منطق ارسطویی قیاس را معتبرترین شکل استنتاج منطقی می داند و به بیان ضوابط صوری آن می پردازد. در این منطق استدلال های معتبر دیگری نیز وجود دارند که از ضوابط صوری قیاس عدول کرده یا بر اساس معیارهای معنایی تنظیم گردیده است و اصطلاحا قیاس غیرمتعارف نامیده می شوند. رساله حاضر به استقصاء این قیاس ها،دسته بندی منطقی، توجیه اعتبار و نحوه تحویل آن ها به قیاس متعارف می پردازد.

اختلافات نظری، پیرامون نسبت میان علم مدرن با دین، منجر به نوعی طیف بندی میان متفکرین این حوزه شده است. دیدگاه علم تجدد طلب، پیرایه زدا و سنت گرایی اسلامی، سه رویکرد کلان این میدان منازعه هستند که هر یک به گونه ای متفاوت نسبت به موضوعِ امکان یا امتناع تحقق علم دینی به طور عام و علوم اجتماعی اسلامی به طور خاص اظهار نظر کرده اند. تمامی نظریه ها و رویکردهای این حوزه با اتکای بر پیش فرض های فلسفی شکل...

تئوری اطلاق، بحث محوری و مهم منطق دانان قرون وسطی همچون پطروس اسپانیایی، ویلیام شروود، والتر برلی، ویلیام اکام و بوریدان بوده است. این نظریه دارای گستردگی و انشعاب های زیادی است و در میان متفکران معاصر به اشکال متفاوتی تبیین و تفسیر شده است، برخی همانند تی. کی. اسکات، بخشی از این نظریه را، به شکل نظریه ارجاع تفسیر می کنند، برخی دیگر همانند کاتارینا دوتیل نواس، کل نظریه اطلاق را به شکل هرمنوتیکی...

چکیده نخستین دانشمند مسلمانی که به شکل جدی به ساختارهای شرطی پرداخت ، « ابن سینا » بود. در واقع او مبتکرنظری? « قیاس اقترانی شرطی » است . پس از او کسانی چون« ارموی » ،« قطب رازی » و « خواجه نصیر طوسی » این بحث را ادامه دادند .تحقیق حاضردر پی این است که نشان دهد ابن سینا و شارحان وی تا چه حد توانسته اند ساختار معتبر و منسجمی از استدلال های شرطی ارائه نمایند.در این پژوهش سعی شده با مطالع? کتابه...

به دلیل اختلاف نظرهای زیادی که در مورد افاده علم توسط خبر واحد و عمل به آن، و نیز اختلاف نظرهایی که در مورد حجیّت قیاس وجود دارد، تعارض میان خبر واحد و قیاس یکی از مباحث بحث برانگیز در علم اصول فقه به شمار می‌­آید. تعارض میان این دو، از نوع تعارض کلی یا از نوع تعارض جزئی است. تعارض جزئی میان خبر واحد و قیاس هنگامی ایجاد می­‌شود که یکی از این دو دلیل خاص و دیگری عام باشد. بنابراین دو حالت برای تع...

ایران مهد ادب و فرهنگ و سجایای اخلاقی است. توجه به لزوم اخلاق از دیرباز مورد عنایت فرزانگان بوده است. در این میان شاعرانی بودند که علاوه بر تکیه به نکات اخلاقی و اجتماعی،  به عنوان یک جامعه­شناس به اجتماع اطراف خود نگاه می­کردند. سعدی یکی از آن دسته شاعرانی است که در این حیطه گوی سبقت را از هم طرازان خود ربوده است. او همچون جامعه شناسی آگاه به ریشه­یابی آسیب­های اجتماعی می­پردازد و آموزه­های دی...

در این مقاله می‌کوشیم تا با تکیه بر رئوس انتقادات کارل پوپر از پوزیتیویسم و استقراگرایی، این دو مبنایِ پوزیتیویستی و استقراییِ نظریة زمینه‌ای را مورد انتقاد قرار دهیم: اول، تهی کردن ذهن از هرگونه پیشداوری و ارزشگ‌ذاریِ اخلاقی در فرآیند تحقیق؛ و دوم، تقدم مشاهده بر نظریه، گرد‌آوریِ اطلاعات از طریق آن، مقایسة این اطلاعات بر مبنای تفاوت‌ها و شباهت‌هایشان، و نهایتاً استنتاج نتیجه‌ای کلی از این قیاس در ق...