نظریه­های انقلاب در شرایطی ارائه شده­اند که اغلب جامعه آماری محدودی را داشته­اند. به همین دلیل در برخی موارد با در نظر گرفتن چند انقلاب نظریه­ای ارائه‌شده که ممکن است نظریه اشکالاتی در تبیین انقلاب­های بعدی با مشکل مواجه باشد. به همین دلیل ارزیابی میزان آزمون­پذیری نظریه­های  انقلاب و تطبیق این دسته از نظریه­ها با انقلاب­های جدید­­الوقوع امری مهم در تأیید یا رد نظریه است و در اصلاح مطالعات این ...

از آنجا که انقلابها در تاریخ جهان طی سه قرن گذشته بسیار مهم بوده اند، نظریه های گوناگونی در این باره توسط جامعه شناسان تاریخی تبیین شده است و انقلاب مشروطه ایران یکی از نقاط عطف تاریخ ایران است زیرا ساختار سیاسی کشور را تغییر داد و تاثیرات آن تا به کنون وجود دارد. تدا اسکاچپول از جمله جامعه شناسان معاصر در آمریکا است که انقلاب های اجتماعی در آسیا و اروپا را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش ب...

امروزه درباره پیامدهای انقلاب اسلامی ایران بسیار بیشتر نوشته می شود و درباره خود انقلاب اسلامی بسیار کمتر.بسیاری از همین اندک نوشته های مربوط به خود انقلاب اسلامی هم در برگیرنده تحلیلها و تبیین های جدید و قابل توجهی نیست،ولی در برخی موارد این ادعا صادق نیست؛از جمله نوشته های چارلز کورزمن.او که در معدود پژوهشگران همچنان علاقه مند به بررسی انقلاب اسلامی ایران قرار دارد،رهیافتی رایج در تبیین انقلا...

رخداد انقلاب اسلامی ایران، به عنوان رویدادی کم نظیر در سال های پایانی قرن بیستم، توجه بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران حوزۀ علوم اجتماعی و سیاسی را به خود جلب کرده است. ازاین رو، برای مطالعۀ این پدیده از نظریه ها و رویکردهای گوناگون بهره گرفته شده است. اکثر این نظریه ها به بررسی چگونگی شکل گیری رخداد انقلاب معطوف شده و کمتر به تحلیل چرایی هژمونیک شدن گفتمان اسلام گرا به طور نظام مند توجه کرده ا...

نظریه جامعه شناختی بوردیو نظریه ای است که اساساً برای تبیین منازعات در حوزه ها یا میدان های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه ارائه شده و از این رو برای تبیین زوایایی از پدیده انقلاب در جامعه مناسبت دارد. در مقاله حاضر  سعی می شود به یاری استفاده از مفاهیم اصلی نظریه جامعه شناسی بوردیو تا حدی تحولات مقطع 57-1342 تبیین گردد. روش مورد استفاده مقاله طبعاً روش بوردیو یعنی ساختارگرایی تکوین...

این مقاله برای نخستین‌بار، با استفاده از رهیافت تحلیل گفتمان به نقش علامه طباطبایی در تکوین دال «آزادی» در معنای مورد نظرِ گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می‌پردازد و کوشش می‌کند به دو پرسش پاسخ دهد: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال آزادی در گفتمان انقلاب اسلامی 57 ایران چیست؟ 2. سازوکار‌های اجتماعی انتشار اندیشه‌ علامه طباطبایی در پیوند با تکوین گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ تحقیق حاضر نش...

امروزه انقلاب ها دیگر به عنوان پدیده های نادر تاریخی محسوب نمی شوند. زنجیره ای از انقلاب های سیاسی تاکنون جهان را در نوردیده است که آخرین آن انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 بوده است. علل متعددی در وقوع این انقلابها موثر بوده است. این مقاله با هدف بررسی علل اجتماعی انقلاب ها و به طور مشخص  تاثیر فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی(نوسازی)  بر انقلاب ها به نگارش در آمده است و سوال اصلی آن ناظر به ه...

مساجد در صدر اسلام به دلیل عهده داری کانون اصلی ارتباط مردم به ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می کردند. در عصر جدید به دلیل تفکیک ساختاری و تقسیم کار به برخی از کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن کمتر توجه می شود. با این حال در جریان انقلاب اسلامی ایران، مساجد نه تنها محلی برای عبادت که محلی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شد. با توجه به مطالب یادشده،...

تاریخ معاصر ایران مشحون از نهضت‏ها و جنبش‏های اجتماعی خرد و کلان بوده است. این نهضت‏ها به‏ندرت از دیدگاه نظریه‏های جنبش اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نهضت جنگل که 9 سال پس از امضای فرمان مشروطه در سال 1294 ش آغاز گردید، از اولین حرکت‏های ملت ایران در پاسخ به عدم تحقق آرمان‏های انقلاب مشروطه بود. در این تحقیق با مروری بر نظریه‏های جنبش اجتماعی، نظریه زاهد برگزیده شد که تناسب بیشتری با فضای ...

رویارویی جامعه ایرانی با جهان جدید، واکنش های فکری و سیاسی مختلفی را در سده اخیر تاریخ ایران برانگیخته و زمینه ساز دو انقلاب بزرگ مشروطیت و انقلاب اسلامی بوده است. این واکنش ها را به مثابه یک زمینه کلی به سه دسته واکنش های حکومت، روشنفکران غیردینی و علمای دینی می توان تقسیم بندی کرد که نظریه سیاسی جدید علمای شیعه در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی در تقابل یا تعامل با آنها شکل می گیرد. بر این اسا...