در حال حاضر میزان باروری کل در 22 استان از 31 استان ایران از جمله استان زنجان کمتر از دو فرزند است. هم چنین این مسئله مدتی است که موضوع بحث و اختلاف نظر سیاست گذاران است و همایش ها و جلسات مختلفی در این زمینه برگزار می شود. بر اساس سرشماری سال 1385، میزان باروری کل کشور 1/9 فرزند برای هر مادر بوده است که زیر سطح جانشینی است. بنابراین مطالعه عوامل موثر بر باروری زیر سطح جانشینی می تواند راه گشای...

ابن خلدون، به عنوان سرشناس ترین متفکر اجتماعی مسلمان، نقش مهمی در شکل گیری آرا و نظریه های جمعیتی دوران ماقبل مدرن داشته است. وی مباحث و دیدگاه های مهمی را دربارۀ تعامل جمعیت و توسعه مطرح کرده است. ازاین رو، در مقالۀ حاضر ضمن مروری بر آرای جمعیت شناختی ابن خلدون، رویکرد وی دربارۀ تعامل جمعیت و توسعه، بررسی شده است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، ابن خلدون ضمن معرفی ابعاد و مؤلفه های رشد جمعیت و گذار...

با شروع قرن بیستم این امرآشکار شد که مرگ و میر در بسیاری از کشورهای غربی کاهش یافته و باروری در حال کاهش است. این تجربه تاریخی به ظهور تئوری بزرگ جمعیتی یعنی انتقال جمعیتی یا تئوری انتقال منجر شد. آگاهی از دگرگونی سیمای سلامتی در هر کشور از مهمترین اطلاعاتی است که در برنامه توسعه اجتماعی و برنامه ریزی برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تار...

باروری زیر سطح جانشینی (حدود 2/1 فرزند) از سال 1385 تاکنون در ایران نگرانی هایی را ایجاد کرده است. باروری زیر سطح جانشینی معرف افزایش رفتار تک فرزندی است. بر این اساس سؤال تحقیق حاضر، این است که تفسیر و برداشت زنان و مردان شهر تهران از دلایل و انگیزه های تک فرزندی چیست و چه شرایط و عواملی زمینه ساز این تصمیم هستند. برای پاسخ به این سؤال ها، تعداد 14 مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با نمونه گیری ه...

طبق «نظریه اول گذار جمعیتی» که تحولات حجم، رشد و ساختار سنی جمعیت جوامع را تبیین می‌کند، در ایران این گذار به مرحله سوم یعنی کاهش توأم نرخ باروری و نرخ مرگ‌و‌میر رسیده و ساختار سنی جمعیت در مرحله میانسالی قرار گرفته است. در چنین شرایطی، با رسیدن سهم جمعیت مولّد یا بالقوه فعال از نظر اقتصادی (سهم جمعیت 15 تا 64 ساله) به میزان‌های حداکثری خود یعنی حدود 70 درصد کل جمعیت کشور، «پنجره فرصت جمعیتی» در...

در مقاله‌ی حاضر، تأثیرگذار جمعیت بر مخارج دولت و توزیع درآمد در اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک همجمعی آستانه‌ای و الگوی اصلاح خطا در سال‌های 1348 تا 1390 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که برای متغیر گذار جمعیتی، سال 1365 سال شکست می‌باشد و کل دوره به دو رژیم 1348 تا 1365 و 1366 تا 1390 قابل تقسیم است. یافته‌ی مهم مقاله‌ی حاضر این است که هرچند بین گذار جمعیت و مخارج دو...

هدف اصلی این تحقیق، بررسی سطح و روند شهرنشینی الگوها و عوامل مرتبط با آن در کشورهای منتخب آسیا و اقیانوسیه طی دوره 2050- 1950 با تاکید بر ایران است. برای تدوین چارچوب نظری این تحقیق از نظریه دیویس که تحول شهرنشینی در جهان را طی سه مرحله کاملا مجزا از یکدیگر تقسیم بندی کرده به عنوان الگوی نظری انتخاب نمودیم. روش مورد مطالعه اسنادی است و اطلاعات و داده های مورد نیاز را از سایت سازمان ملل و بانک ج...

هدف از اینمقاله بررسی زمان بندی گذار به سالخوردگی در بستر گذار باروری و آثار و پیامدهای آن در 47 کشور با اکثریت مسلمان است. داده ها از پایگاه داده های بخش جمعیت سازمان ملل متحد اقتباس شده است. نتایج نشان می دهد که کشورهای با اکثریت مسلمان، به استثنای کویت، سوح متفاوت اما روندهیا باروری مشابهی را در طول دوره ی 2010-1990 تجربه کرده اند. بر پایه ای این بررسی، سالخوردگی جمعیت پدیده ی جمعیت شناختی م...

این مطالعه، به بررسی رابطه بلند مدت بین سه متغیر مهم درآمد سرانه، توسعه انسانی و نرخ باروری که از عوامل اصلی و تأثیرگذار بر توسعه اقتصادی و گذار جمعیّتی هستند، در دو گروه کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه در دوره 1993 تا 2010 پرداخته است. برای این منظور، از روش برآورد (OLS پویا) DOLS استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که سبک زندگی شهروندان کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه متفاوت است. در ...

با وارد شدن به مرحله گذار جمعیتی، جمعیت ایران نیز افزایش یافته و موجب افزایش شهرنشینی در کشور شده است. در حال حاضر شهرنشینی در ایران، مانند سایر نقاط جهان، روند غالب محل سکونت را تشکیل می‌دهد. هدف این مقاله جواب به دو سوال زیر است: (1) آیا ما نیاز به سیاست جمعیتی برای شهرهای ایران داریم؟، و (2) سیاست جمعیتی برای شهرهای ایران چه خصوصیاتی باید داشته باشد و چه مسایلی باید در تهیه آن در نظر گرفته ش...