نشانه شناسی با طرح مفاهیمی چون: نظام، رمزگان، هویت ارتباطی و افتراقی نشانه ها و... روشی دیگرگون را در خوانش متون بنیان نهاده است. این دانش با تأکید بر عناصر درونی نظام، سازکار شکل گیری معنا را از طریق فرایند دلالتی نشانه ها به تصویر می کشد و به طبقه بندی و سازماندهی نشانه ها در جریانِ بظاهر آشفته و بی نظمِ متن می پردازد. الهی نامه عطّار از جمله متونی است که سهم بسزایی در شکل گیری و گسترش روایت های...

گشودن رمان فرآیندی روش­مند در جهت ورود به دنیای داستان و همراه­شدن با کنش­های مختلف آن است. در این میان صحنة آغازین داستان و نحوة پردازش آن، نخستین گام به منظور ارائة نمایی کلی از روایت داستانی است. پردازش هنرمندانة این بخش از داستان، فرایندی است در راستای انتقال اطلاعاتی اولیه از فضای داستان، ارتباط آن (صحنه آغازین) با بقیه رمان و پیرنگی که در ادامه روایت شکل خواهد گرفت. صحنة آغازین رمان " الل...

چکیده رمان های بوف کورِ صادق هدایت، آینه های دردارِ هوشنگ گلشیری، پیکر فرهاد عباس معروفی و نوشدارو اثر علی مؤذّنی از جملۀ مؤفّق ترین رمان های معاصر فارسی می باشند. در این پژوهش که با هدف نمایاندن ارزش¬ رمان های بوف کور، آینه های دردار، پیکر فرهاد و نوشدارو صورت پذیرفته، مسألۀ سرعت روایت به عنوان عاملی مؤثّر در شهرت و ماندگاری این رمان ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نش...

چکیده آنچه که امروزه در ادبیات، پسامدرن نامیده می شود، حاصل فرایندی تاریخی در ناباوری به اصول بنیادین عصر روشنگری غرب، از اواسط دهه ی 60 میلادی است. به دلیل ماهیّت متکثر پسامدرنیسم، بحث های نظریه پردازان درباره ی آن از منظرهای گوناگونی صورت گرفته است. امّا می توان هدف اصلی رویکرد پسامدرن را تلاش برای فروپاشی و سلب اقتدار از الگویی معرفت شناختی با نام «فراروایت» دانست. فراروایت بر آن دسته از نظام...

حرکت و تغییر در مقابل ثبات، از مسائل دیرین فلسفه است که از دیرباز فیلسوفان بزرگ هر یک سعی در تببین و تحلیل آن داشته‌اند. از این جهت بررسی چگونگی تحقق خارجی حرکت نیز وارد مباحث فیلسوفان بزرگ از جمله میرداماد شده است. میرداماد نظریۀ خویش را دربارۀ وجود خارجی حرکت در چند بخش کلی ارائه می‍کند: تعریف دوگونۀ حرکت توسطیه و قطعیه، ارائۀ براهینی در اثبات وجود خارجی‌داشتن حرکت قطعیه و وجود ذهنی یا خیالی ...

چگونه زمانِ گریزان، ناملموس و پنهان را در روایت داستانی تجربه ‏می‏کنیم؟ در این مقاله، از منظر معنی‌شناسی شناختی، شیوۀ مفهوم‌سازی زمان در قلمروی زبان‌شناسایی‌ می‌گردد و پس از بازتعریف روایت از نگاه متمایز شناختی و آگاهی از نقش زمان در روایت داستانی، سازوکار عنصر زمان در رمان چشم‌هایش از بزرگ علوی مورد مطالعه قرار‌ می‌گیرد. در بین جنبه‌های گوناگون زمان در روایت، در این اثر، ساختار زمان براساس روید...

چکیده راوی در یک متن (داستانی یا غیرداستانی) ممکن است از رویدادهای روایت شده، شخصیت‌های ارائه ‌شده و روایت­شنو، کم­و­بیش فاصله داشته باشد. اگر­چه انتظار ما­ از ادبیات داستانی این است که گونۀ روایت آن از نوع متعاقب (روایت رخداد­ها بعد از حدوث) باشد، اما تفحص در سازه­های روایتی برخی داستان­ها با تکیه بر نظریۀ فواصل روایی شلومیث ریمون کنان نشان می­دهد که همیشه این گونه نیست. در رمان آرزوهای بزرگ...

طبق روایتی در منابع عامه، عثمان در حاشیه­ی پاسخ به سؤال اعتراضی ابن عباس درباره­ی دلیل حذف بسم الله از ابتدای سوره­ی توبه و اتصال آن به انفال، تأکید می­کند که جایگاه تمامی آیات-جز دو سوره­ی توبه و انفال- توسط پیامبر(ص) تعیین شده ­است. برخی معاصران با تکیه بر این توصیف عثمان، قائل به چینش آیات برخلاف سیر طبیعی نزولشان یا به عبارتی نزول گسسته­ی سوره­های قرآن شده­اند. در حالی که تأمل در اسناد چندگ...

کتابِ من زنده‌ام از آثار پیشگام حوزۀ نشر خاطرات خودنگاشت زنان در دوران اسارت است. شناخت روان‌شناسانۀ ابعاد مختلف کیفیات روحی زنان رزمنده در دوران اسارت، برای افزایش روحیۀ پایداری و استقامت و نیز الگوگیری از این شیرزنان ضروری است. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی ـ توصیفی به روان‌شناسی تحلیلی این اثر بپردازد. هدف این جستار، بررسی و شناخت کهن‌الگوهای نظریۀ یونگ در این روایت است. نتایج پژوهش ن...