متألهین بر این باورند که جهان تحت سلطه و سیطره موجودی واحد است که با حکمت، عنایت، قدرت و عدالت مطلق و محض بر آن حکم می راند. حکمت و عنایت و اقتضای آن را دارد که جهانی با نظام احسن و بیشترین خیرات و کمالات ایجاد کند. جهانی که همچون خود او خیر کامل و محض باشد. اما در نگاه نخست به عالم پاره ای از امور آن را می بینیم که فاقد خیریت است و جنبه شر و ناخوشایند بودن آن بیشتر خودنمایی می کند. این شرور می...

در میان مسائل کلامی، مسئله ؛عدل الهی؛ از دیرباز دارای اهمیت خاصی بوده است، تا جایی که حجم بالای از مناقشات علمی متکلمان دینی، حول این موضوع بوده است. از طرفی در عرفان نیز، از آن جهت که عرفا، افرادی دیندار و متشرع می باشند، بطور ناخودآگاه به این مسئله، توجه خاصی را معطوف نموده اند. بر همین اساس بر آنیم تا دیدگاه یک متفکر و عارف بزرگ اسلامی یعنی ؛جلال الدین محمد بلخی؛ مشهور به مولوی را در مواجهه ...

پژوهش حاضر تلاشی است در جهت شناخت مسأله شر در بودیسم و مسیحیت (با تأکید بر الاهیات پویشی)و رویکردهایی در جهت حل این مسئله. از آن جا که بین عناصر تشکیل دهنده این دو دین همبستگی وجود دارد، در ابتدا مختصری به زندگی بنیان گذار این دو دین و تجربه و تأثیر آن ها در دینشان می پردازیم و سپس مواردی چون:تعریف شر، انواع شر، منشأ و مصادیق شر، جهان شناسی، خداشناسی، انسان شناسی، نجات شناسی، حل مسأله شر، و نما...

رویکرد اصلی نوشتار حاضر بررسی و تحلیل پاسخی است که ریچارد سوئین‌برن، فیلسوف دین معاصر، درباره مسئلة شر ارایه می‌کند. به باور وی، در برابر مسئلة شر باید به نظری? عدل الهی روی آورد. نظری? عدل الهی مدنظر وی، مبتنی بر خیرهای برتر استکه با توجه به آن، شرور باید به وجود آیند تا از این راه، خیرهای برتری حاصل شوند. وی تأکید می‌کند شرط کارایی یک نظری? عدل الهی این است که "دفاع مبتنی بر اختیار" در کانون ...

مسأله «عدل الهی» یکی از اصول بسیار مهم اعتقادی و کلامی است که مانند توحید، بیان‌گر یکی از اوصاف الهی است؛ ولی به دلیل اهمیّت وصف‌ناپذیر آن، جایگاه ویژه‌ای در مباحث اعتقادی و کلامی یافته است. این اهمیّت تا آنجاست که گاه از عدل به عنوان یکی از اصول پنج‌گانه دین یا مذهب و در کنار اصولی مانند نبوّت و معاد یاد می‌شود. از نظر اشاعره هر عملی به ذات خود عدل یا ظلم نیست بلکه هر کاری که خداوند متعال انجام م...

دیدگاه های گوناگون درباره معیار بازشناسی خوب و بد افعال انسان و یا انسانهای اخلاقی و غیراخلاقی و همنوایی یا ناهمسازی آنها با آیات قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. رفتار و عملکرد انسان ها بر دو گونه خوب و بد تقسیم می گردد. رهیافت به معیار و ملاک این تقسیم بندی یکی از مهم ترین مسائل فلسفه اخلاق به شمار می رود. در ابتدا، نویسنده، به طرح نظریه هایی پرداخته که فاقد ملاک قانونمند درباره مفاهیم اخلاقی ...

بنابراین این تحقیق در یک مقدمه و چهار فصل تنظیم شده است. در مقدمه، موضوعاتی چون تبیین موضوع، اهداف تحقیق، روش تحقیق، پیشینه تحقیق، فرضیه های تحقیق، خلاصه تحقیق و پیشگفتار مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل اول، کلیات بحث مثل معانی عدل، مقصود از ظلم، جایگاه عدل الهی در جهان بینی اسلامی، افتراق متکلمان مسلمان در مساله عدل الهی، فواید و آثار اعتقاد به عدل الهی در زندگی فردی و اجتماعی، عدل الهی و مس...

رساله انقاذ البشر من الجبر و القدر اثر سیدمرتضی علم‌الهدی، نخستین اثر مستقل عالمان شیعه در اصل عدل الهی به شمار می‌‌رود. گذشته از پیش‌گامی، این رساله دارای سه ویژگی دیگر نیز هست: جامعیت، شاخصه‌‌های پژوهشی و ویژگی‌های اخلاق علمی. رساله انقاذ البشر به رغم کوتاهی، سرفصل‌های اصلی بحث عدل الهی؛ هم‌چون خلق افعال، جبر و اختیار، ادله سمعی و عقلی اصل عدل، معنای اسناد قبایح (مانند اضلال) به خداوند، و طرح...

عدل و قسط در قرآن جایگاهی بس والا را به خود اختصاص داده است. در قرآن مجید عدل به مثابه ی اصلی اساسی و بنیانی تلقی می گردد که خلقت هستی بر پایه ی آن صورت گرفته است. قرآن خود کتاب عدالت و قسط است، یعنی از سویی مبتنی بر عدل است و از دیگر سوی، کتابی است برای تحقق عدالت در جامعه ی بشری، به طور کلی عدالت ظاهر و باطن قرآن است. بنابر این جهتی که قرآن نشان می دهد، جهتی است برای رسیدن به اوج کمالات بشر...

طرح اشکالاتی چون ناتمام بودن برهان نظم ، ناسازگاری شر با حکمت و عدالت الهی ، ثنویت و لزوم حل آنها انگیزه انتخاب موضوع این رساله است. نگارنده با جمع بندی و نقادی نظریه فلاسفه پیشین و معاصر به خصوص ابن سینا سهروردی و ملاصدرا و طرح دیدگاههای عرفا و متکلمین به طرح مسئله پرداخته است ، اهم عناوین این رساله عبارتنداز : تعریف خیر و شر، نظم و حکمت و عدل تأثیر شرور و آفات در تفکرات دینی نظم جهانی و ا...