت شهری در ایران (تشکیل شورا...

یکی از مباحث مهمی ‎که در قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت روایت‎شناسی است که در معنای عام گذر از وضعیتی اولیه به سوی وضعیتی ثانویه است و کنش کنشگران بر این مبنا صورت می‎پذیرد.گریماس روایت‎شناسی ساختارگراست. او تلاش‎ها‎ی فراوانی جهت ارائه الگوهای معین در زمینۀ روایت‎شناسی انجام داده است.روایت‎شناسی گریماس بر اساس ریخت شناسی حکایت‎ها‎ی پراپ استوار است. در این مقاله داستان اکوان دیو در شاهنامه بر اسا...

جامعه و ادبیات رابطه‌ای متقابل و دوسویه دارند و آثار ادبی محصول و مولود حیات و محیط اجتماعی هستند. نظریۀ عمل پی‌یر بوردیو به تعامل ادبیات و جامعه و تأثیر متقابل آن دو بر یکدیگر می‌پردازد. میدان، منش و کنش، سه رکن اصلی نظریۀ عمل را تشکیل می‌دهند. این نظریه یکی از نظریه‌های کاربردی برای تحلیل جامعه‌شناختی متون ادبی به شمار می‌آید که چارچوب نظری این پژوهش بر آن استوار است. در این گفتار، دورۀ دوم ش...

سید‌ محمدباقر شفتی گیلانی، از عالمان قرن سیزدهم و معاصر فتح‌علی‌شاه و محمدشاه قاجار، موفق شد در برهۀ کوتاهی در شهر اصفهان حکومت غیررسمی شرعی پدید آورد. تصرف در وجوهات شرعی قدرت اقتصادی قابل‌ملاحظه‌ای برای شفتی به ارمغان آورده بود و این عامل باعث نگرانی حکومت مرکزی شده بود. مستمسک شفتی در این کنش سیاسی، به تأسی از استادش وحید بهبهانی، اعتقاد وی به نظریۀ نیابت عامۀ فقیه از امام غایب بود؛ بر اساس ...

این مقاله با اتکا به نظریه ها ی نقش، دلایل و مکانیزم تأثیر جامعه را بر فرد بررسی می کند. بر اساس این نظریه ها، افراد با اشغال موقعیت های گوناگون، با انتظارهای مشخصی روبه رو می شوند. فرد در برابر انتظارهای موجود دو راه مشخص پیش رو دارد: 1. پذیرش، 2. عدم پذیرش و درنتیجه تنبیه و طرد. افراد برای فرار از تنبیه و طرد اغلب راه اول را می پذیرند که به معنای گردن نهادن به خواسته های جمع است. اما حاکمیتِ ج...

رفتارهای خود در بسترهای مختلف به دنبال کسب حداکثر سود هستند. تبلور این نظریه در قلمرو حقوق کیفری موجب شکل‌گیری این ایده می‌شود که تصمیمات جنایی محصول نهایی تفکّر بزهکاران بالقوه است. از این‌رو بزهکاران با تحلیل‌های هزینه- فایده و کسب حداکثر سود در قبال کم‌ترین هزینه‌ها، به‌سوی پدیده‌های مجرمانه روی می‌آورند. در این رویکرد، بزهکاران به‌مثابه کنش گران اقتصادی، با سامان‌دهی تصمیمات خویش، در پی آنند...