نظریه دانش ولایی، یکی از دیدگاه‌های موافقان علم دینی است که از سوی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی ارائه شده است. این دفتر با بیان خاصی از چیستی علم و دین، به سه رویکرد روش‌شناختی، جامعه‌شناختی و هستی‌شناختی در باب علم دینی پرداخته است. در این منظر، علم دینی بدین معناست که ولایت الهی بر فرایند پیدایش علم در همه مراتبش حاکم شود. علم دینی در این جریان، مبتنی بر مبانی همچون فلسفة‌ شدن و روش شناسی است. ...

در مقاله حاضر به بحث زبان‏شناسی دین و قرآن، که از مباحث مهم الهیات، فلسفه دین و کلام جدید می‏باشد، پرداخته شد. ابتدا پس از مفهوم شناسی و بیان پیشینه مسأله زبان شناسی، دیدگاه های مختلف در زمینه زبان دین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. تئوریهای زبان دین در دو دسته غیر شناختاری و شناختاری تقسیم شده است. تئوری های غیر شناختاری که خاستگاه غربی دارد مورد نقد و بررسی قرار گرفت سپس نظریه های شناختاری زبان ...

در این مقاله، مهمترین اندیشه های اجتماعی و روان شناختی امیل دورکیم و نیز پیوند آنها با یکدیگر تشریح شده است. همچنین از نظریه جامعه شناسی معرفی و دینی او که به منظور تبیین اندیشه جامعه گرایی وی فراهم آمده، و اینکه چگونه دوگانگی طبیعت بشری در چهره های متفاوتش ، مورد و نمونه ای از تقسیم امور عالم به دو بخش مقدس و نامقدس است، سخن به میان می آید. در ادامه، به نظریه جامعه شناختی دورکیم اشاره می شود ک...

نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند: رویکرد درون دینی برای مطالعة نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعة نمود خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم در شناخت همه جانبة دین محسوب می شوند. یکی از دین شناسی ها...

دغدغه این نوشتار، توصیف و تحلیل رابطه دین و سیاست در اندیشه مدرن است. گرچه متفکران زیادی در عصر مدرنیته به نسبت یابی دین و سیاست پرداخته اند، تمرکز بر سه متفکر بزرگ این دوره؛ یعنی هابز، لاک و کانت، کمک خواهد کرد تا برخی از ریشه های مجادلات کنونی ایران درباره نسبت دین و سیاست را کشف کنیم. تفکیک دین طبیعی از مذهب مدنی و ابزار نگاری دین در نظریه هابز، تفکیک نهاد دولت از نهاد دین و بنیان گذاری نظر...

دین همواره به مثابة یکی از ارکان زندگی انسان، از چشم اندازهای گوناگون مورد ارزیابی و تحلیلقرار گرفته است. مطالعة دین از منظر جامعه شناختی و انسانشناختی از جمله چشم اندازهایی بهشمار میآید که در عصر حاضر با اقبال فراوانی روبه رو شده است. در این میان، از یک سو آراء واندیشه های بزرگان جامعه شناسی کلاسیک مانند آگوست کنت 3، کارل مارکس 4، امیل دورکیم 5 واسپنسر 6، و از دیگر سو افکار کسانی مانند کلیفورد...

از میان چهره های گوناگون،هانری دروش-کشیش و کارگر ،متخصص مارکسیزم و متاله،جامعه شناس دین و توسعه. و از خلال دورانهای متفاوت زندگی وی تصویر هانری دروش جامعه شناس دین،به یمن آثار بسیار و تحقیقات ارزشمندش ،در "گالری چهره های بنیان گذار"جامعه شناسی ادیان قرار دارد(ارویو له ژه،263:2001). "جامعه شناسی انتظار و امید" با نام وی پیوند خورده است.(پولات،1994) و سهم دروش در "جامعه شناسی تخیل"قابل ملاحظه است...

امیل دورکیم بنیانگذار جامعه شناسی و یکی از مهم ترین مراجع مطالعه جامعه شناسی دینی ست. مشهورترین و مورد استنادترین نظریه دورکیم در این حوزه تمایز میان امر قدسی(sacre)و امر دنیوی(profane) به عنوان فصل مشترک همه ادیان است.اما در این حوزه انچه کمتر شناخته شده است،تعریف دین نه تنها به منزله یک نظام اعتقادی بلکه به یک منبع حرکت زای اجتماعی و آرمان پردازی جمعی ست،منبعی که از پویالیی...

علامه طباطبایی ضمن تعریف پذیر دانستن دین از زوایای گوناگون به تعریف مفهومی، ساختاری و غایت­گرایانه دین پرداخته­اند. بر این اساس دین در نظر علامه نوعی روش زندگی اجتماعی است که انسان اجتماعی آن را برای نیل به سعادت اتخاذ می­کند و چون حیات بشر محدود به دنیا نیست این روش مشتمل بر معارف و قوانینی است که از یک سو، سعادت دنیوی و از سوی دیگر سعادت اخروی او را تامین می نماید. چرایی و ضرورت دین در نظر عل...